|
|
Kaynak ehlisünnetbüyükleri.com
ABDULHAMİT HAN
*Abdülhamîd Han 30 Temmuz 1908’de, İttihâdçılar idareyi gasb ederken; “Türkiye’yi 10 sene idare edebilirlerse, bir asır idare edebildik diye sevinsinler” diyerek neticeyi işin başında işaret ediyordu. koca devlet İttihâd ve Terakkî zıddına yol aldı ve kısa zamanda dağıldı Sultan Abdülhamîd rekabet üzerine kurulan dış politikayı göz önüne alıp, zaman kazanarak devleti kalkındıracak reform yapmak gayesini güttü. Tanzîmât borçları Pâdişâh’ı bağlıyordu. devlet, maddî bakımdan güç durumda idi. Harpler, hazîneyi bitirmiş ve dış ülkeler milyonlarca borç altına girmişti. Abdülhamîd Han, pâdişâh olunca, devletin borçlarını ödemeyi vâdetmiş ve sarsılan itibârı bu şekilde düzeltme yoluna gitmişti. Alacaklı devletler 1 Eylül 1881’de İstanbul’da toplandı. *Muharrem kararnamesi diye meşhur olan kararnameyle devletin borçlarının Ödeneceği açıklandı.siyâsî dehâ olan Sultan, alacaklı İngiltere ve Fransa’yı razı ederek, borcu indirtti. borç tahsîli için Düyûn-ı umûmiye kuruldu. idareye, tütün, tuz ve ipek gelirleri ile, damga pulu gibi bâzı vergileri toplama yetkisi verildi. Abdülhamîd Han, saltanatında dış borçların büyük kısmını ödedi. Az mikdarda dış borç aldı. Sultan Abdülhamîd Han’ın eğitim ve îmâr hizmeti büyüktür. Bunlar, onun dikkatle tâkib ettiği hususlardı. Sultan, hükümdarlığında çok hizmet yapmıştır. faaliyetlerini düşmanları bile kabul etmiştir. Onun devri, ilmî, edebî, dînî bakımından Osmanlı Devleti’nin en zengin ve verimli zamanlarından biridir.
*Matbaalar artmış; neşriyat gelişmiştir. ilim dalında yeni ve modern eserler basılmış, ansiklopediler neşredilmiş, Türk lügatçiliği bugün bile o devri geçememiştir. Yaptırdığı ilk, orta, lise ve yüksek okulların çok olduğu, mecmualardan anlaşılmaktadır. ilim adamları üstün tutulmuştur. Safvet ve Tunuslu Hayreddîn paşalar sadrâzam olmuşlar; Cevdet Paşa, Gâzi Ahmed Muhtar Paşa, ve daha niceleri dâima devletin en yüksek kademelerinde hizmet görmüşlerdir. İlim, irfan ve hizmet için imkânlar tanınmıştır. edebiyat adı ile yıkıcılığı meslek edinen bâzıları, ilim adına hiyânete sapmış sansür yaygarası koparıp iftirada bulunmuşlardır. *Abdülhamîd Han, memleketin her köşesine okul yaptırarak, eğitim ve öğretime gayret sarfetmiştir. Basra, Bağdâd, Musul, Haleb, Suriye, Beyrut, Kudüs, Hicaz, Yemen, Bingâzi ve pek çok yerde ilk, orta, lise ve yüksek okul yaptırmıştır. Anadolu ve Rumeli’de yaptırdığı mekteplerin mikdârı kabarıktır. bir kısmı günümüzde de öğretime devam etmektedir. açtığı yüksek okullardan bâzıları: Mekteb-i Mülkiye, Yüksek Ticâret Mektebi Mülkiye Lisesi, Fen ve Edebiyat Fakültelerini Bir çok vilâyetde Abdülhamîd Han yaptırmıştır. Askerî Tıbbiye’den çıkan hekimlerin staj gayesiyle, 1898 de Viyana’dan başka bir yerde bulunmayan Gülhâne Askeriye Tatbîkât Mektebi kuruldu.
*1903 de Haydarpaşa Mekteb-i Şâhâne ve Şam Tıbbiyesi açıldı.Kendi parasıyla yaptırdığı Şişli Etfal Hastahânesi, en mühimlerindendir. yüzlerce tabib Avrupa ve dünyâ tıbbında söz sahibi idi Herbiri İstiklâl harbinde hizmet görmüşler, Bütün vilâyetlere batı tarzında okullar açtırdı.mektepleri köylere kadar götürdü. ortaokullarda yabancı lisan öğrenimi mecburî tutuldu. Memleketin kültür seviyesi yükseldi. mekteblerde yetişen kültürlü genç nesil Çanakkale savaşlarında şehîd oldu.
Abdülhamîd Han, şehirlerin, fotoğraflarını çektirip, albüm kolleksiyonu hazırlattı. albümler, İstanbul Üniversitesi Kütüphânesi’nde mevcuttur.
*Abdülhamîd Han’ın askerî hizmetleri takdire şayandır. Balkan harbi ve Birinci dünyâ savaşı Millî mücâdelenin komutanları onun devrinde yetişti Çok mikdarda tüfek,top te’min ettirmiştir. İstanbul ve Çanakkale boğazlarını tahkim ettirdi. askerî te’sisler yaptırdı. Birinci cihân harbinde Çanakkale, Abdülhamîd Han’ın istihkâmlarıyla kendini savundu Ordunun geçimiyle bizzat ilgilendi geçim şartlarına îtinâ gösterdi. İlk defa denizaltı proje ve inşâsı yaptırdı örneğidir. Harp gücünü kaybetmiş eski gemileri Haliç’e çekip, Avrupa’da yapılan kruvazörler, zırhlılar ile donanmayı kuvvetlendirdi. Askerî ıslâhat için Almanya’dan uzman getirtti bu ülkeye Türk subayları gönderdi. Askerî rüşdiyeleri çoğalttı.
|