Türkler yahudileri nasıl kurtardı
Selahattinakalay.blogcu.com
Osmanlı zenginleştikçe Yahudiler de paylarını, aldılar. Bosna ve Hersek’e Eşkenazi Yahudileri yerleştirildi. Edirne’deki Hahambaşı Balkan Yahudilerinin başına getirildi. Yahudilere toprak verildi, vergi kolaylığı sağlandı Osmanlı devleti, yalnız İspanya’da “Engizisyon” yahudilerine değil, Roma ve Bizans yıllarında Kutsal Topraklar’dan sürülen Yahudilere de sahip çıktı. Kutsal Topraklar Selim han zamanında Osmanlılara katılınca, Yahudiler de ilk kez aynı devlet çatısı altında bir araya geliyorlardı. Yahudi düşmanlığı yükseldikçe, kapısı çalınacak olanlar Türklerdi.
1683’deki İkinci Viyana yenilgisinden sonra Habsburglar’ın Sırbistanın işgâliyle canlarını kurtarmak isteyen Yahudiler hemen Osmanlı topraklarına çekildiler. Ukraynalı Boğdan askerlerine Yahudileri kılıçtan geçirme buyruğu verdiğinde, yahudiler Osmanlı toprağına sığındılar Napolyondan kaçan Yahudiler gene Türklere sığındı ve iyi karşılık buldular.
Balkanlar 1821 Yunan isyanıyla Türklerden ve Müslümanlardan temizlenirken, Yahudiler de Türklerle birlikte öldürüldüler.kıyım Yunanistan’dan Ege adalarına, Bulgaristan, Sırbistan ve Romanya’ya sıçradı. Ölenler Hıristiyan olmadığı için, gerçekler Batı’da bilinmiyor. Çarlık Orta Asya’ya doğru ilerledikçe, önlerindeki Tatarları ortadan kaldırıp Türkmenleri baskı altına alırken, Yahudilere de benzer siyaset uygulandı. Britanya Mısır ile Kıbrıs’a Fransa da Fas Tunus’a ve Cezayir’e el koyarken Yahudiler Osmanlı topraklarına sığındılar.
Balkan Savaşının 1912 de kaybedilmesiyle Türklere sığınanlar arasında Yahudiler de vardı. Birinci Dünya Savaşında İstanbul’u işgâl eden İngilizler, Fransızlar ve İtalyanlar Yahudilerin için hiçbir şey yapmadılar.
Oysaki Osmanlı yurttaşı olan Yahudiler yüzyıllarca dünyanın en özgür ve en varlıklı Yahudileriydi Selânik ve Filistinde Osmanlı kentlerinde kendi düşünürlerini çıkardılar. Osmanlının Hıristiyan yurttaşları emperyalist güçlerle ayaklandılarsa da, Yahudilerde ayaklanmalar görülmedi.
Osmanlı toplumu Avrupa’dan kaçanların sığınakları oldu. Macaristan, Polonya ve İsveç’ten kaçanlar güvenliği Türklerde buldular. kalabalık Rus toplulukları ve uzun süre burada yaşadı. 1848 Devriminden sıtkı sıyrılanlar soluğu Osmanlıda aldılar. 1880’lerde pogrom” diye anılan Yahudi kıyımından kaçanlar Rus Devrimi ve İç Savaştan kaçanların geldikleri tek toprak osmanlı toprakları oldu.
|