EN GÜZEL DUA ZİKİRDİR

ELİMİZİ SEMAYA KALDIRIYORUZ TÜM ŞEHİTLERİMİZE TÜM ÖLMÜŞLERİMİZE TÜM SEVDİKLERİMİZE VE TÜM İNSANLARA ALAHIN 99 İSMİ İLE İSTİYORUZ

ALLAH *ER-RAHMAN*ER-RAHİM**EL-MELİK*
EL-KUDDÜS*ES-SELAM*EL-MÜMİN*EL-MÜHEYMİN*
EL-AZİZ*EL-CEBBAR*EL-MÜTEKEBBİR*EL-HALIK*
EL-BARİ*EL-MUSAVVİR*EL-GAFFAR*EL-KAHHAR*
EL-VEHHAB*ER-REZZAK*EL-FETTAH*EL-ALİM*
EL-KABID*EL-BASIT*EL-HAFID*ER-RAFİ*EL-MUİZ*
EL-MÜZİLL*ES-SEMİ*EL-BASİR*EL-HAKEM*
EL-ADL*EL-LATİF*EL-HABİR*EL-HALİM*EL-AZİM*
EL-GAFUR*EŞ-ŞEKUR*EL-ALİYY*EL-KEBİR*
EL-HAFIZ*EL-MUKİT*EL-HASİB*EL-CELİL*
EL-KERİM*ER-RAKİB*EL-MÜCİB*EL-VASİ*
EL-HAKİM*EL-VEDUD*EL-MECİD*EL-BAİS*
EŞ-ŞEHİD*EL-HAKK*EL-VEKİL*EL-KAVİYY*
EL-METİN*EL-VELİYY*EL-HAMİD*EL-MUHSİ*
EL-MÜBDİ*EL-MUİD**EL-MUHYİ*EL-MÜMİT*
EL-HAYY*EL-KAYYUM*EL-VACİD*EL-MACİD*
EL-VAHİD*ES-SAMED*EL-KADİR*EL-MUKTEDİR*
EL-MUKADDİM*EL-MUAHHİR*EL-EVVEL*EL-AHİR*
EZ-ZAHİR*EL-BATIN*EL-VALİ*EL-MÜTEALİ*
EL-BERR*ET-TEVVAB*EL-MÜNTEKİM*EL-AFÜVV*ER-RAUF*MALİKÜL MÜLK*ZÜL-CELALİ VEL İKRAM
EL-MUKSİT*EL CAMİ*EL GANİY*EL-MUĞNİ
EL-MANİ*ED-DARR*EN-NAFİ*EN-NUR*
EL-HADİ*EL-BEDİ*EL-BAKİ*EL-VARİS*
ER-REŞİD*ES-SABUR*

Tüm şehitlerimize ve tüm ölmüşlerimize bir fatiha okuyalım

Bismillahirrahmânirrahîm.Elhamdü lillâhi rabbil'alemin Errahmânir'rahim Mâliki yevmiddin İyyâke na'budü ve iyyâke neste'în İhdinessırâtel müstakîm Sırâtellezine en'amte aleyhim ğayrilmağdûbi aleyhim ve leddâllîn amin

Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın ismiyle.Hamd o âlemlerin Rabbi,O Rahmân ve Rahim,O, din gününün maliki Allah'ın.Ancak sana ederiz kulluğu, ibadeti ve ancak senden dileriz yardımı, inayeti.
Hidayet eyle bizi doğru yola,O kendilerine nimet verdiğin mutlu kimselerin yoluna; o gazaba uğramışların ve o sapmışların yoluna değil.

Kaynak tdv islam ansiklopedisi.info ULUCAMİ

*İslâm beldelerinde inşa edilen şehrin en büyük camisidir bulundukları şehrin isimleriyle anılmış cuma camisi” ve “câmi-i kebîr” isimleriyle tanınmıştır. *Fethedilen şehirlerde en büyük ibadet yeri camiye çevriliyor ve büyük bir cami yapılıyordu.ordugâh camileri diye adlandırılan Basra, Kûfe ulucamileriyle Kahire Fustat’ta Amr b. Âs Camii ulu camiinin ilk örneğidirkabul revaklı avlulu ve çok ayaklı planda yapılmıştır.
*Ulucamilerden Emevîler devrindeki Mescid-i Aksâ örnek alınarak yapılan Şam Emeviyye Camii, mihraba paralel üç nefli olup mihrabı dikine kesen bir transepte sahiptir. Kayrevan Ukbe Camii revaklı avlulu ve mihraba dik nefleri vardır mihrap önündeki nefler enine gelişmiştir. *Endülüs’te Kurtuba Ulucamii çok ayaklı bir camidir genişletilmiştir. Abbâsî devrindeki Bağdat Ulucamii revaklı avlulu ve çok ayaklıdır Sâmerrâ’da Mütevekkil-Alellah’ın yaptırdığı Sâmerrâ Ulucamii ve Ca‘feriyye’de Ebû Dülef Camii revaklı avlulu ve mihraba dik nefli olup ordugâh camileridir.

*Kahirede İbn Tolun Camii revaklı avlulu ve mihraba paralel neflerden meydana gelmektedir.
*Fâtımîlerin Tunus Mehdiye Ulucamiisi mihraba dik neflere sahiptir. Kahire’deki Ezher ve Hâkim camileri revaklı avlulu ve mihraba paralel neflidir mihrap ekseninde transepte yer alır. Murâbıtlar zamanında Cezayir’de inşa edilen el-Câmiu’l-kebîr ve Tilimsân Ulucamii iç görünüşleriyle birbirine benzer ve çok ayaklı cami tipindedir
*Muvahhidler devrinde Rabat’ta yaptırılan Hassân Camii mihraba dik neflidir mihrap önünde üç paralel nef yer alır Merînîler zamanında Tilimsânda inşa edilen Mansûre Camii revaklı avlulu mihraba dik neflerden meydana gelir, nefler mihrabı paralel neflerle kesmektedir.*Türk dünyasında İran ve Afganistan coğrafyasında ulucamiler yapılmıştır. Gaznelilerin Leşker-i Bâzâr Ulucamii mihraba paralel iki nefli ve mihrap önü kubbelidir Büyük Selçukluların İsfahan Cuma Camii mihrap önü kubbelidir ve Büyük Selçuklular eyvanlı ve avlulu camiiler yapmıştır*eyvanlı revaklı avlulu ve mihrap önü kubbeli ilk camii Zevvâre Cuma Camiidir Erdistan Cuma Camii’nde de Zevvâre’deki plan tekrar edilmiştir. İlhanlı devrinden Kâşân vilâyetindeki Netanz Cuma Camii eyvanlı revaklı ve avluludur*Anadolu’da Artuklu, Dânişmendli, Saltuklu, Mengücüklü ve Selçukluların inşa ettirdiği ulucamilerin farklı plan ve şemaları vardır mihraba dik paralel nefli ve mihrap önü kubbeli yapılardır.
Osmanlı devrindeki camii yapıları çok birimli ve çok kubbeli binalardır Anadolu dışındaki ulucamiler bulundukları şehrin adıyla anılmıştır

Kaynak tdv islam ansiklopedisi.info ULUCAMİ

Adana Ulucamii.*

*1508 yılında Ramazanoğlu Halil Bey tarafından inşasına başlanıp Ramazanoğlu Pîrî Mehmed Paşa 1541 de tamamlamıştır bir külliyedir*Külliyenin imaretle Çarşı Hamamı’nın kadınlar kısmı yıkılmıştır Gön Hanı’nın sadece kapısı ayaktadır yapı haraptır Ulucami ile içinde bulunan türbe, medrese ve diğer yapılar orijinalliğini korumuştur*Adana ulu camii Külliyesi, Ramazanoğulları’nın XVI. yüzyılda yaptırdıkları dinî ve sosyal yapılarla birlikte Adana’nın Türk şehri haline gelmesine büyük katkı sağlamıştır.
*Taş ve tuğla işçiliğinin kullanıldığı adana ulucami asıl cami, türbe ve eski bölüm olmak üzere üç kısımdır caminin sütunlarla ve neflerle kıbleye paralel bölünmüş harimine kuzeydeki avludan sivri kemerli üç kapıyla girilmektedir. *Harimin batısında Ramazanoğulları beylerinin namaz kıldığı bir bölüm ve sandukalar vardır mihrabın önünde bir türbe yer almaktadır. Sandukalar ve duvarlar çinilerle kaplanmıştır. Mihrap, çiniler ve minber Zengî ve Memlük geleneğini yansıtır*Avlu tarafında sade başlıklı sütunlar oluklu kiremitler kaplı kubbeler kuzey tarafında revaklar bulunmaktadır. Halil Bey tarafından konulan 1509 tarihli taçkapısı siyah-beyaz taş işçiliğiyle Memlük üslûbunu yansıtır. *kemerleri şerefesi minaresi ve batı kapısı 1541 de Ramazanoğlu Pîrî Mehmed Paşa tarafından yaptırılmıştır tuğla işçiliği kullanılmıştır Suriye ve Mısır mimarisinden etkilenilmiştir mukarnaslı sivri çatısı Bağdat’taki Sitti Zübeyde Türbesi’ni andırır*Adana Ulucamii, Artuklu geleneğini devam ettirmiştir renkli taş süslemeleri yüksek kasnaklı sivri kubbeleriyle Memlük, dilimli kemerleriyle Zengî üslûbunu çinileriyle Osmanlı mimarisini yansıtır

Afşin Ulucamii.*

*Kahramanmaraş’ın Afşin ilçesindedir Dânişmendli Pîr Ali’nin oğlu Mehmed tarafından 1571 de inşa ettirilmiştir. Efsûs Köyü Mescidi Pîr Ali ya da Turabollu Camii olarak da bilinsede Cumhuriyetle ulucami adıyla anılmıştır. *Günümüze sadece minaresi ve avlu kapısı özgün biçimde ulaşmış ilk yapı 1979’da yıkılmış ve yerine betonarme bir cami inşa edilmiştir. *Doğubatı istikametinde enine gelişir eğimli bir alan üzerindedir Camiye batı köşesindeki basık kemerli bir kapıdan girilir. Kaba yontu ve kesme taş malzeme ile inşa edilmiştir üst örtüsünde ahşap malzeme kullanılmıştır.*Son cemaat yeri arazinin eğimi sebebiyle harimin batısındadır . tek sahınlı son cemaat yeri, caminin XIX. yüzyılda geçirdiği onarımda genişletilerek mihraba dik üç nefli hale getirilmiştir. *Neflerde kemer dizileri ve ahşap direk kaidelerinde devşirme sütun başlıkları kullanılmıştır. Batı cephesindeki kemerli cephe onarım görmüş, kemerler örülerek pencere ve kapı açıklığı yerleştirilmiştir giriş kuzey köşesindeki kapı ile sağlanır Üst örtü ahşap damdır.

*harim sekiz adet pencere ile aydınlatılmıştır. Alt pencereler dikdörtgen formlu, üst pencereler sivridir Harimin kuzeydoğu ve kuzeybatısı mahfil şeklinde değerlendirilmiştir. Güney duvarında sade mihrap yuvarlak kemerli, yarım daire kesitli bir nişe sahiptir sıvanıp boyanarak özgün niteliğini yitirmiştir. *Mihrabın batı yönündeki minber özenli bir ahşap işçiliğine sahiptir. Caminin güneybatı köşesindeki tek şerefeli kesme taş minare yapının geçirdiği onarımında inşa edilmiştir. yan tarafı taşla örülmüştür *profilli bir silme ile şerefeye geçilmektedir. Taş şerefenin altı mukarnas bezemelidir. Petek konik bir külâhla sona ermektedir.*İnşa kitâbesi yıkım esnasında kaybolmuştur. cami, Mayıs 1571 de inşa ettirilmiştir. 1718 ve 1832 onarım geçirmiştir camiyi Afşinli Seyyid Hacı Muhammed onartmıştır. harim kısmına ek olarak son cemaat yeri genişletilip mescide dönüştürülmüştür, minare ve avlu kapısı yapılmıştır. Harime giriş kapısı konulmuştur. *Caminin gelirini XVII. yüzyılda Ashab-ı Kehf Vakfı karşılamaktadır XIX. yüzyıl da camiye vakıf tahsis edilmemiştir yapı ana hatlarıyla merkezî kubbeli, sekiz destekli harim mekânı, önünde beş gözlü son cemaat yeri ve kuzey köşelerine yerleştirilmiş iki minareden oluşmaktadır.

Kaynak tdv islam ansiklopedisi.info ULUCAMİ

Afyon Ulucamii.*

*Eski Afyon kalesinin güneybatısında yer alan Anadolu Selçuklularına ait ahşap direkli cami 1272 de inşa edilmiştir. XIX. yüzyılda Hoca Bey Camii diye bilinen yapı bu tarihten itibaren ulucami şeklinde anılmıştır. *Yapıyı yaptıranın Sivastos oğlu Ali Bey olduğu kabul edilmektedir. Sâhibataoğulları’ndan Nusretüddevle Ahmed zamanında 1341 de Emîr Muzafferüddin tarafından onarıldığı belirtilmektedir. 1765, 1851, 1947 ve 1984 te onarılmıştır*Ulucami moloz taş malzeme ile yamuk dikdörtgen biçiminde yapılmıştır. Üzeri kırma çatı ile örtülüdür ortasındaki aydınlık feneri 1947’deki onarımda kapatılmış, 1983 te çatısı yenilenmiştir. Yapının kuzey, doğu ve batı yönlerinde üç girişi mevcuttur. batı cephesindeki girişte sivri kemerli bir niş içinde mermer onarım kitâbesi vardır. Yapının cepheleri belli bir düzen göstermeyen pencere açıklıklarına sahiptir. *Güneydeki pencereler sivri kemerli ve dikdörtgendir batıdakiler ise sivri kemerli, kuzey ve doğu yönlerinde ise dikdörtgendir Kuzey pencereleri saçak altındadır bu cephede çörtenler vardır.*Yapı ahşap sütunlarla mihraba dik dokuz nefe ayrılmıştır. Mukarnaslı başlıklara sahip silindir sütunlar mermer kaideler üzerindedir mukarnaslı başlıklar, ahşap kirişler ve lambrilerde geometrik, bitkisel, yazılı ve figürlü kalem işi süslemeleri vardır süslemelerin çok azı zamanımıza ulaşmıştır
kuş ve horoz figürlü tek parça müzededir
*Yapının kuzey duvarında mahfil uzanır. Ahşap mahfilin ahşap korkulukları yenilenmiştir. Yapının kıble duvarındaki kesme taş mihrab dikdörtgendir mihrap silindirik sütunlar üzerine oturur mukarnaslı kavsaraya sahiptir.

*Bitkisel bordür ve nesih hatları ile çevrelenen mihraptaki hatları Hattat Hacı Murad yapmıştır ahşap minber geometriktir Minberin ahşap kapısını ve ahşap işlerini Neccâr Emîrihac Bey yapmışdır.*Caminin minaresi kuzey cephesinin batısında, kuzey kapısının yanındadır. Minarenin kaidesi kesme taştandır ve kare planlıdır Kaide kesme taşlarla, beden duvarlarının bitimine kadar devam etmektedir. *Gövde kaideden itibaren tuğla örgüdür yeşil sırlı tuğladan baklava motifleri kullanılmıştır. Sade bir şerefesi olan minare şerefe üzerinde incelerek konik bir külâhla sonlanmaktadır.*Afyon ulu camii Farklı dönemlerde onarımlar geçirmiştir minaredi Yıldırım Bayezid devrinde tekrar onarılmıştır
*1984 teki onarımında şerefesi yenilenmiştir. Minarenin kaidesi sivri kemerli ayna taşına sahiptir çeşmesi Osmanlı döneminde yapılmıştır Selçuklulardan günümüze ulaşan ahşap direkli camilere bir örnektir olup özgün mimarisiyle önemli bir miras ve ata yadigarı ced mirasıdır

Aksaray Ulucamii.*

*Osmanlı devrinde Karamanoğlu Mehmed Bey Camii adıyla geçen yapı ulucami adını sonradan almıştır. Cami Anadolu Selçuklu yadigarıdır Sultan Mesud zamanında inşa edilip II. Kılıcarslan döneminde onarılmıştır*Caminin minberi selçuklu yadigarıdır minberin mimarı Hoca Nûştegindir mimar Fîruz tarafından Karamanoğlu Mehmed Bey zamanında 1408 de yenilenmiştir. Bazı araştırmacılar camiinin Karamanoğlu Mehmed zamanında yaptırılıp oğlu II. İbrâhim in 1431 de tamamlatıldığını minberin II. İbrâhim tarafından Selçuklulardan getirildiği ileri sürülmektedir.
*1706 da minare eklenen yapı 1883’te onarım geçirmiştir. 1901 de yapının batısına şadırvan eklenmiştir. Cami 1925’te mühendis Sâlih Bey tarafından onarılmıştır batı cephesi ve taçkapıda değişiklikler yapılmış, minaresiyle şadırvanı yenilenmiştir. Yapı en son olarak 1980’de tamir edilmiş ve üst örtüsü yenilenmiştir.*Çok ayaklı bir camidir ve kareye yakın dikdörtgendir Kesme taştan inşa edilen caminin cephe duvarları batıda beş, kuzey ve güney yönlerinde üçer payanda ile desteklenir Yapının kuzeybatısı dikdörtgen planlıdır batı cephesinde kitap satış yerleri vardır

*Caminin aydınlatılması dikdörtgen pencerelerle sağlanır. düzensiz pencereler batı ve güney cephelerinde iki sıra, kuzey ve doğu cephelerinde ise tek sıradır Güney ve doğu cepheleri sivri kemerlerle şekillenmiştir pencereler kemerlerin içine yerleştirilmiştir. *Yapının batı ve kuzey cephelerinde giriş bulunmaktadır. Ana giriş batı cephesindedir Cephenin ortasında yer alan
taçkapı dikdörtgendir Mukarnaslı kavsaraya sahiptir, sivri kemerli girişinde nişler görülmektedir. Cephenin iki yanında düzenlemelerde mukarnaslı bir niş vardır. düzenlemenin üzerinde dilimli kemerler ve rozet motifi mevcuttur. Üstteki alanda şemse formunda bitkisel bezeme görülmektedir. taçkapının üstü bitkisel bezemeli alınlıkla sonlanmaktadır.*Yapı iç mekânda sivri kemerlerle bağlanan on iki pâye ile yirmi beş birime ayrılmıştır. birimlerin üzeri tonozla örtülüdür. Tonozlar kilit taşı süslü kaburgalı ve çapraz tonoz şeklindedir. Mihrap kubbe kemerleri üzerine oturmaktadır; Kubbe eteğinde yuvarlak nişler görülmektedir.nişler önceden pencere açıklığı olup örülerek kapatılmıştır

*Müezzin mahfilinden kubbeye geçiş pandantiflerle sağlanmıştır. kuzeyinde mukarnaslı tonoz vardır. Yapının kuzeyi iki kattır Mahfile çıkış batı duvarındaki ahşap merdivenle sağlanır kuzey cephesinden mahfile geçişi sağlayan bir kapı vardır. Güney duvarının sağ kıble köşesinde sonradan örülmüş bir kapı açıklığı görülmektedir.*Yapının süsleme açısından en önemli kısmı ahşap minberidir. Selçuklu dönemine aittir minber kündekârî tekniğiyle yapılmıştır sedef kakma ve kabartma süslemeler dikkat çeker Bitkisel ve geometrik motiflerle bezeli minberin kapı kanatlarında Selçuklu sülüsüyle yazılmış sûreler vardır. *alçıdan yapılmış mihrabı selçuklunun son dönem yadigarıdır. Dikdörtgen çerçevelidir dilimli bir kemer ve içinde mukarnas kavsaralı nişten meydana gelir. *1925’teki yapılan onarımlarda yenilenen minaresi camiden bağımsızdır Kesme taş minaresenin altıgen planlı, gövdesi çokgendir. Çift şerefeli minaresi konik bir külâhla sonlanmaktadır. tamirlerde dış cephesinde değişiklikler yapılan Aksaray Ulucamii iç planı ile özgünlüğünü korumaktadır.