Kaynak
www.dünyabülteni.net emeviyye camii
*Zaman ve Mekânlar ötesi Şam’da bir şaheser: Emeviyye Camii İslâm mimarisinin bugüne kadar ayakta kalabilen ilk muhteşem örneklerinden biridir.*Şam’da Emevîlerce yapılan Emeviyye Camii mimari özellikleri,süslemelerindeki ihtişamı ve mânevî değerleriyle tüm slam âleminde müstesna bir yere sahiptir.Tarih boyunca methiyelere mazhar olmuş ve görenleri büyülemiştir.*Müslüman camilerinin en eskisi olup Roma mâbedi ve Yohannes* Kilisesi’nin yerine inşa edilmiştir. Dımaşk’ın 635 te fethiyle Romalıların baştanrısı Jupiter’in* mâbedinin çevresi* Ebû Ubeyde b.Cerrâh’ın gözetiminde camiye çevrilmiş, caminin ihtiyacı karşılayamamasıyla Emevî Halifesi Abdülmelik 715 mâbed harabesinin batısındaki kilise yıktırılarak bütün bir sahayı kaplayan* büyük emeviye camii yaptırılmıştır*Velîd b.Abdülmelik emevi camiyi yaptırmak* istediğinde Roma mâbedinin yanındaki kiliseyi Hıristiyanlardan almış karşılığında büyük bir kilise, ve dört kilise vermiştir. 706 yılında atılan emevii camii* 714’te tamamlanmış ve inşaasında halifenin isteğiyle Bizanslı ustalar çalışmıştır.*birçok yangına ve tahribata mâruz kalan emevii. Camii onarım ve değişiklikler geçirmiş ancak mimari yapısını korumuş, mozaiklerindeki ihtişamını bugüne kadar sürdürmüştür.
*Emevii camii onarım ve değişikliğin ilkini, 1069’da büyük yangın sebebiyle 1083 te Selçuklu Sultanı Melikşah yaptırmıştır. kubbe, sütunlar ve kemerler onarılmıştır. İkinci* onarımı II.Abdülhamid 1896 da yapmıştır sütun sıraları ve çatı İstanbul’dan gönderilen ustalarca yeniden yapılmıştır. *Emevi camii İç kısımda Şâfiî mihrabı denilen ana mihrapdan başka ikisi sağda, biri solda üç mihrap vardır. Sağdakilere Hanefî ve Hanbelî mihrapları, soldakine ise sahâbe veya Mâlikî mihrabı denilir. Sahâbe mihrabı ile Kubbetü’n-nesr arasına rastlayan yerde Hz.Yahya’nın türbesi bulunmaktadır.*Emevi Caminin üç minaresi ve dört ana kapısı vardır. Caminin kapılarından Bâbü Berîd batıdan, Bâbü Ceyrûn doğudan ve Bâbü’l Ferâdis kuzeyden avluya, Bâbü’z-ziyâde ise kıble duvarından iç mekana açılmaktadır. Bulardan başka kuzeyde Kellâse Medresesi’ne açılan bir kapı daha vardır.**Emeviyye Camii, enine gelişen uzun nefli ve avlulu cami tipinin ilk örneklerindendir cami mimarisine uzun süre etki etmiştir. caminin bitkisel ve geometrik motifli şehir ve bina tasvirleri zengin mozaik süslemeleri de sanat tarihi bakımından büyük bir önem taşır İslâm âlemindeki ilk umumi helâlar burada yapılmıştır