Bir Ruh Kimliği: Reşat Nuri Güntekin
 

Kitaptan Bir Bölüm

"İtiraf etmeliyim ki Feride, hiçbir zaman benim roman kahramanım olmadı. Fakat bunun kusurunu Cumhuriyet’in idealist kızı Çalıkuşu’nda değil, herhalde benim duygu dünyamda aramak icap eder. Benim bütün Türk romanında vazgeçilmez karakterim Huzur’un Nuran’ı olmuştur. Öyle ya, edebiyat, hele hele kadın bahsinde mantıktan çok duyguların esaretinde yaşarız ve beğenilerimizi de ruhumuzun, mizacımızın yönelişleri belirler. Belki de bundan, Reşat Nuri’nin bu en meşhur eserini okurken duygulanıp gözyaşı döktüğümü hatırlamam. Geçende bir arkadaşım, ilköğretim öğrencilerine Çalıkuşu’nu okuttuğundan, çocukların romana ‘bayıldığından’ söz etti. Hatta o yaştaki kız öğrenciler romanı okurken basbayağı ağlıyorlarmış. Sevindim buna. Demek, roman ve oradaki ‘aşk, dargınlık ve kaçış’, hâlâ bu toprakların çocuklarını etkilemeye devam ediyor. ‘İdeal’ sözcüğü hâlâ kalplerde tesir uyandırıyor ve ‘duygu’, insanları peşinden sürükleme yeteneğini sürdürüyor. Reşat Nuri’nin ‘maarif ve politika arkadaşı’ Cevat Dursunoğlu’nun, “Cepheye giden her subayın manevra sandığında bir Çalıkuşu vardı.” sözünün gerçekliği nedir bilinmez; ama yayınlanışından bu yana Çalıkuşu’nu eline almış sayısız okurun, kitabı gözyaşlarıyla ıslattığı gerçektir. Yusuf Ziya Ortaç, “Onu okurken kaç bin gözün ağlayarak sabahladığını bilmem; ama Süleyman Nazif’in, ama Celal Sahir’in, ama İsmail Habib’in ağladıklarını bilirim.” der Portreler’inde."



Not: Bu inceleme türü kitapta Güntekin'in bütün romanları ve hatta romanlarındaki karakterleri, dönemin sosyal ve siyasal yapısı bunların romana yansıması ele alınmış ve hoş bir şekilde de incelenmiş. Romanların kısmi özetleri de yapılmış.

Edebiyata meraklı olanlara, Güntekin'in herhangi bir eserinden ödev hazırlayacak öğrencilere tavsiye ederim :)