Kıbrıs Türklerinin ayaklanma girişimi nedir?

Türk Kurtuluş Savaşının gelişimi, Kıbrıs Türkleri arasında büyük umutların ve heyecanların doğmasına neden olmuştu. Kıbrıs Türkleri Atatürk'ün liderliğindeki Kurtuluş Savaşında zafer üstüne zafer kazanılması karşısında, Enosis ve İngilize karşı verdikleri savaşımı her geçen gün artırmaya başladılar. Bu arada Mayıs 1919'da, yani Atatürk'ün Samsun'a çıktığı günlerde "60 bin müslüman Türk adına" İngiliz Sömürgeler Bakanlığına gönderilen bir dilekçede de Enosis isteklerine karşı konulması ve adanın İngiliz yönetimi altında tutulması" isteniyordu. Diğer yandan ise Kıbrıs Türklerinin umutsuz durumunun ve bu arada Anadolu'da işgale karşı yer yer başlayan halk direnişinin etkilerinin sonucu olarak, Kıbrıs'ta İngiliz sömürge yönetimine karşı bir ayaklanma hazırlığı yapılır. Sömürgeler Bakanlığınca "Türkçü ve İslamcı bir hareket" olarak nitelenen bu olayı sir George Hill şöyle anlatır:

"Rum heyetinin müslümanlar arasında yarattığı tedirginlik, adanın Türkiye'ye geri verilmesini savunan küçük bir partinin örgütlenmesine yol açtı.."

Hill, daha sonra partinin önderleri arasında İttihat ve Terakki üyeleri, Sadrazam Kamil Paşa'nın damadı Dr. Esat ile Dr. Behiç ve Hasan Karabardak'ın olduğunu belirterek töyle devam ediyor:
"Bu önderler bir ayaklanma ile Mağusa'da bulunan savaş esirlerini (Bu esirler Çanakkale cephesi ile diğer cephelerde esir alınan Türk askerleri idi ve Mağusa Karakol bölgesindeki esir kampında kalıyorlardı. Bu kampta esirlik sırasında ölenlerin mezarları da bulunmaktadır. Bugün Mağusa'daki Çanakkale Şehitleri Anıtı, esirlikleri sırasında ölen bu askerlerin anısına yapılmıştır). Serbest bırakmayı tasarlıyorlardı. Hill, daha sonra adanın yöneticilerinden Malcolm Stvenson'un aldığı önlemler sonucu isyan hareketi önderlerinin tutuklanıp hapsedildiklerini ve İngiltere'nin Akdeniz donanmasında 50 kişilik bir makineli tüfek birliğinin derhal Lefkoşa'ya gönderildiğini bildiriyor. Nitekim bu çerçevede Kurtuluş savaşına yardım ettikleri gerekçesi ile birçok Türkün de tutuklanarak Girne Kalesine hapsedildikleri ve tüm mallarına el konduğu bilinmektedir.
__________________

Milli Cephe nedir?

30.11.1926'da adaya Vali olarak gelen Sir Ronald Storrs, ada Türklerinin haklarını bir bir ortadan kaldırmaya ve Türklere karşı ayrımcılık uygulamaya başlamıştı. Diğer yandan da Vali'nin yönetiminde çalışan Kavanin Meclisi'nde Türk üyelerin sayısı azaltılıyor ve Türk halkının sesinin Meclis'te güçlü bir şekilde yansıması engellenmek isteniyordu. Bundan da önemlisi,seçimlerde İngiliz sömürge yönetiminin desteğini alan İngilizci adaylar seçiliyordu. İşte böyle bir ortamda, 1930 yılı seçimleri yaklaşırken, İngiliz Yönetiminin ayırımcı tutumuna ve Türk toplumunun haklarının gasbedilmesine karşı mücadele etme gereğine inanan Kemalist Kıbrıslı Türk aydınlar, Mehmet Necati Özkan'ın (Mısırlızade) önderliğinde MİLLİ CEPHE PARTİSİ (VEYA GRUBU)'ni kurdular. Bu gurubun temsilcilerinden oluşan HALKÇILAR listesi ile, 1930 yılı KAVANİN Meclisi seçimlerine katıldılar. HALKÇILAR listesinin Necati Özkan Başkanlığındaki ekibinde Fadıl Korkut, Dr. Pertev, Mehmet Zeka, Av. Sait Hoca gibi dönemin Türk aydınları vardı. Bu grubun karşısında ise Sir. Münür başkanlığındaki İngilizci ekip bulunmaktaydı. Seçimler sırasında halkın desteğini alan MİLLİ CEPHE adaylarından Necati Özkan ve Mehmet Zeka, büyük bir zafer kazanmışlardı. MİLLİ CEPHE'nin bu önderleri, daha sonra 1931 yılında MİLLİ KONGRE'yi topladılar. Ancak Rumların 1931 ENOSİS isyanını vesile bilen İngiliz Yönetimi, tüm siyasi faaliyetleri yasaklayınca, MİLLİ CEPHE gizli olarak çalışmaya başladı. Bu faaliyetler 1940 yılı başlarına kadar sürdürüldü. Daha sonra 2. Dünya savaşı koşulları nedeniyle faaliyetlerine son verdi.

Milli Cephe'nin ve Milli Kongre'nin lideri Necati Özkan 2. dünya savaşından sonra siyasi faaliyetlere izin verilmesi ile birlikte, bu kez Kemalist çizgide İSTİKLAL PARTİSİ'ni kuracak ve İSTİKLAL gazetesini yayınlayacaktı