Kaynak kutulamare.gen.tr
Unutulan Zafer Kut’ül Amare
*Ku’ül Amare; Birinci Dünya Savaş’ının en kanlı savaşlarındandır. Osmanlı Devleti birden fazla cephede savaşdı. Bu cephelerden biri de Irak cephesiydi. Irak cephesi, İngilizlerin petrolü ele geçirmek amacıyla 15 Ekim 1914’te Bahreyn’i ve 23 Kasım 1914’te Basra’yı işgaliyle açılmıştır.
İngilizler için yeraltı zenginliklerinin olduğu, Hindistan sömürgeleri önemliydi. Osmanlı Sultanı Abdülhamit Han’ın hayata geçirdiği Hicaz demir yolu da İngilizleri rahatsız ediyordu.*İngilizler, Irak’a sömürgedeki Müslüman Hintlilerden oluşan birlikle sefer düzenlemişti.İngilizler, Irak Seferi’nin başında Osmanlı’ya üstünlük sağlayarak Bağdat’a ilerledi Çok geçmeden ilerleyiş durdurulmuştur. Başkomutan Enver Paşa, Irak cephesinin başına Süleyman Askeri Bey’i getirmişti. *Süleyman Askeri Bey, yerel güçleri örgütleyerek İngilizleri durdurmayı planlıyordu. İngiliz ilerleyişine rağmen İttihat ve Terakki kuvvetleri bölgedeki güçlerini kolordu seviyesine çıkardı Süleyman Askeri Nasırıye’yi ele geçirip, Şuayibede ingilizlere saldırdı. imkansızlıklar neticesinde Osmanlı askerleri zayıf düşüp Büyük kayıplarla geri çekildi. Durumu gururuna yediremeyen Süleyman Askeri Bey hayatına son verdi.İngilizlerin Irak’taki kuvvetlerine General Townshand getirildi. Osmanlı kuvvetlerinde Nurettin Bey bulunuyordu. Irak savunmasına hazırlanıyordu Osmanlı imkanları sınırlıydı. İngilizler 3 Haziran’da Amara’yı, 25 Temmuz’da Nasırıye’yi ele geçirdi. İngiliz casusları Araplar arasında propaganda yapıyordu
*İngilizler Arapları, Osmanlı zulmünden kurtaracaklarını iddia ediyordu kazandıkları başarılarla Bağdat’a ilerlediler General Townshandın. Beklediği emir 23 Ağustos 1915’te geldi. Osmanlı birliklerinin imhası, Kut’ül Amare’nin işgali isteniyordu.İngilizler Osmanlıya ağır kayıplar verdirdi. Birliklerimiz geri çekildi . Meydanı boş bulan İngilizler 29 Eylül’de Kut’ül Amare’ye girdi. Basra bölgesi ve suyollarını ellerine geçirdi Nurettin Bey birliklerini geri çekiyor ve savaş düzeni alıyordu.Kut’ül Amarede Osmanlı Askerlerini gören İngilizlerin kanı donmuştu ancak Bağdat alınmalıydı. General Townshand 14 Kasım’da Bağdat’a harekat başlattı.
*Osmanlı Irak, Musul ve İran birliklerini birleştirerek altıncı kolorduyu oluşturdu. Ordunun başına Alman Mareşali von der Goltz atanmıştı. Osmanlı ordusu omuz omuza topraklarını savunuyordu.
25 Kasım’da İngilizler geri çekilmek zorunda kalmıdı.İngilizlerin kaybı 4.567’ye ulaşmıştı. kayıplar toplam savaş gücünün üçte biriydi İngilizler Kut’ül Amarede beklemeye başladılar. Kut’ül Amare üç tarafı Dicle Nehri ile çevrili olduğu için avantajlıydı. Osmanlı birlikleri 3 Kasım’da Kut’ül Amare’ye ulaşdı.Kut’ül Amare Kalesi’ne top atışları başladı. Kale duvarlarını aşıp tel örgülere takılan Osmanlı askerleri kayıplar veriyor, ve durmadan saldırıyordu. İngilizler kuşatmanın bir ay süreceğini sanıyor ve ellerindeki yiyeceklere güveniyordu
*Osmanlı saldırısına karşı. General Townshand İran’a saldırı düzenleyen Ruslardan yardım isteyecek ancak işe yaramayacaktı. Çünkü Osmanlı askerleri Rus birliklerini dağıttı Osmanlı ajanları ile İngiliz ajanları arasında büyük mücadele yaşandı. Teşkilat-ı Mahsusa’nın ajanları pusulalar dağıtıyordu. pusulalarda ise Hintli Müslüman askerlerin İngiliz birliklerini terk etmeleri, İslam Halifesine karşı savaşmamaları isteniyordu. pusulalar oldukça etkiliydi. Parmağı tetikte kendini vuran, nöbette uyuyan, firar eden Müslüman Hintli asker artmıştı. Hintli Müslüman askerler din kardeşleriyle savaşmak istemiyordu Kut kuşatması tüm şiddetiyle devam ediyordu, İngilizlerin 27 günlük yiyeceği kalmıştı. *Osmanlı ordusu kıt kanaat besleniyor canla başla saldırarak yardım birliklerini yok etti. Kuşatmayı uzaktan izleyen Townshand umutlarını yitirdi Halil Paşa İngilizlere teslim çağrısında bulundu İngilizlerin hali içler acısıydı atları yemeye başladı, Müslüman askerler yemiyorlar ve aç kalıyordu Günde ölen asker sayısı 20’ye ulaşmıştı.İngilizler ajan Lawrence’ı Halil Paşa’ya göndermişti. İki milyon sterlin teklif edildi Halil Paşa şanlı zaferi hiçbir şeye değişmek istemiyordu. 29 Nisan günü teslim olunmazsa saldırıyı kuvvetlendireceklerini iletti. İngiliz cephaneliği yok ediliyordu.29 Nisan günü general Townshand koşulsuz teslim olduğunu bildirdi. 29 Nisan 1916’da Binbaşı Nazmi Bey Komutanı’nın piyade alayı Kut’ül Amare’ye giren ilk Türk birliğiydi.
*Hükumet Binasına Türk Bayrağı çekildi. Halil Paşa kılıcını uzatan General Towshand’a “Bunlar şimdiye kadar sizindi, bundan sonra da böyle olacak” dedi. beş general on üçü üst düzey subay, dört yüz seksen bir subay ve üç bin üç yüz dokuz İngiliz askeri esir alındı. Bu zafer İngilizlerin gördüğü en korkunç yenilgiydi.Halil Paşa askerlerine yaptığı konuşmada “Bugünü Kut Bayramı ilan ediyorum” demiştir. İstanbul bayram havası vardı Halil Paşa birinci derece Osmanlı nişanı ile 43. Alay Sancağı’da altın ve gümüş madalyayla ödüllendirilmiştir. Kut Zaferi Osmanlı’nın en büyük destansı zaferlerinden biriydi. Ancak ne yazık ki büyük zafer tarih kitaplarında yer almadı bayramı kutlanmadı *iddialara göre kut zaferi 1930 da İngilizler tarafından yasaklatıldı. Diğer iddia ise 1950 de Türkiye’nin NATO üyesi olmasıyla Kut Zaferi yasaklanmıştır. ne sebepten olursa olsun, Osmanlı Devleti’nin bu son şanlı zaferi unutulmamaya ve kutlanmaya değerdir. Kut zaferiİngilizlerin unutmadığı ama bize yüz yıldır unutturulmaya çalışılan şanlı Türk zaferdir. Büyük Türk komutanı Halil Paşa zafere izafeten Kut soyadını almıştır. Halil Paşa’yı rahmetle anıyoruz. Ruhu şad olsun.
|