Sahabeler peygamberden sonra en değerli kişilerdir.Gayet tabiiki sahabelerden hemen sonra dünyaya gelen ''tâbiîn'' sahabeler karşı son derece saygılıydılar.Ancak ''tâbiîn''(sahabelerden hemen sonra dünyaya gelen ve Hz.Peygamber(s.a.v) in dönemini yaşamamış olanlar),sahabelerin fikirlerini serbestçe tenkit edebiliyorlardı.Tabiiler sahabelerin sözlerini enine boyuna tartışıp doğru bulduklarını kabul ederlerdi.Nitekim,İmam Malik(r.a) sahabeler arasındaki fikir ayrılığına temas ederek şunları söylemektedir: ''Sahabelerin fikirleri hem doğru hem yanlış olabilir.Bu hususta siz kendiniz düşünüp karar vermelisiniz.''Aynı şekilde İmam Ebû Hanife(r.a) şunları yazmaktadır: ''Sahabelerin iki farklı rivayetlerinden biri muhakkak yanlış olacaktır.
Zaten sahabeler de kendilerinin masum olduklarını,hata işlemediklerini, sonrakilerin kendi fikirlerini unutup sadece onların fikrini kabul etmeleri gerektiğini hiçbir zaman iddia etmemişlerdir.Nitekim Ebû Bekr(r.a) bir konuda kendi fikrini söylerken şunları eklemeyi unutmazdı:''Bu benim fikrimdir.Eğer doğruysa,Allah tarafından olduğunu düşünün,eğer yanlış ise,bu benim hatamdır ve ben Allah'tan af dilerim. '' Hz.Ömer (r.a) ise şunları söylemiştir:''Fikir yanlışlığını,ümmet için sünnet haline getrmeyin. '' Hz.İbni Mesud şu ikazlarda bulunmuştur:''Sakın kimse din konusunda başkalarını körü körüne takip etmesin.Biri mü'minse öbürünün de mü'min,biri kafirse öbürünün de kafir olması gerekmez.Yanlışlık ve kötülükte kimse kimseyi takip edemez.'' İmam Malik (r.a)'in sözleri şöyledir: ''Ben bir insanım.Söylediğim sözler yanlış da olabilir,doğruda.Siz fikrimi gözden geçirin.Hangisi kitap ve sünnete uygunsa kabul edin,hangisi değilse kabul etmeyin.''
Mevdûdi-Tarih Boyunca Tevhid Mücadelesi Ve Hz.Peygamberin Hayatı
|