Siyaset Forum

[Asi_isyankar]

Referandum sonucunu Taraf’a değerlendiren gazeteciler ve siyaset bilimcileri, “Evet” kararıyla birlikte yeni bir anayasa için kapıların açıldığını dile getirdi



Anayasa değişiklik paketinin referandumda onaylanmasının ardından gazeteciler, yazarlar ve siyaset bilimcileri sonucu Taraf‘a değerlendirdi. Referandum sonucunda “Evet” çıkmasının, halkın demokratikleşme çabalarına destek verdiği anlamına geldiğini belirten uzmanlar, halkın değişiminden yana olduğunu belirtti.


CHP hata yaptı

Gazeteci Andrew Finkel: Sandıktan “Evet”in çıkması tabii ki hükümet için bir başarıdır. Şimdiye kadar hükümet hiçbir seçimi kaybetmedi. İnandırıcı bir çoğunlukla çıktı sandıktan hep. Bu yaşadığımız, referandum dışında bir oylama oldu. Partiler arasında yaşandı. Sonuçta hükümet güvenoyu almış demektir. CHP yenilenme sürecine giriyorken, “Hayır”ı desteklemeleri hata oldu. Türkiye’de artık inandırıcı bir muhalefet ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu bir deneme idi hükümet için. Kaybetseydi sarsıcı olabilirdi. Şimdi CHP sarsılmış oldu.


Yeni anayasanın önü açıldı

Eski milletvekili Haşim Haşimi: Bu bir parti meselesi değil. Değişimi isteyenler ile istemeyenlerin tartışmasıydı referandum. Dendi ki, “yeterli değil”. Evet, yeterli değildi ancak başta Başbakan olmak üzere, birçok kişi zaten yeterli olmadığını söyledi. Bu maddeler değişmeseydi, siz yepyeni bir anayasa yapsanız bile Anayasa Mahkemesi’nden dönerdi. Evet, Türkiye için hayırlı olmuştur. Bazı yerlerde siyasi parti meselesi haline getirildi. Hiçbir şekilde insanların oy kullanma hakkına baskı yapılmaması gerekirdi. Demokratik hakların kullanımına müdahale edilmesi yanlıştır. Yepyeni bir anayasa yapılamazdı ancak şimdi demokrasinin önünde yol açılmış oldu.


Halkın kararlılığını gösteriyor

Gazeteci-yazar Hüseyin Gülerce: Halkımızın demokratikleşmedeki kararlılığını gösteriyor bu sonuç. Türkiye’nin demokratikleşmesinin önünü açacak. ‘Evet’ çıktıktan sonra çok şey değişecektir. AB üyeliği için yol açıldı. Birçok tartışma oldu, halkın seçimi “yargı ele geçirilecek” gibi iddiaları bitirmiştir. Halk bunu böyle görmemiştir. Sonucu hazmetmek gerek. Demokratik olgunlukla karşılamak lazımdır. “Alın size mutabakat” dedi halk. Halk demokratikleşme konusunda sivil iradeye destek vermiştir. CHP’nin moralinin bozulduğu kesin. AKP’nin de bu sonucu kendi başarısı gibi göstermemesi gerekiyor. Bu demokrasi isteyenlerin biraraya gelmesidir. Bu sonucu “halkın demokrasi talebinin sandığa yansıması” olarak değerlendirebiliriz. CHP’nin artık halkın demokratikleşme kararlılığını görmesi lazım.


Türkiye artık daha mutlu

Gazeteci-yazar Ethen Mahçupyan: Bu sonuçlardan ötürü toplumu kutluyorum. Toplum, çok sağduyulu bir tercih yaptı. Bu sonuçlar temel bir şekilde Türkiye’nin daha farklı bir güzergâha doğru gittiğinin gösterisidir. Sonuçlar, Türkiye’nin daha demokratik bir yolda ilerlediğinin en büyük işaretidir. Türkiye’nin bundan sonra da mutlu olması için gerekli altyapı hazırlanmıştır.


Muhafazakâr direniş darbe yedi

Gazeteci-yazar Oral Çalışlar: Türkiye, demokratik yolculuğuna daha kararlı bir şekilde devam edecektir. Muhafazakâr direniş bir darbe yemiştir. Kürtleri hesaba katmayan bir çözümün bundan sonra da demokratik olması mümkün değildir. Türkiye toplumunun demokrasi talepleri AKP’yle sınırlı olmanın çok ötesindedir. Çok önemli bir dönemece girdik.
Gazeteci Ali Bayramoğlu: Sonuçlar, Türkiye’de sürmekte olan değişim sürecinin üzerinde çok olumlu etkiler yaratmıştır. Ergenekon davalarından tutun da her konuda, değişim politikalarının meşruluğu bir kat daha artacaktır. Bu toplumun 2007’de olduğu gibi devreye girmesi ve ağırlığını hissettirmesi olumlu bir gelişme olmuştur.


Bu yoldan birlikte yürüyelim

Yazar Adalet Ağaoğlu: Demokrasi yolculuğu başlamıştır. Demokrasi her gün koşullar değiştikçe kendini tanımlıyor. “Evet” oyunun fazla çıkması demokrasi kapısının açık olduğunu gösterir. Buradan yürüme hakkı doğmuştur. Demokrasi bir inanç meselesi değildir. Demokrasi bir günde gerçekleşecek bir şey değildir. Bundan sonra, eksik olan kısımlarda isteme hakkı ve yapılamayanları talep etme hakkı doğmuştur. Önümüz açılmıştır.


AKP sonuçtan şımarmasın

Prof. Dr. Baskın Oran: “Evet”lerin kazanması normaldir. “Hayır”ların bir anlamı yoktu. “Hayır”ın, kötü adamdan iyi bir şey çıkmaz dışında bir mantığı yoktu. “Evet”lerin çok yüksek çıkmaması iyidir, AKP’nin şımarmaması, oturup adam gibi bir anayasa yapması ve Erdoğan’ın kalkıp cumhurbaşkanı olmaya kalkışmaması açısından...
Prof. Dr. Doğu Ergil: Bu sağduyuyu gösteren bir işarettir. Toplum demokrasinin uzun soluklu bir yürüyüş olduğunu biliyor. Sağlam analizlere ihtiyacımız var. Halk hangi verilerle “evet” diyor, “hayır” diyor bunun tesbit edilmesi lazım. Toplum kendi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik bir anayasa istiyor.


Boykot kararı dikkate alınmalı

Gazeteci İrfan Aktan: Beklenen bir sonuçtu ama “evet” oranının bu kadar yüksek olmasını beklemiyordum açıkçası. Türkiye’de siyasilerin en fazla dikkatini çekmesi gereken unsur Güneydoğu’daki boykot oranının fazla olması. Türkiye’nin kaderini belirleyen bir oylama yapılıyor ve oylamaya Türkiye’nin bir tarafı hiç katılmıyor. Bu önümüzdeki dönemde, hem CHP’nin hem AKP’nin esas olarak bu boykot oranını dikkate alması ve buradan hareketle Kürt sorununa ilişkin daha sağlıklı bir değerlendirme yapması gerekiyor.


KÜBRA DEMİR-GÖKHAN ERKUŞ - Istanbul - 13.09.2010 - Taraf