Atatürk Heykelleri Ucube
 

"Ucube: Aşırı Derecede Acayip" dediği yazısında Türköne, Atatürk heykellerine dikkat çekti.

Başbakan`ın ağzına sağlık. Sadece kahir ekseriyetin değil, bir miktar estetik kaygusu olanların da duygularına tercüman oldu.


Heykel gerçekten bir ucube. Eski Sovyet coğrafyasını gezenler bu tür heykellerden bol miktarda görebilirler. Bulgaristan`dan Orta Asya`ya görebildiklerim için hep aynı şeyi düşünmüştüm: `Galiba koyacak yer bulamadıkları için bu dev ucubeleri kaldıramamışlar.` Hepsi Kars`taki benzeri gibi devasa ölçülerde. Sovyet sanatının keskin hatlı, işçi sınıfının kol gücüne atfen bedeni aşırı güçlü ve iri gösteren ve dev ölçekli heykellerdir bunlar. Kafalar da nedense hep küçüktür. Ve buna Sovyet sanatı denir.

`Ucube` kelimesi, `aşırı derecede acayip` anlamına geliyor. Heykelin kendisi gerçekten ucube. Ancak Başbakan`ın itirazı sadece heykelin görünüşüne değil. Heykelin durduğu yer ucubeyi daha da acayip hale getiriyor. Tarihî bir eserin yanına, Kars kalesinin dibine, onunla rekabet eder gibi devasa ölçülerde modern bir sanat eseri koyarsanız bunun tek anlamı vardır: Geçmişinizi küçük görmek veya aşağılamak.

Kültür ve geleneğimizin bizi heykel sanatına uzak tuttuğu doğru. Ama bu uzaklık, ülkemizin değişik yerlerine serpiştirilmiş heykellerdeki estetik yoksunluğunun mazereti olamaz. Atatürk heykellerinin ve büstlerinin çoğu estetikten yoksun. Atatürk`ü koruma kanununu işleterek bu heykellerden davacı olmak lâzım. Heykel Atatürk`e ait olunca kimse söz söyleyemiyor. Ya estetik? Kahire`de, piramitlere bekçilik eden meşhur aslan bedenli, insan başlı Sfenks`in adı halk arasında `Korku`nun babası` olarak geçiyor. Atatürk heykellerinin çoğu, sanki halkı askerî disiplin altına almak için bir korku abidesi olarak yontulmuş. Mesela şu kalın kaşlı Atatürk büstleri. Aşırı derecede acayip değil mi? Ya kondukları yerler. Kastamonu Vilayet binasının olağanüstü bir estetiği var. Ya hemen dibinde, aşağıda duran heykeller?

Gelelim sanatın bir başka boyutuna. `Muhteşem Yüzyıl` dizisi, büyük bir tartışma başlattı. Tartışmanın aslında gerçek olan tek sebebi gördüğü ilgi. RTÜK`ün `toplumun maddi ve manevi değerlerine aykırılık` gerekçesi ile yaptığı uyarı da aşırı derecede acayip. `Tarihe malolmuş bir şahsiyetin mahremiyetine saygı gösterilmediği` için ayrıca Kanal`dan bir de özür isteniyor. Ölçülerin birbirine karıştığı ve şaştığı bir durumla karşı karşıyayız. RTÜK`ün yaptığı düpedüz sansür. `Tarihe mal olmuş bir şahsiyetin mahremiyetini korumak` adına sansür yapılamaz. Bir kere adı üzerinde tarihî şahsiyetler topluma mal oldukları için mahremiyetleri olmaz. Çelişkiyi şu şekilde ifade edebiliriz. Kanuni Sultan Süleyman`ın mahremiyeti ile ilgili, dizidekinden fersah fersah ilerde bilgiler ve iddialar içeren kitaplar var. Bu kitapları yasaklayabilir misiniz? Peki o zaman?..

RTÜK`ün ana akıma uyarak yetkisinin dışına çıktığı anlaşılıyor. Kanuni`nin hayatının bir diziye konu edilmesi, birçoğumuz için tabulara dokunmak anlamına geliyor. Tabu, adı üzerinde tabudur. Elbette dokunulacak. Başka türlü tarihle yüzleşmek mümkün olmaz. Tarihe dair gerçeklik duygusu, bu tabular aşılmadan gelişmez. Bu dizinin asıl eleştirilecek yönü -tarihe aleni bir hakaret içermediği takdirde- estetik boyutu olmalı. Fatih Sultan Mehmet`i, sütçü beygirlerinin üzerinde, iğreti kostümlerle elektrik direkleri arasında İstanbul`un fethine gönderen Yeşilçam düzeyini hatırlayalım. Bu dizinin sanat kalitesi yüksek. Üstelik Erhan Afyoncu gibi, kolay kolay kül yutmayacak bir tarihçinin dirayeti de devrede. Dizi estetik olarak başarılı. Senaryo sürükleyici biçimde kurgulanmış. O zaman bırakalım tarih gündelik hayatımızın bir parçası haline gelsin. Osmanlı barışını yeniden tesis etmeye çalışan bir neslin, esaslı bir tarih kültürüne ihtiyacı var. Aşk hikâyeleri üzerinden çok mesel anlatılır.

Türkiye değişti, değişiyor. Kars`taki heykel de, televizyondaki dizi de geçmişte laiklik ekseninde tartışılırdı. Toplumun tarihi konusundaki hassasiyetinin de, Sovyet tarzı sevimsiz heykeller hakkındaki kanaatinin de çoğulcu bir toplumun işaretleri olduğunu fark etmeliyiz. Bu fazla acayip olan şeyleri üretebilmek ve sonucunda bu tartışmaları sürdürebilmek de başarı değil mi?

analiz merkezi

Aynı fikirdeyim.Ayrım yapmam o konuda :)

Bir heykelin bildiğimiz putlardan farkı nedir biri bana bunu anlatabilirmi? cahiliye devrindeki putlarla bugun yapılan heykeller arasında hiçbi fark yok bana gore.kaldı ki fark olsa bile tamamen mantıksız nedenlerle yapılan basbakanın -ucube- dedigi o heykelin kime neye hizmet ettiğini bılende yok.çünkü bi amaç yok.
başbakanın bugun yaptıgı toplantıda dedıgı gıbı o heykele verecegınız parayla o şehre biçok katkıda bulunabilirdiniz.

Ne günlere kaldık...

İster ataturk heykeli olsun ister baska bisey olsun heykel dinimizde put hukmundedir ve haramdir

Sanat ve sanatçı düşmanları . Hepinizin heykelini yapmak gerek. :)

Ak parti iktidarında sanata olan düşmanlığımızı kusalım sonra hepimizi heykel yapıp müzeye kaldırırlar nasıl olsa .Ülkemizde bilimum heykeller bu kadar söylem sonrası ayaklanmassa iyi. :)

Hasan ozkan artik bunlar tartisilmali kimden korkacaz bir heykele elestri de mi yapamayacaz heykel haramdir basbakanimiz sozlerinde haklidir

Heykelleri ilah edinenleri bu kadar cılgına döndürmemek gerek. Siz onların ilahlarına sövmeyin ki onlarda gelir sizin ilahlarınıza bulaşır o yüzden temkinli tebessüme devam arkadaşlar.

Evvelen içimizdeki putları yıkmak gerek...
Ahirten zahirdeki putları yıkarız...

Ayrıca acaba ashab-ı kiram Mısır'ı Horasan'ı fethedince oradaki tanrı heykellerini, kelimenin tam manasıyla putlarını neden yıkmadılar?
Yoksa siz onlardan daha müslüman kimseler misiniz?
Acaba...
Acab...
Aca...

AKıncı34 bana mı cevap verdin yoksa genel bir bilgi olsun diye mi yazdınız?
Benim soruma cevap vrebilecek biri var mı?
Bilebilen biri...

Konu güncellenince yazayım dedim...
senin soruna bakınca benimde aklıma peygamberimizin kabede ki putları hak geldi batıl zail oldu ayetini okuyarak kırması geldi...

ve de Hz.İbrahim geldi...

Heykellerin tabulaştırılarak öteki oluşturulması sonra herkesin heykellere saygı duyması için beklenilmesi saygı gösterilmediği vakit onları suçlayarak onların üzerinden siyaset yapılması gibi hastalıklı bir çok tavır var ülkemizde. Heykellere biaat edenlerin uysallaşmasını bekleme yerine söylediğiniz gibi ülkenin hayati öneme sahip sorunları ile zaman geçirilmesi çok mantıklı. Atatürkün heykeline aşırı bağlılık gösteren zümreye karşı o heykellerin yıkılması yerine ülkemize hizmet ederek hayatımızdaki heykellerin pasifize olmasını pek ala sağlayabiliriz.

Putları baltayla parçalayan Hz.İbrahim (a.s) Kuran da konu ediliyorsa başka delil aramaya çalışıp tezatlık üretmenin manasını çözemedim...

Sahabe Mekken'in fethin de kaben'in içine girip bütün putları deviren,kıran Peygamberimize (s.a.v) tezat bir şey yapmamıştır emin olabilirsin..!

"Elindeki asâ ile o putlara birer birer işâret ederek, "Hak geldi, bâtıl zâil oldu. Muhakkak ki bâtıl yok olup gidicidir"73 âyetini okudu. İşareti alan her put yere düştü. Putun yüzüne işaret ettiyse arkasına düşer, arkasına işaret ettiyse, yüz üstüne düşerdi. Böylece Kâbe içinde ve çevresinde yere yuvarlanmayan hiç bir put kalmadı." (Müslim 3:1408 Sîre, 4:59; )

Şimdi bizde sana Peygamberden(s.a.v) daha mı Müslümansın demeliyiz..?

Hemde acaba,acaba,acaba diyerek :)

Atatürk değil mevzu Peygamberin heykeli de olsa fark etmez ben illa Atatürk demedim ilk mesajıma bakabilirsiniz :)

Hatta Peygamberin emri olduğu için evvela onun heykelini yıkarım :)

Neden..? Mekke müşriklerin'in duyguları,hisleri incinmedi mi tanrıları parçalanınca..?

Halbuki bunları tanrı yerine koyan da pek yok :)

Ayrıca İslam da herkezin inancına değil Ehli kitabın inancını yaşamasına özgürlük vardır...

Diğerleri hakkın da ki fıhki hükümlere girmeyeyim sonra vahşet,canilik diye kemalistlerin çenesi düşmez :)

Güzel insan peygamberin heykeli olsa onun yıkmanız Atatürkün heykelini yıkmak için onu kutsayanları ikna edebilecekmiyiz. Bir iç karışıklık cıkmadan bu meselenin altından kalkabilecekmiyiz veya iç karışıklık cıktı bunun en çok kime zararı olur bunların çok iyi düşünülmesi gerekmezmi. Yani bizheykelleri yıkıyoruz diye mevlam bize yardım mı yapar yoksa bu asırda bu hareket akla mantığa ve siyer ruhuna aykırıydı zararını cekin mi denilir bunlar benim hep kafamı kurcalar.

Zaten bugün var olan devlet şartlarına göre hareket etmek zorundayız her ne kadar istemesekte :)

Onun için zaten şu şartlar da yıkmak gibi bir lüksümüz yok :)

Benim dediğim İslam devleti kurulacak ta,güçlenecekte öyle mümkün..

Şimdilik bizden tehlike gelmez uslu,uslu oturuyoruz :hihi2:

Tamam o zaman kardeşim. Ben böyle sakat bir sistemin içinde söylediklerinizi yapmamız gerekli diye algıladım. Anlaştık. Bizde oturuyoruz sessiz sessiz veya sinsi sinsi :)

;D;D;D;D
gir gir gir gir :)

Sooruma cevap veren arkadaşlar şu ince ayrıntıyı gözden kaçırmıyorlar mı?
Hz.Peygamber'in(s.a.v) yahut İbrahim(a.s)'ın kırdığı putlar bilfiil tapılan ve kendisi Rabb olarak görülen varlıklardı...

Ama sahabilerin muhatap olduğu heykellerin fonksiyonları çok farklıydı...

Demek istediğim o ki; heykel başkadır put başka...
Put başkadır heykel başka...
Istılahi manasına bir göz atmak gerekir...

Heykel yapılmıs ne oluyor bazi heykeller ucube olabılır ama heykelcılık bır sanattır ona tapılmak ıcın yapılmaz ona tapılmıs gıbı yapılmıs havası verenlerıde kınıyorum.

Atatürkün heykelini yapıp, ülkede herhangi bir olumsuzlukta ''atam'' diye başlayıp ülkede yaşanılanları atatürke şikayet etmek üzere onun huzuruna (!) çıkmak da bana göre tapınmanın bir başka boyutudur. Ben arada çook büyük bir fark görmem.
Atatürke sadece sevgi beslemenin ötesine gitmeyenlere sözüm yok.Fakat bunu yapanlarda çok büyük bir kesim değildir,bunu anlamak için de ayrıca üstün bir özelliğe sahip olmamıza gerek yok.