HARİCİLİK
Bu fırka şiilik fırkası ile ortaya çıkmış her ikiside Hz. Ali’nin döneminde görülmüşlerdir bunlar da Hz. Ali taraftarları idi.
Saffın denilen yerde Hz. Ali ile Hz. Muaviye arasında yapılan savaşı Muaviye kaybedeceğini anladı ve Kur’an Kerim-i hakem tayin etmek için havaya kaldırdı. Fakat Ali aralarında ALLAH teala hüküm verinceye kadar savaşmakta ısrar etti. Ordusundan bazıları Hz. Ali’nin karşısına çıkarak hakim tayinini kabul etmesini istediler Hz. Ali istemeyerek bunu kabul etti. Hz. Ali karşısında bulunanlarla kendi tarafından bir kişi Muaviye tarafından da bir kişinin hakem tayin edilmesi hususunda anlaştıktan sonra Muaviye Amr bin el ası seçti, Hz. Ali ise Abdullah bin Abbası seçmek istiyordu. Fakat ordusundan kendisine karşı gelenler Ebu Musa el eşari’yi seçmeye zorladılar. Neticede bilindiği gibi hakemlerin kararı ile Hz. Ali azl edildi Muaviye ise hilafet makamına getirildi. Böylece Muaviye’nin sürdürdüğü haksızlık daha da güçlendi. Bundan sonra haricilerin durumu ilginç bir hal aldı. Önceleri hakeme baş vurulmasını istedikleri halde bunu daha sonra büyük bir suç saydılar. Hz. Ali’den tövbe etmesini istediler çünkü, Hz. Ali hakeme baş vurmakla küfre girmişti. Kendileri de bu sebeple kafir olduklarını tevbe ederek islam’a girdiklerini sanıyorlardı.
Bazı çöl bedevileri de bunların arkasına takıldı. “Hüküm ancak ALLAH’ın dır” sözü sloganları oldu. Hz. Ali ile savaşmaya giriştiler. Bu fırka islam mezhebleri arasında mezhebin en çok savunan düşüncelerini kabul ettirmek için en çok gayret gösteren çok dindar görünen en atılgan ve en sorumsuz davranan bir fırkadır. Bu fırka birtakım yaldızlı kelimelerin arkasına takılarak nice mazlum insanları öldürüp nice kanlar akıttılar. Haricilerin en belirgin sıfatları kendini feda etmek ölmeyi istemek kuvvetli bir sebep olmadığı halde tehlikelere göğüs germektir. Hz. Ali kendisine düşmanca davranmalarından ve zalimce davranmalarından dolayı savaşa girişti. Nerde ise köklerini kurutacaktı fakat buda bir işe yaramadı geri kalanlar fikirlerinden caymadılar. Bir rivayete göre uzun uzun secde de kalmaları sebebi ile alınlarının yara olduğu ellerinin nasırlaştığı haber verilir. Haricilerde görülen takva ve ihlas diğer yanda sapıklık çılgınlık, katılık birbiri ile çelişiyordu. Bunun sebebi genellikle bedevi olmaları idi. Bunlar İslamın ilk dönemlerinde sıcak ve zor hayat şartları altında yaşamaya devam ettiler. İslam bunların kalplerini fethetti ama düşünceleri yüzeysel idi, ufukları dar idi ilimden uzak idiler, böylece bu insanlarda mü’min fakat mutaassıp çölde yaşadıkları için atılgan, bol nimet bulamadıklarından zahid bir cemaat ortaya çıktı.
Haricilere göre halife ancak serbest ve sağlıklı bir seçimle başa gelir. Seçime bütün müslümanlar katılmalıdır. Hilafet sadece Arapların belli kabilelerine has bir şey değildir. Bu mezhebe göre her günah işleyen kafirdir. Hatta insanın görüşünde bile hata etmesini günah sayarlar. Günahlar arasında büyük küçük ayrımı yapmazlar.
|