Sakız Adası'nın fethi
Enfal.de.comdan alıntıdır

Piyâle Paşa, adadaki büyük kiliseyi câmi haline getirir. Ceneviz, Ege'deki son kolonisini kaybetmiştir Türkleri Rumlar sevinçle karşılamıştır.Sakız Adası da diğer komşu adalar gibi Osmanlı hâkimiyetinin sağladığı müsamaha hoşgörü ve huzurdan sonuna dek faydalanmıştır.

Sakız Adasının fethiyle Kanunî, "eyü tedarük olunmuş" diyerek memnuniyetini izhar etmistir Sakız'ın bir sancak halinde Kaptanpaşa eyâletine ilhakı uygun görülmüş sancakbeyligine Kırşehir Beyi Gazanfer Bey tevcih olunmuştur Sakızın gelirleri ile nüfusu tesbit edilmiş Sakızın ileri gelenleri Istanbul'a gönderilmiştir

Süleyman Paşa zebidin fethi
Enfal.de.comdan alıntıdır

Mısırın ilhakıyla Osmanlıyı kabul eden Zebid hâkimi Barsbay'in ölümüyle yerine geçen Nâhuda Ahmed, Osmanli hâkimiyetini tanımaz Hadım Süleyman Paşanın davetlerini reddeder ve " Biz memleketi kılıcımızla feth ettik.almak isteyen varsa gelsin kılıcı ile alsın" der. anlasma yapılır. Nâhuda Ahmed her yıl l.000.000 akça şartıyla Zebid Beyligi'nde kalacaktır.*

Nâhuda' Osmanlı hâkimiyetine girmiştir Süleyman Aga, tarafından hil'at, sancak ve berat verilerek geri dönülür Nâhuda Ahmed,antlaşmayı bozup Aden kalesini alacağını söyler. Süleyman Paşa, donanmasını Salif iskelesine çikarir. Nâhuda Türk, Arab ve Habeşlilerden meydana gelen ordusuyla yenilerek Zebid'e çekilir. Hadım Süleyman Paşa 24 Subat l539'da Zebid'e girer. Nâhuda'yı Divan-i Âlî'de idam ettirir. 6 Mart l539 Cuma günü Padişah adına hutbe okutturularak Zebid vilayeti Osmanlı topraklarına ilhak edilir

Açe sultanlığı
Enfal.de.comdan alıntıdır

Seydi Ali Reis'ten sonra süveyş kaptanlığına Kurdoğlu Hızır Reis getirilmişti. Portekizliler, Hind adalarını ele geçiriyordu ada devletlerinden en güçlüsü Açe islâm Devletiydi Sumatra ve Malaka yarımadasında hüküm sürüyordu. Açe hükümdarı Sultan Alaeddin, Osmanlı Devleti'nden yardım istemiş istanbul'a elçi göndermisti.

Elçinin gelişi, Sultan Süleymanın Sigetvar seferine tesadüf etmiştir . Osmanlı Devleti, Süveyş'teki donanma ile yardıma karar verir. yirmiden fazla gemi ile Süveyş kaptani Kurdoglu Hızır Reis yardıma memur edilir. denize açılmak üzere iken Yemen'de ayaklanma olur. Zeydî imamı Mutahhar isyan ederek San'a ile Yemeni ele geçirir Kurdoğlu Hızır Bey, Yemen serdarı Sinan Paşayı Yemen'deki isyana görevlendirdiğinden Açe seferi yarım kalır Açe Devleti'ne gönderilmesi gereken levazimatlar top dökebilen san'atkârlar ve iki gemi Açe Islâm Devleti'nin hizmetine girerler

Kanuni dönemi Hint deniz seferlerinin sonuçları*
Enfal.de.comdan alıntıdır

Osmanlıların, XVI. asırdaki uzak denizlerdeki faaliyetleri,portekiz hâkimiyetine büyük bir engeldir seferler sonucu baharat ticareti canlanmış Kızıldeniz limanları, Portekizden kurtulmuşlardır . Bu da Osmanlilarin Kizildeniz ve Basraya hâkim oldukları l540 tan itibaren başlamıştır.*
Basra ve Kizildeniz kervanları Akdeniz ticaretini canlandırmış, Haleb, Trablus şam, iskenderiye Kahire liman ve şehirleri gelişmiştir Portekiz baharat ticareti gerilemiş, Osmanlı gümrüklerinde büyük artışlar meydana gelmiştir. Sumatra'daki Açe Sultanlığından baharatlar Kızıldeniz'e akmıştır

ÇALDIRAN SAVAŞI KARDEŞLER SAVAŞI

öncü kuvvetlerin komutani Mihaloglu Memed Bey, Sah'in emîri Ustacluoglu'nun Hoy'a geldigini, Sah Ismail'in de yaklasmakta olduğunu bildirdi yavuz Sah'i karsilamak üzere harekete geçer.Makû ile Hoy arasinda Tebriz'e 20 fersah mesafede bulunan Çaldiran tepelerine ulasir.*

Selim, çaldıranda tertibatlar almis safakla birlikte savasa girismek veya askere 24 saat istiraat etmek üzere Divâna müracaat eder yol yorgunlugu münasebetiyle savasa girisilmesini tehlikeli bulan devlet büyükleri, askere 24 saat istirahat verilmesinin uygun bulur Buna karsilik, askerin içinde Alevî ve Siîlerin bulunmasindan ve* düsmanla anlasabileceklerini düşünen* Rumeli Defterdari Pîrî Mehmed hemen savasa baslanilmasinı belirtir teklif, Sultan Selim tarafindan kabul görür. safakla birlikte savaş nizami alinır

ÇALDIRAN ZAFERI KARDEŞLER SAVAŞI

Safevî ordusunda piyade ve atesli silahlar* bilinmiyordu.Iran'da top kullaniliyor idiyse de meydan muharebelerinde kullanilmasina ehemmiyet verilmiyordu.Sah Ismail, casuslari vâsitasiyle, Sultan Selim'in askerî tertibatindan haberdar oldugu için askerini iki kola ayirmisti.
Sah ın süvarileri, Osmanli kuvvetlerine denkti Iran ordusu, kendi topraklarinda savaştığı için yorgun degildi. 2500 kilometrelik yoldan gelen Osmanli askerleri yorgundu. yiyecek sikintisi vardi.*

Sayica Osmanli kuvvetleri kadar olan Sah'in ordusu dinçti. ordu, Tebriz gibi kisa bir mesafeden gelmisti. Asker iyi beslenmis sahlari için her türlü fedakârliga hazir, ona bagli idi. Topuz, yay ve mizraklarla donatilmis savasçilarin atlarina çelik eyerler vurulmustu. zaferden zafere kosmus bir hükümdara mâlik olduklarindan dolayi da mâneviyatlari yüksekti.

Osmanli toplarinin ates açmalari üzerine Siî ordusu dagilir. Şii Ustaçluoglu olmak üzere pek çok komutan öldürülmüstü.savas, Osmanlilarin lehine döndü.Yavuz Rumeli askerlerine yeniçerileri yardima göndermis,ates etmelerini emr etmisti. böyle bir durumda Siî ordusunda panik esmeye baslar. vaziyeti düzeltmek ve ordunun moralini takviye etmek için her tarafa kosan Sah Ismail, birkaç defa at degistirmis, atindan düsüp yere yuvarlanmisti. üzerine yürüyen bir Osmanli süvarisinin, Sah onu öldürmek üzere iken,en yakin adami Mirza Sultan Ali esareti göze alarak onu kurtarır

esir olmaktan kurtulan Sah aksama hiç bir ümid kalmayınca görünce, Tebriz'e kaçmis,Sultaniyeye çekilmek zorunda kalmisti. Onun kaçmasi üzerine Siîler, karsi koymaktan vaz geçerler.bir kismi esir, bir kismi maktul düser. Lütfi Pasa, Siîlerin* hezimeti ile sonuçlanan Çaldiran Savasi'na " Sûfi-kiran " adini verir.

selim han-güneydoğu anadolu-diyarbakır

Yavuz Sultan Selim'in, Çaldiran'da Sah Ismail'e karsi kazandigi zafer,Güney Dogu Anadolu'yu* Osmanli Türkleri'ne açmis ve bölgeyi Siî tehlikesi ile Iran kültürünnden kurtarmisti.Dogu Anadolu'da,* çalismalar yapiliyor bölgede yasayan,ve Sia baski ve nüfuzundan nefret eden Sünnî Kürd ve Türkmen ahali, Iran hegemonyasini kirip Osmanlilara baglanmak istiyordu.

Yavuz döneminde Güney Dogu Anadolu'nun merkezi, o zamanki ismiyle "Âmid" denen Diyarbakir sehri idi. sehir, hem tarihî, hem de stratejik önemli büyük bir sehir idi. Osmanlilar burayi elde edebilirlerse bölgeyi Iran tehdidinden kurtarabilirlerdi. Bu gaye için Diyarbakir'in alinmasi kararlastirilinca Siî Iran idaresinden* Osmanlilara iltica eden meshur âlim ve tarihçi Idris-i Bitlisî vâsitasiyle bütün bölgenin sulh yoluyla alinmasi için tesebbüslerde bulunulur ve basari saglanir.

Çaldiran muharebesinden sonra halki Sünnî olan Dogu Anadolu beyleri, Yavuz Sultan Selim'in tarafini tutmuslardi.Diyarbekir olmak üzere birçok sehir kapilarini Osmanlilara açmisti. bazi sehirler, Mardin, Iran kuvvetlerinin elinde kalmisti. Biyikli Mehmed Pasa, Diyarbekir beylerbiyligine getirilerek bölgenin idaresi onun yönetimine verilmis ve meshur tarihçi Idris-i Bitlisî bas müsavir olarak onun yanina verilmisti.

Sah Ismail, Osmanli ordusundan kaçip gizlendigi yerden çikip tekrar Tebriz'e dönünce Diyarbakir'a, Çaldıranda* maktul düsen Ustacluoglu Mehmedin onun kardesi Karahan'i yollamis,ve Diyarbakir muhasara altina almisti. Yavuz, buranin muhasaradan kurtarilmasi için Biyikli Mehmed Pasa'yi memur eder. Bu esnada Sivas Beylerbeyi Sadi Beyi de Mehmed Pasa'ya yardima gönderir. Idris-i Bitlisî de on bin gönüllü ile iltihak eder. Diyarbakir üzerine yürüyen kuvvetlere karsi koyamayacagini anlayan Karahan, muhasarayi kaldirip Mardin taraflarina çekilir.