Kaynak türk tarihim.com
Avrupa Hun İmparatorluğu
Attila Dönemi (434-453)
*434 yılında, Rua’nın ölümüyle yönetim, Rua’nın kardeşi Muncuk’un iki oğluna kaldı. Bleda ve kardeşi Attila, yönetimine geçtiler. Yönetim Yaşça büyük olan Bleda daydı. Bleda, Savaşlarda başarısızdı savaşları Attila yönetiyordu.Attila, Ağabeyi Bledanın başarısız idaresine karşı mücadeleye girdi. İmparatorluk 10 yıl bu şekilde yönetildi. Attila, 445 te ağabeyi Bledayı öldürerek yönetimi aldı.*amacı Doğu ve Batı Romayı egemenlik altına almaktı. Uldız Batı Roma ile iyi ilişkiler içindeydi. Ancak Attila, bu şekilde devam etmeyecekti.*Doğu Roma ile ilişkiler kötüydü. baskı altına alınmıştı. Ve Hunlara vergi ödüyordu. Doğu Roma’nın Hunlar üzerindeki oyunları devam ediyordu. Attila, Doğu Romanın üzerine yürüdü ve savaşı kazanarak Margos antlaşması imzalandı. vergi iki katına çıkartıldı.**Doğu Roma, antlaşmaya uymuyordu. Attila, 441 de Doğu Roma’nın üzerine yürüdü. Trakyaya ilerledi vergi üç katına çıkartıldı. Balkanlar yolu açıldı Doğu Roma, Hun kavimlerini isyana teşvik etti. Ticaret kurallarını çiğnedi tüccarlarını Hun topraklarına gönderdi. Attila, Doğu Romaya iki koldan saldırdı (447). Bi kol Yunanistandan Tselya’ya ilerledi. Diğer kol Sofya, Lüleburgaz, Flibe şehirlerini ele geçirdi. Büyük Çekmeceye ulaştı. Doğu Roma barış istedi. Antolyos antlaşması imzalandı vergi üç katına çıkartıldı, savaş tazminatı ödetildi ve Tunanın güneyin Doğu Roma askerlerinden arındırıldı.*
*Attila, Batı Roma imparatorunun kızıyla evlendi (451). Karısının çeyizi olarak Batı Romanın yarısını istedi. Batı Roma ile büyük bir savaşa girdi. Attila ordularını, Batı Romanın asker deposu Galya’ya gönderdi. buraya 200 bin kişilik bir orduyla geldi. Ordunun 100 Bin’i Hun 100 Bin’i kavimlerdendi Batı Roma’da denk bir kuvvetle savaşa katıldı. Katalon ovasındaki Savaş 24 saat sürdü. çok ağır kayıplar verildi savaş sonuçlanmamıştı. Batı Roma yenilgiyi kabul etti. Attila, Galyayı işkal ederek yenilmezliğini tüm dünyaya kabul ettirmişti
Attilanın amacı Doğu Romayı kendisine bağlamaktı. 452 yılında Romanın karşı koyacak gücü yoktu. Attila, ordusuyla Alpleri aşarak Po ovasına indi ve İtalyanın kuzey kentlerini ele geçirerek Romaya kadar ilerledi. *Papa 2. Leo, Attilanın huzuruna çıkarak Attilanın romaya hakim olduğunu söyleyerek Hristiyanlığın merkezi Roma’nın yıkılmamasını talep etti. Veba salgını vardı. Attila Doğu Romayı egemenliğine aldı Bölgedeki Veba salgını nedeniyle ilerlemedi ve vergiyi arttırarak geri döndü.*Attila, 453 yılında şüpheli şekilde öldü. tarih kaynakları Attilanın karısı tarafından zehirlendiğini ifade eder.*
İlek Dönemi (453-455)*
Attilanın 3 oğlu vardı. İlek, Dengizik, İrnek. Attilanın ölümüyle yönetime, en büyük oğlu İlek geçti. saltanat mücadelesi yaşandı.Hunları iç karışıklıklar yaşadı Hun kavimleri ayrıldı. Avrupa ülkelerinin ataları olan kavimler, Hunlardan ayrıldıktan sonra kendi yönetimlerini oluşturup Avrupanın alt yapısını oluşturdular.*İlek döneminde, ilk ağır yenilgi alındı. Hunlar Nadao savaşında yenilgiye uğradı. iç karışıklık arttı.*Almanların ataları Germenler, İlek dönemine kadar Hunlara bağlıydı isyan ettiler. İlek, isyanı bastırmak için Germenlerle girdiği mücadelede öldü.*
Dengizik Dönemi (455-469)
Yönetimi İlek’den devralan Dengizik, imparatorluğu 14 yıl yönetti. başarılı olamadı. Hunlar zayıfladı ve küçüldü. Hem Roma, hem Hunlardan ayrılan kavimler bölgede güçlenmeye başladı Dengizik, Doğu Roma ile girdiği savaşta öldü.*Dengizik’in ölümü, Avrupa Hunlarının yıkılışıdır
Avrupa Hun İmparatorluğunun Dağılması
Dengizikten sonra Hunlar yönetilemedi İmparatorluk gücü zayıfladı, Hun kavimleri isyan ederek Hunların düşmanı oldu Attilanın en küçük oğlu İrnek, Hun kabileleriyle birlikte Karadenizin kuzeyine çekildi. İmparatorluk yıkıldı ancak Hun varlığı devam etti. İrnek’den sonra Hun kabileleri Tingiz, Belkermek, Çuraş, Tarya, Buyan ve Çelbir tarafından yönetildi.*Avrupa Hunları yıkılınca Hunlar yokolmadı. Karadenizin kuzeyinde kabileler halinde varlığını devam ettirdi. Bugün Avrupa’da, Kafkaslarda, Balkanlarda, Kırımda Türk izlerine rastlamaktayız.*İmparatorluğun yıkılmasıyla Hunların bir kısmı Karadenizin kuzeyinde Bir kısmı Hazara dönmek için Kafkaslara ilerledi, bir kısmı Avarlara katıldı, bi kısmı ise güneyde balkanlara yayıldı.*
Balkanlara yayılan Hunlar, Bulgaristanın temelini oluşturdu. Bulgar sözcüğü Türkçe bir ifadedir Bulgamak Dağılmak, yayılmaktan gelir Karadenizin Kuzeyinde varlığını sürdüren Hunlar Karpat dağları ve çevresine ilerleyerek Macaristanı oluşturdular. Macaristanın ismi *Hungary, Avrupa Hun mirasıdır Macaristanda Türk kültürünü görmek mümkündür. Gagağuz (Gökoğuz) lar* Türk olduklarının ve Attilanın torunu olduklarının farkındadırlar. Karadenizi terk etmeyen Hunlar ise Kırım Türklerinin atalarıdırlar.*Hunların bir kısmı* Hazara dönmek üzere Kafkaslara çekildiler. Kafkaslardaki toplumlara karışarak asimile olsalarda varlıklarını uzun süre korudular
|