Kaynak ekrembuğraekinci.com
OSMANLILARDA MEVLİD KANDİLİ*
MEVLİD ALAYLARI

Osmanlılar zamanında padişahın ve devlet ricâlinin resmî kıyafetleriyle hazır bulunduğu tantanalı mevlid alayları devlet merasimlerinin en önde gelenlerindendi. Ayasofya, Süleymaniye, Sultan Ahmed Câmilerinde, Sultan Aziz devrinde Ortaköy ve Sultan Hamid devrinde Yıldız Câmii’nde mevlid okunur; hurma şeker hediye ve sadakalar dağıtılırdı. sarayda mabeyn dairesinde haremde mevlid okutulur, padişah da katılırdı. Sarayda güzel sesli hünkâr mevlidhanları Sultan Aziz devrinde hünkâr mevlidhanı Hasan Rıza Efendi güzel sesiyle meşhurdu. sadece fakir ve garipleri kırmayıp allah rızası için mevlid okurdu.

Kutlu doğum vesilesiyle yüzlerce mevlid kasidesi yazılmıştır. En meşhuru Bursa Ulu Cami imamı Süleyman Çelebi’ye aittir. 1409 da yazılmıştır. Rivayete göre Acem vâiz Bakara sûresinin 285. âyetini tefsir ederken, Hazret-i Muhammed ile Hazret-i İsa arasında hiçbir fark ve üstünlük olmadığını söyleyince, cemaat “Ey câhil! Peygamberler arasında peygamberlik vazifesinde fark yoktur. Hepsi peygamberdir Ama Sevgili Peygamberimiz, bütün peygamberlerden üstündür” son peygamberdir cevabı Süleyman Çelebi’yi hislendirmiş, meşhur mevlid kasidesini kaleme almıştır. Edebî değeri yüksek samimi bir eserdir. Münâcât yakarış velâdet doğum, risâlet peygamberlik miraç, rıhlet vefat ve duâ kısımlarından oluşur. mevlidlerde münâcât, velâdet, miraç ve dua kısımları okunur. aşir ve ilahi okumak âdettir. her beyit sonunda, zâkirler hay diye zikrederdi...