Kaynak Kaynak tdv islamansiklopedisi.com
CELÛLÂ SAVAŞI وقعة جلولاء
*Hz. Ömer devrinde Irak’taki müslümanlarla Sâsânîler arasında gerçekleşmiştir Bağdat’ın nahiyesi olan Celûlâ Dicle nehrinin doğusunda celula ırmağının kenarında, Sevâd ile İran arasında Horasan yolunda kurulmuştur. Medâin’den 180 km. uzaklıktadır.*Celûlâ Hz. Ömer in Sâsânîler’e karşı kazandığı büyük meydan muharebesi ile meşhur olmuştur. Kadisiyede yenilen ve Medâini müslümanlara teslim eden Sâsânîler Kisrâ Yezdicerd’in teşvikiyle Celûlâ’da toplandı şehre hendek ve siperler kazdılar barikat kurdular şehri tahkim etdiler kisra yezdicerd Kadisiyede öldürülen başkumandan Rüstem’in kardeşi Hurrezâdı komutan tayin etti*Sasanilerin hazırlıklarını öğrenen Irak komutanı Sa‘d ra. nasıl hareket edeceğini Halife Hz. Ömer’e sordu. Halife yerinde kalıp ordu göndermesini emretti. Sad 12.000 kişilik bir orduyu, Celûlâ’ya sevketti.Sağ kola el-Kindî’yi, süvarilerin başına Ma‘dîkerib’i, piyadelerin başına Tuleyha b. Huveylid’i getirdi sasani kumandan Hâşim Celûlâ’yı kuşattı. Sâsânî askerleri siperlerden çıkarak İslâm ordusuna saldırıyorlar, ve geri çekiliyorlardı. *Çok şiddetli çarpışmalardan sonra müslümanlar Sâsânî ordusunu mağlûp ettiler ganimetleri ele geçirdiler. Celûlâ’da bozguna uğrayan Yezdicerd Hulvân’dan Rey’e gitti gönderdi; kendisi de Hulvân’a girdi.Celûlâ Savaşı 24 Kasım 637 de meydana geldi Celûlâ Savaşında müslümanlar Hulvân’ı ele geçirdi Kadisiye’den sonra Sâsânîler’e büyük bir darbe daha vuruldu Dicle ve Sevâdı’n fethi tamamlandı *Selçuklu Sultanı Melikşah’ın (1072-1092), Kızılribât İstasyonunda kervansaray olarak yaptırdığı ribât Ribât-ı Celûlâ kervanların uğrak yeridir Tunus Kayrevan’a yaklaşık 38 km. uzaklıkta Celûlâ adlı bir başka tarihî şehir daha vardır. Muâviye nin ordusundaki Mervân tarafından Süfyân’ın hilâfetinde fethedilen bugün harabe halinde olan şehir Aynicelûlâ diye bilinmektedir.
|