Önüne çıkan şeyler karşısında, kendi içine çekilerek o şeylerden iyice istifade için mutlaka bir faziletin olacağını hatırla. Eğer güzel bir çocuk veya güzel bir kız görürsen, bunlara karşı kendinde perhiz (imsak) denilen meziyeti bulacaksın. Eğer karşına zahmet müşkülat çıkarsa, cesareti bulacaksın. Şayet küfürle, hakaretle karşılaşırsan rıza ile sabrı bulacaksın. Böylece onları yenmek için, sana tabiatın verdiği hasletlerle mukabele etmek âdetini kazanırsan hayali korkuların asla seni sürükleyip götürmeyecektir.

EPIKTETOS


«Dostum ne diyorsun? Zincire vurmakla mı beni tehdit ediyorsun? Bunu yapamazsın, yalnız bacaklarımı zincire vurabilirsin. İrademe gelince, o daima hür kalacaktır. Jüpiter bile onun hürriyetine mani olamaz.» Hemen boynunu vuracağım tehdidi karşısında «Ben ne vakit boynumun vurulmama imtiyazı olduğunu söyledim?»

EPİKTETOS


Eğer bir deniz yolculuğunda bindiğin gemi bir limana uğrar da seni sahile su almak için yollarlarsa, yolda midye kabuğu veya mantar bulursan bunları toplayabilirsin. Fakat aklın daima gemide olmalıdır. Sık sık başını gemi çevirerek kaptanın seni çağırıp çağırmadığını araştırmalısın. Eğer kaptan seni çağırırsa, seni eli ayağı bağlı bir hayvan gibi gemiye atmalarına meydan vermemek için, elindekilerin hepsini atıp süratle geriye dönmelisin. Hayat yolculuğunda da vaziyet aynıdır. Bir midye kabuğu veya bir mantar yerine bir kadın veya bir çocuk nasibin olursa, bunları benimsersin. Fakat kaptan seni çağırınca arkana bakmadan herşeyi bırakıp gitmek lazımdır. Hatta eğer ihtiyar sen yetişememek korkusuyla, gemiden pek uzaklaşmamalısın.

EPIKTETOS


Bir kış gecesi kadar uzun, karanlık ve soğuk fetretten sonra, bir nevbahar elbette beklenmekteydi... O rüyayı sen gerçekleştirdin. Ümitlerin bitmek üzere olduğu demde, semamızdan kasvetli bulutları silip, hasret dolu kalb dudaklarına tebessüm getirdin. Kadirbilmezlerin elinde değersiz emtia gibi atılıp itilen cihan değer hakikatler, seni görmekle antikacısını bulmuş gibi dırahşan akisler arz etmeye başladılar.

M. F. D.


Gerçek hürriyet Hakk’a esarettir. Başını bütün varlık âleminin verasına uzatıp, topyekûn kâinatla beraber, şahlar şahının bendesi olduğunu itiraf etme; herşeye karşı dilenciliğin, her arzuya esir oluşun silinip gittiğini ilandır. Bu ilandan nasibi olanlar şu kayıtlar âleminin kayıtsız sultanlarıdır.

M. F. D.


En iyi ahlak kitabımız ve en fazla başvurmamız gereken kitap vicdanımızdır.

PASCAL