Siyaset Forum - Avrupa futbolunda ‘Arap Baharı'

Ocak 2011'de Tunus'ta başlayıp Mısır'da devam eden, ardından Libya, Yemen ve Suriye'yi etkisi altına alan ‘Arap Baharı'nın nasıl sonuçlanacağı, bu ülkelere ne derece mutluluk getireceği henüz belli değil. Fakat Avrupa futbolunda 2008'de başlayan ‘Arap Baharı', bazı kulüplere rahat bir nefes aldırdı, aldırmaya da devam ediyor. Arap sermayesinin lüksü içinde yaşayan bu kulüpler; İngiltere'den Manchester City, Fransa'dan Paris Saint Germain ve İspanya'dan Malaga... Bunlara, sponsorluk anlaşmalarıyla milyonlarca avroyu kasasına koyan Arsenal (İngiltere), Milan (İtalya) ve Barcelona'yı (İspanya) da eklemek gerekiyor. Ayrıca, bu sermaye girişi dolaylı olarak başka Avrupa kulüplerine de yarıyor. Mesela, Atletico Madrid… İspanyol kulübü, golcüsü Kun Agüero'yu 45 milyon avroya Manchester City'ye sattıktan sonra aralarında Arda Turan'ın da bulunduğu çok sayıda transfere imza attı.

Hep Manchester United'ın gölgesinde kalan Manchester City, tarihinde sadece 2 kez şampiyonluk sevinci yaşadı. 1 Eylül 2008'de kulübün talihini değiştirecek imzayı Abu Dabi Emiri Şeyh Mansur bin Zayed al Nahyan (Birleşik Arap Emirlikleri) attı. Transfere 2006-07'de 8, 2007-08'de ise 77 milyon avro harcayan Manchester City, 305 milyon sterline Şeyh Mansur tarafından satın alındığı 2008-09'da 157 milyon avroluk transfere imza attı. Petrol milyarderi Şeyh Mansur'un aldığı M. City, bir anda dünyanın en zengin kulüplerinden biri oldu. Dolayısıyla transfer borsasını tek başına belirleyen Abramovich'in Chelsea'sine ciddi bir rakip geldi. Şeyh Mansur, 2010-11 sezonunda da gözünü kırpmadan transfere 183 milyon avro harcadı. Küresel mali krizden dolayı futbolun dev kulüpleri transfer döneminde vites küçültürken; Şeyh Mansur, frene basma gereği duymuyordu. Nitekim bu yıl sadece 92,5 milyon avroluk transfer gerçekleşmesine rağmen Manchester City, transfere en çok para harcayan kulüp sıralamasında ilk basamakta bulunuyor.

Birleşik Arap Emirlikleri'nin havayolu şirketi Emirates ise Arsenal, Milan, Paris Saint Germain, Olympiacos ve Hamburg takımlarının sponsoru. Arsenal ile 2004'te 100 milyon sterlin karşılığında dünyanın en yüksek sponsorluk anlaşmasını imzalayan Emirates, İngiliz kulübünün yeni stadına adını verdi.

2022 Dünya Kupası'na ev sahipliği yapacak Katar da hem adını futbol dünyasında duyurmak hem de Dünya Kupası'nın reklamını şimdiden yapmak için 31 Mayıs 2011'de Fransa'nın köklü kulüplerinden Paris Saint Germain'i (PSG) alarak işe başladı. Qatar Investment Authority adlı grup, PSG'nin yüzde 70'lik hissesini alırken, ne kadar para ödendiği açıklanmadı. PSG'nin satışına en büyük tepkiyi ise UEFA Başkanı Michael Platini gösterdi. Platini, “Yabancı sermaye taraftarı olduğumu söyleyemem. Hatta önüne geçmek için çeşitli çözümler arıyorum; ancak İngiliz ve Fransız yasaları bu çılgınlığı engellemek için yeterli değil. Katarlı bir başkan, Brezilyalı bir sportif direktör, İtalyan bir hoca ve farklı ülkelerden futbolcular… Böyle bir PSG hayal edemiyorum.” diyerek tepkisini ortaya koyarken; PSG transferde milyonları harcayarak sahibinin ‘paraya para demediğini' gösterdi. Geçen yıl sadece 9 milyon avroluk transfer yapan Fransız kulübü, bu yıl zengin sahibi sayesinde sadece Palermo'dan Javier Pastore'ye 42 milyon avro verdi. Toplamda ise 86 milyon avro ile M. City'nin ardından 2. sıraya yerleşti.

Geçen sezon La Liga'yı 17. sırada bitirerek ligde kalmayı son anda başaran Malaga, Katar kraliyet ailesi tarafından alınan bir başka takım oldu. PSG ile aynı günlerde alınan Malaga, transfer döneminde harcadığı para ile İspanya'nın dünya devleri Real Madrid ve Barcelona'yı geride bıraktı. La Liga'da Real Madrid ve Barcelona toplam 55 milyon avroluk transfere imza atarken; Malaga, tek başına 58 milyon avro ödedi. Bu arada hemen belirtelim, bu sezon İspanya'da en çok parayı Arda Turan'ı kadrosuna katan Atletico Madrid harcadı. Toplam 70 milyon avroluk transfer gerçekleştiren Atletico Madrid'in bu bonkörlüğü, Agüero ve David de Gea gibi yıldızları yüksek fiyata satmasından kaynaklanıyor. Atletico Madrid, bu sezon sattığı futbolculardan 84,5 milyon avro kazandı.

Katar kraliyet ailesinin bir başka kuruluşu Katar Holding de bir asrı aşkındır forma reklamı almama prensibini 5 yıl önce UNICEF için bozan Barcelona ile 5 buçuk yıllık bir anlaşma imzaladı. Holding, 165 milyon avro karşılığında Barcelona formasının ana sponsoru oldu. Yeni sezonda Barcelona formasında Katar Vakfı'nı (Qatar Foundation) göreceğiz.

Aslında Katar kraliyet ailesinin hedefindeki kulüp Manchester United'dı. ABD'li Malcolm Glazer'in sahibi olduğu Manchester United için 2,4 milyar doları gözden çıkaran aile, bu hedefine ulaşamayınca PSG ve Malaga'yı almakla yetindi. Ancak önümüzdeki yıllarda Katar kraliyet ailesi tarafından satın alınan kulüpleri görmek sürpriz olmayacak.

Transfere harcadıkları

paralar (milyon avro)

Manchester City (2008-09)

Craig Bellamy (West Ham) 15,5

Nigel de Jong (Hamburg) 18

Wayne Bridge (Chelsea) 13

Jo (CSKA Moskova) 24

Shaun Wrigth Philips (Chelsea) 11,5

Robinho (Real Madrid) 43

Diğer 32

Toplam 157

Manchester City (2009-10)

Adam Johnson (Middlesbrough) 8

Gareth Barry (Aston Villa) 13,9

Roque Santa Cruz (Blackburn) 21,2

Emanuel Adebayor (Arsenal) 29

Kolo Toure (Arsenal) 18,7

Carlos Tevez (West Ham) 29

Joleon Lesscott (West Ham) 27,5

Toplam 147, 3

Manchester City (2010-11)

Edin Dzeko (Wolfsburg) 37

Yaya Toure (Barcelona) 30

Jerome Boateng (Hamburg) 12,5

Aleksander Kolarov (Lazio) 22,7

David Silva (Valencia) 28,7

James Milner (Aston Villa) 22

Mario Balotelli (İnter) 29,5

Toplam 182,4

Manchester City (2011-12)

Kun Agüero (Atletico Madrid) 45

Stefan Saviç (Partizan) 12

Gael Clich (Arsenal) 7,75

Samir Nasri (Arsenal) 27,5

Toplam 92,5

Paris Saint Germain (2011-12)

Javier Pastore (Palermo) 42

Jeremy Meney (Roma) 8

Kevin Gametro (Lorient) 11

Blause Matuidi (Saint Etienne) 8

Diğer 17

Toplam 86

Malaga (2011-12)

Santi Cazorla (Villarreal) 21

Jeremy Toulalan (Lyon) 11

Diğer 26

Toplam 58

aksiyon