|
"Osmanlı toplumunda devlet-üstü kimlik düzeyi iki yönlüdür.
Bir yanda Tanzimattan itibaren Osmanlı elitinin ve gayrimüslim tebaanın benimsediği Avrupalılık yönelişi; öbür yanda 1860'lardan itibaren "ittihad-ı İslam" fikriyle siyasi bir anlam kazanan ümmet duygusu, farklı istikametlerden de olsa, siyasi otoritenin mutlakiyetini kısıtlamaya yönelen eğilimler olmuşlardır.
Cumhuriyet rejimi ümmet identifikasyonunu reddetmiş, Tanzimat Batıcılığını ise gayri milli, kozmopolit ve yoz bir anlayış olarak mahkûm etmiştir.
"Batılılaşma" adı altında getirilen şey Avrupa uygarlığına aidiyet ve dayanışma duygusu değildir: mutaassıp bir ulusçuluk anlayışı çerçevesinde, devletçe kuvvetlenip "yabancı düşmanlara" meydan okuma çabasıdır."
Yanlış Cumhuriyet, sayfa 158-159 / Sevan NİŞANYAN
|