Kaynak tdv islamansiklopedisi.info
NÛREDDİN ZENGÎ, (نور الدين محمود زنگي)
*1172 de müslümanların ticaret gemilerine el koyan Haçlılar, Nûreddin’in saldırıya geçtiğini görünce ele geçirdiklerini geri verdiler Nûreddin Ermeni Kralı Leon’un oğlu Mleh’i hizmetine aldı ve onu kendi dindaşlarına karşı kullandı. Nûreddin Rumlar’ı yenilgiye uğrattı. Adana, Misis ve Tarsus’u zaptettiği ve ganimetler ele geçirildi, *Nûreddin 1173 te Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıcarslan ile savaştı Kılıcarslan’ın kardeşi Şâhinşah, Malatya hâkimi Feridun Nûreddin’e sığındı Dânişmendli Mardin Harput Artuklu ve Ermeniler Kılıcarslan’a karşı Sivas’ta toplandı. Nûreddin’in çabaları yarar sağlamadı. Dânişmend meliki İsmâil öldürülünce Zünnûn, Nûreddin’in yardımıyla Sivas yönetimini ele geçirdi. Kılıcarslan Kayseri yakınlarında Nûreddin’in karşısına çıktı. *iki müslüman devletin savaşmasının Haçlılar’ın işine yarayacağını söyleyen âlimler ve din adamlarının araya girmesiyle kılıçarslan be nurettin arasında anlaşma sağlandı Temmuz 1173 teki antlaşmaya göre Nûreddin ele geçirdiği topraklardan çekilecek, II. Kılıcarslan Zünnûn’u Sivas hükümdarı olarak tanıyacaktı. Abbâsî halifesi, Kemâleddin Nûreddin’e Musul, el-Cezîre, Erbil, Ahlat, Suriye, Mısır ve Konya sultanı olduğunu bildirdi.
*Nûreddin, Mısır’a giderken Dımaşk Kalesi’nde vefat etti 15 Mayıs 1174 te iç kaledeki bir odaya gömüldü, Havvâsin çarşısının girişindeki Hanefîlere yaptırılan en-Nûriyyetü’l-kübrâ adını taşıyan medresenin girişindeki türbeye nakledildi Yerine on bir yaşındaki oğlu Sâlih İsmâil geçti. Nûreddin adaleti ve dindarlığından “el-Melikü’l-âdil” Haçlılar’la yapılan savaşlarda şehid olmayı arzu ettiğinden “Şehîd” lakabıyla da anılmıştır
*Nurettin zengi Hanefî fıkhını iyi bilir, mezhep tutmazdı hadisle meşgul olur, geceleri zikir yapardı zikre kalkmak isteyenleri uyandırmak amacıyla Dımaşk Kalesi’nde davul çaldırırdı Nûreddin’den daha iyisi, daha adaletli ve merhametlisi yoktu
*Nûreddin İslâm mücahidi, dindar ve adaletli bir önderdi üstün nitelikli bir devlet adamıydı Siyasette büyük başarılar elde etti devleti ayakta tutan kurumlar kurdu onun islamda apayrı bir yeri vardır. Depremler dolayısıyla yıkımlara sahne olan Dımaşk, Humus, Hama, Halep, Şeyzer ve Ba‘lebek şehirlerin kale burçlarını yeniden yaptırdı
*yangın ve depremlerden yıkılan Halep Ulucamii’ni nurettin zengi inşa ettirmiş, Urfa Ulucamii’ni hükümdarlığının ilk yıllarında yaptırmıştır. Hama Âsi ırmağının kıyısındaki cami onun eseridir. Dımaşk’ta kendi adını taşıyan camsi bugün ayaktadır. Nûreddin’in en büyük ve en güzel eseri 1173 te yılında yaptırdığı Musul Ulucamii’dir
|