Türkiye'de de "Edip Yüksel" tarafından savunulan 19 rakamı teorisi o günkü "Bahaî"lerin de temel düşüncelerindendir. Şii din alimleri bile bu akım mensupları için dinden çıkmış fetvası vermiş olmaları ile birlikte önce Rusya, daha sonrada İngiltere tarafından desteklenmişlerdir. İlk kurucu olan Bab 1850 yılında İran şahı tarafından idam ettirildikten sonra Baha hareketi genişletmiştir. Oysa kontrol altına alınması için kendi iç ve dış meseller ile uğraşmakta olan Türkiye ye çağrılmış fakat daha sonra rahat edemediği gerekçesi ile dış güçlerin etkisi ile sadece Akkaya sürgün edilebilmiştir.
Baha'nın 1882deki ölümünden sonra yerine Baha'nın kulu manasına gelen "Abdülbaha" isimli birisi geçmiş ve en büyük destekçileri Amerika olmuştur. Sonrasında ise ilk dış merkezleri Suriyeli Doktor İbrahim Hayrullah tarafından Amerika da açılmıştır. Şia çizgisinden iyice çıkmış olan Bahaîliği benimseyen Amerikalılarda olmasına rağmen 2.Abdülhamit han bu akım mensupları ile mücadele etmiş ve onların Amerika'dan sürülmesine muvaffak olmuş kendisi de daha sonra onları muhtelif yerlere sürmüştür.
Abdülbaha'nın idamı beklenirken ikinci meşrutiyet ilan edilmiş ve bu gerçekleşmemiştir. Zamanında jön Türklerinde desteğini alan bu hareketin halen ülkemizde iki bin civarında mensubu olduğu bilinmekte ve birçoğu bürokratik ve siyasi mevkilerde bulunmaktadır.
beyan/Arastirma/HASAN SABRİ
|