1. "İbrâhîm"in Kelime Anlamı :
Hz.İbrâhim, Kur’ân ve hadislerde sadece “İbrâhim” şeklinde anılırken diğer İslâmi kaynaklarda bu adın “İbrâhâm”, “İbrâhim” ve “İbrahem” telaffuzlarına da rastlanmaktadır. “İbrâhûm”, “İbrâhum” ve “İbrâhem” söyleyişlerini ekleyerek bu farklılığın sayısını yediye çıkaranlar da vardır. Arap dilcileri “İbrâhim” kelimesinin Arapça olmadığını kabul ederek menşeinin araştırmışlardır.

İbrâhim: İbrani bir kelimedir. Baba anlamındaki “ab” ile cemâat anlamındaki “raham”dan oluşmuştur. Abraham, "kamunun babası" demektir. Ancak İbrânice de Abraham, Arapçaya geçince Arap dili fonetiğine uyarak "İbrâhim" olmuştur.

İbrâhim’in Süryanîce bir isim olup "merhametli baba" anlamına geldiği de söylenmiştir.

Mâverdi ve Ebü’l-Bekâ kelimenin Süryânice olduğunu ve “eb rahîm”, "merhametli baba" anlamına geldiğini kaydetmektedir. Fakat çağdaş araştıramcılar kelimenin aslının İbrânice Abraham olduğunu belirtmektedirler.[1]

"İbrâhîm" ismi, elimizdeki Tevrat'ın bazı bölümlerinde Avraham (Abraham) olarak geçmektedir. Tevrat'a göre İbrâhim'in adı, önce "ulu ata" mânâsında Abram iken, daha sonra "milletlerin babası" anlamında Abraham'a dönüşmüştür. Bununla birlikte Abraham kelimesi menşei ve anlamı tam tesbit edilmiş değildir.[2]



--------------------------------------------------------------------------------

[1] Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi c.21/269; Süleyman Ateş, Kur'an Ansiklopedisi: c.9/90; Şamil, İslam Ansiklopedisi, İbrahim maddesi c.3. Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, Azim Yayınları: 1/405-407; Ömer Nasuhi Bilmen, Kur’an-ı Kerim Meal ve Tefsiri, İpek Yayınları: 1/116-117.

[2] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavramları: 2434.