...
1- SEN ey içine kapanan kişi! (1)
2- Kalk ve (insanları) uyar! (2)
3- Sadece Rabbini yücelt! (3)
4- Elbiseni temiz tut! (4)
5- Bütün pisliklerden uzak dur! (5)
Müddessir Sûresi 1-5
HAYAT KiİTABI KUR'AN - GEREKÇELİ MEAL - TEFSİR - MUSTAFA İSLAMOĞLU
1- Zımnen: İçine kapanıp yatan, uzlete çekilen kişi… Muddessir kelimesinin türetildiği tedessera fiili, “alta alınan şey” ile ilgilidir.
Hatırlanacağı gibi Muzzemmil’in türetildiği tezemmele de “üste alınan şey” ile ilgiliydi.
“Erkek devenin dişi deveyi altına almasına” tedessera’l fıhu’-nâkate denilir.
Tedessera’r-raculu feresehu, “Adam atına bindi” demektir.
Mecazen sahibi sırtına bindiği için, ed-desr “çok mal” demektir.
Yine hadiste geçen zehebe eshabu’d-dusûri bi’l-ucûr (Mal sahipleri ecrin tamamını alıp götürdü) hadisi de bu anlamı teyit eder (Mekâyis ve Müfredat). Kelime bu yatağı izleyerek “değerin üzerine binme, uzanmayı” ifade eder.
2- “Çünkü sen muhteşem bir ahlâka sahipsin” (68 Kalem sûresi; 4. âyeti) ile birlikte bu âyetin zımnî vurgusu şudur: Ey yatan iyi! Yatan iyi olmak yetmez! Kalk ve uyar ki iyilik ayağa kalksın!
3- Müslüman hayatının kodlarından olan tekbir (Allahu Ekber) bu emrin dile gelişidir. Ekber ism-i tafdil olarak “en büyük”, sıfat olarak tazim ve tekrim vurgusuyla “tek büyük” veya “büyüklükte eşsiz” anlamına gelir. Tekbirde sıfat mânası daha uygundur. Bu âyet namazdaki tekbire delalet etse gerektir.
4- Siyab lafzen “elbise”, mecazen elbisenin örttüğü “beden”dir. Bu âyet maddi temizliği, bir sonraki âyet mânevi temizliği emreder. Namâz abdesti, bu emrin neticesi olsa gerektir. Bu âyetler hem misyon hem vizyon inşa etmektedir.
5- Yani: Mânevi tüm pisliklerden.
Ricz “azap ve necaset” , rucz “put ve şirk”, mânasına gelir.
Fehcur, hecera’nın emridir. Hecera’nın emri ile hâcera’nın emri arasındaki fark şudur: Birincisinin amâcı bir şeyden tamamen alâkayı kesip uzaklaştırmâk için yola çıkmâk, ikincisinin amacı bir şeye kavuşmak için yola çıkmaktır.
HAYAT KiİTABI KUR'AN - GEREKÇELİ MEAL - TEFSİR - MUSTAFA İSLAMOĞLU
...