Mezhep ve tarikat gerçeği - II
Mezhep kurcularına imam veya müçtehid adı verilir.
İslam literatüründe mezhepler üçe ayrılır.
- Siyasi mezhepler
- İtikadi mezhepler
- Fıkhi ( ameli ) mezhepler
Bilinen ilk mezhep ‘’ Hariciler ‘’ dir. Hz. Ali’yi savunmak üzere oluşmuş siyasi kökenli bir mezheptir. Mensupları daha sonra eşkiyaya dönüştüklerinden, Hz. Ali tarafından dahi düşman ilan edilmişlerdir.
Hariciler dışındaki ilk mezhep yine siyasi kökenli ‘’ şia ‘’ dır. Siyasi mezhepler daha çok İslam devletini kimin yöneteceği fikri etrafında oluşan Hz. Ali eksenli Şia gruplarıdır. Hz. Osman’ın öldürülmesi, İslam içi savaşlar olan Hz. Ali’nin Cemel ve Sıffin Savaşları ile devam eden siyasi ağırlıklı, yukarıda isimlerini verdiğimiz harici ve şii mezhepleri ortaya çıkmıştır.
İtikadi mezhepler: Ehli sünnet mezhepleri; Maturidiyye, Eşariyye Selefiyye. ve ehli sünnet dışındaki mezhepler; Mutezile, Mürcie, Müşebbihe ve Cebriyye gibi iki grupta müteala edilirler.
İtikadi mezheplerin anlaşmazlık noktaları; hilafet, büyük günahlar, kader, Allah’ın sıfatları, Allah’ın insanlarca görülüp, görülemeyeceği, şefaat, peygamberlik, rızık ve ecel gibi konulardır.
Fıkhi mezhepler ise İslam şeriatının uygulanması konusundaki farklı düşünce ve inanışlardan doğmuştur. Hanefi, Şafii, Maliki ve Hanbeli isimlerini almışlardır.
Hemen belirmek gerekir ki, bir Müslüman Hanefi iken, insan kendi seçimleri ile kaderini etkiler diye düşünüyorsanız aynı zamanda Maturidi, yok eğer her şey Allah tarafından belirlenmiş alın yazısına bağlıdır diyorsanız bir Cebriyye taraftarı olabilirsiniz.
Peygamberimizin ölümünde sonra görev alan toplam 30 sene kadar O’ na halef olan 4 halifeden 3’ ünün, menfaat iktidar ve fikir ayrılığı gibi sebeplerle öldürülmüş olması dinimiz adına ne acı olaylardır. Ve bu olaylar, ayrılıkların, bölünmenin sonuçlarını yani dine verdiği zararları göstermesi bakımından da çok önemli örneklerdir.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi bu olayların içinde peygamberimize yakın sahabenin ve Hz. Osman, Hz.Ali ve Hz. Ayşe gibi Peygamberimizin en yakın arkadaşları ile aile ferleri de bulunmaktadır. Devamında da yukarıda belirttiğimiz gibi din kardeşleri arasında Cemel ve Sıffin olaylarındaki gibi savaşlara varan anlaşmazlıklar baş gösterecektir.
|