Siyaset Forum

[Ertuğrul ÖZGÜL]

Hacı Bektaş-ı Veli vefat etti

Gerçek ismi, Seyyid Muhammed bin İbrahim Ata olan, Hacı Bektaş-ı Veli Horasan'ın Nişabûr şehrinde doğdu. 13.Yüzyıl Anadolu tasavvufunun zirve şahsiyetlerindendir. Anadolu’nun sıkıntılı bir döneminde (iç karışıklar, Moğol zulmü vb.) çağdaşları Mevlana ve Yunus Emre gibi halkın yol göstericisi ve manevi destekçisi olmuştur.Yeniçeri ocağının piri olarak da kabul edilir.Doğum ve ölüm tarihleri net olarak bilinmez. Ancak günümüzde ölüm günü olarak kabul edilen 16 ağustos günü esas alınarak Kırşehir ilinin Hacıbektaş ilçesinde anma etkinlikleri düzenlenir.

Süleymaniye’nin ibadete Açıldı(1556)

Mimar Sinan’ın kalfalık dönemi eserim dediği Süleymaniye Camisi kısmen ibadete açıldı.(1556) Süleymaniye Camii, Kanuni Sultan Süleyman adına 1551-1558 yılları arasında İstanbul'da Mimar Sinan tarafından inşa edilen camidir. Süleymaniye Camii, medrese, kütüphane, hastane, hamam, imaret, hazire ve dükkânlardan oluşan Süleymaniye Külliyesi'nin bir parçası olarak inşa edilmiştir.

Kıbrıs Cumhuriyeti Kuruldu(1960)

1959 Şubat’ında Türkiye ve Yunanistan hükümetleri, Zürih’te bir konferansta bir araya gelerek, Türkiye ve Yunanistan’ın himayesinde, bağımsız bir Kıbrıs Cumhuriyetinin kurulmasına karar vermişlerdir.

Daha sonra, Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin Dışişleri Bakanlarının ve iki halk temsilcilerinin katılımıyla, Londra Konferansı başlamış, Garanti ve İttifak Anlaşmaları imzalanmış ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nin temel ilkeleri ilan edilmiştir. Böylece, 16 Ağustos 1960’da, Kıbrıs Cumhuriyeti, bağımsız ve egemen bir devlet olarak ilan edilmiştir.Başpiskopos Makarios Cumhuriyetin Cumhurbaşkanı, Dr. Fazıl Küçük ise Cumhurbaşkanı Yardımcısı seçilmişlerdir.

8 Yıllık Kesintisiz İlköğretim Başlatıldı(1997)

TBMM Genel Kurulu'nda İlköğretimin 8 yıl zorunlu ve kesintisiz olmasını öngören yasa tasarısı, 242'ye karşı 277 oyla kabul edildi. 55.Hükümet döneminin en önemli icraatıdır.(Mesut Yılmaz Hükümeti)

Peru’da Deprem Oldu (1868)

Güney Amerika ülkelerinden Peru’da Richter ölçeğine göre ile 8.5 şiddetinde deprem oldu. Arica şehrinde meydana gelen depremin ardından tsunami gerçekleşti. Deprem ve tsunamiden 70 bin kişi öldü.

İdi Amin Suudi Arabistan’da vefat etti(2003)

Kansız bir darbe yaparak iktidarı ele geçiren Uganda Devlet başkanı İdi Amin, iktidarı ele aldıktan sonra İsrail ile ülkesinin ilişkilerini ilk kesen Afrikalı lider oldu. Uganda’da da yaşayan 500 İsrailliyi sınır dışı ederek Golan tepelerinin İsrail’den nasıl alınacağı yönünde askerlerine tatbikatlar yaptırdı. İngiltere ile de bütün ilişkilerini keserek 85 İngiliz şirketini millileştirdi.

1976’da Telaviv’den Fransa’ya giden Air France uçağını kaçıran dört Filistinlinin, uçağı Uganda’ya indirmelerine müsaade etti. Filistinliler uçaktaki 256 Yahudi rehineye karşı İsrail hapishanelerindeki 53 Filistinli mahkumun serbest bırakılmasını istiyorlardı. İsrail yönetimi, İngiliz ve Fransız hükümetinin yardımıyla Filistinlileri öldürüp rehineleri kurtardı. İdi Amin ihmali görülen Havaalanı görevlilerini idam ettirdi.

Hıristiyan misyonerlerin Hıristiyanlığı Uganda halkı arasında yaymalarına izin vermemesi Papalık tarafından kınanmasına yol açtı. 11 Nisan 1979’da Tanzanya ordu birlikleri tarafından devrilince önce Libya’ya sığındı daha sonra Suudi Arabistan’a gitti. 16 Ağustos 2003’de 78 yaşında hayatını Cidde’de kaybetti. Uganda topraklarına gömülmeyi vasiyet ettiyse de Uganda Devlet Başkanı Yoweri Museveni İdi Amin’in bu isteğini kabul etmedi.

Balta Limanı Antlaşması imzalandı (1838)

İngiltere ile Osmanlı Devleti arasında 16 Ağustos 1838’de imzalandı. Osmanlı Devleti’nin imzaladığı en ağır ekonomik antlaşmalardan biri olan Balta Limanı Antlaşmasına göre İngiltere’ye dilediği kadar ham madde almasına izin verildi. İngiliz tüccarlarının ödedikleri vergiler düşürülerek Osmanlı tüccarlarından dahi az vergi vermeleri kabul edildi. İngiliz tüccarlara diledikleri yerlere mal götürme imtiyazı verilerek transit taşımacılık yerli tüccarın elinden alınmış oldu.

[Ertuğrul ÖZGÜL]

Kireçtepe Zaferi (1915)

Çanakkale savaşları sırasında Gelibolu Seyyar Jandarma Taburu, çok üstün bir düşmana karşı Kireçtepe'yi hiç yardım almadan üç gün, tek başına savundu. Ağır kayıplar verdikten sonra aldığı yardımlarla 16 Ağustosa kadar yine yalnız ve yardımsız olarak muharebeye devam etti ve hayat pahasına vazifesini emsalsiz bir şekilde yapmıştır. Bu itibarla Çanakkale Muharebelerini efsaneleştiren Seddülbahir ve Conkbayırı’ndan sonra 17 Ağustos’ta Kireçtepe zaferi kazanıldı. 12 gün süren Kireçtepe Savaşlarında İngilizlerin kaybı 2.000, Türk tarafının ise 1.500 kiş civarındadır.Günümüzde bu alanda bir şehitlik yer almaktadır.

Endonezya’nın Bağımsızlığı (1945)

Hollandalılar 1800’lü yılların sonlarına doğru Endonezya’yı tam sömürge haline getirdiler. Yine bu yıllarda sömürgeciliğe karşı hareketler başladı.Bağımsızlık hareketinin başına Ahmet Sukarno’nun geçmesi ile bağımsızlık çalışmaları hızlandı. II.Dünya savaşı sırasında ülkeyi işgal eden Japonlar bağımsızlık hareketine destek verdiler.J aponların yenilmesi ve teslim olması üzerine ilk hükümeti kuran Ahmet Sukarno 17 Ağustos 1945 tarihinde Endonezya’nın bağımsızlığını ilan etti.

Karlıova Depremi (1949)

Bingöl’ün Karlıova ilçesinde 17 Ağustos 1949’da oluşan şiddetli depremdir. Büyüklüğü Richter ölçeğine göre 6.7 olan bu depremin sonucunda ilçede 450 kişi yaşamını yitirmiş ve 1200 yapı yıkılmıştır.

Ziya-ül-Hak’ın Ölümü (1988)

Ziya-ül-Hak , 1924 senesinde Pakistan’ın Cullundur'da doğdu. 1977 yılında Pakistan’daki iç karışıklar nedeniyle yönetime el koydu.Zulfikar Ali Butto yönetimine son verdi.Ülkesini güçlendirmek ve geliştirmek için önemli çalışmalar yaptı. Ziya ül Hak 1988'de ABD büyükelçisinin ve kurmaylarının da bulunduğu uçağın infilak etmesi sonucu vefat etti.

17 Ağustos Marmara Depremi(1999)

17 Ağustos 1999, saat 03:02'de merkezi Kocaeli-Gölcük olan, Richter 7.4 şiddetinde büyük bir deprem yaşandı. Son yüzyılın en büyük depremlerinden biri olarak kabul edilir.

Deprem tüm Marmara Bölgesinde, ve Türkiye'nin geniş bir alanında hissedildi; ancak Kocaeli, Adapazarı, Gölcük, Yalova ve çevrelerinde büyük çapta can ve mal kaybına neden oldu.Arkasında 20 bine yakın ölü ve bir o kadar da yaralı bırakan depremde bir çok bina yıkılmış ve hasar görmüştür Yarım milyondan fazla insan evsiz kalmıştır. Deprem sonrası çöken binalar için sorumlu görülenler hakkında 2 binin üzerinde dava açılmıştır.


İran’da Şah rejimine karşı ayaklanma başlatıldı (1978)


Hamedan şehrinde şah yönetimine karşı ayaklanma başlatıldı. Şah ordusu ayaklanmaya sert karşılık verdi ve aralarında kadınlarında bulunduğu yüzlerce kişi öldürüldü.

[Ertuğrul ÖZGÜL]

Moğolların lideri Cengiz Han öldü (1227)

Büyük Türk-Moğol hükümdarı Cengiz Han 18 ağustos 1227 yılında Batı Hsia krallığı üzerine yaptığı seferi kazandı. Bu sefer sırasında hasta olan Cengiz Han ele geçirdiği başkent Ningxia'da öldü. Sağlığında dünyanın en büyük imparatorluğunu kurmuştu. Asıl adı Timuçin(demirci) olan Cengiz Han’ın çocukluk ve ilk gençlik yılları oldukça sıkıntılı geçmiştir. Acımasızlığı ile tanınan Cengiz Han daha sonra tarihte ilk kez bütün Moğol kabilelerini bir araya getirmeyi başarmış ve büyük bir Moğol devleti kurmuştur. Büyük bir hazine ile Burhan-Haldun dağları civarına gömülen Cengiz Han’ın mezarı hala bulunamamıştır.

Sultan İbrahim katledildi(1648)

1640 Yılında tahta geçen Sultan İbrahim18 Ağustos 1648 günü öldürüldü. Kösem Valide Sultan'ın arzusu üzerine bazı Yeniçeri Ağalarıyla Sadrazam Koca Mehmed Paşa ve Şeyhülislam, yanlarına meşhur cellâd Kara Ali'yi alarak 18 Ağustos 1648 günü, Sultan İbrahim'in hapsolunduğu odaya girerek kement ile boğdurmak suretiyle tahttan indirilen padişahı katletmişlerdir. Kösem Sultan'ın iktidar hırsıyla evlâdına kıyması, tarihin nefretle kaydettiği bir gerçektir. Kösem Sultan’ın sonu da bir iple boğulmak olmuştur.Son araştırmacılar tarihimizde deli olarak ifade edilen Sultan İbrahim’in gerçekte deli olmadığını ancak bazı ruhsal sorunlar yaşadığını belirtmektedirler.

Helyum Elementi keşfedildi (1868)

Fransız astronom Pierre Jules César Janssen helyum elementini keşfetti. Helyumun güneşteki keşfinden ancak 27 yıl sonra dünyadaki varlığı 1895 yılında İngiliz kimyacı Sir William Ramsey tarafındantespit edilmiştir. Dünyadan önce, dünya dışında uzayda keşfedilen ilk ve tek element Helyum’dur. Helyumun dünya dışında ilk olarak keşfedildiği gök cismi Güneş’tir. Metal olduğu düşünülerek sonuna ”yum” eki konulan asal gaz özelliğine sahip bu elementin adındaki bu hata daha sonra düzeltilmeye gerek duyulmadı. Helyum periyodik cetvelinin birinci periyot 8A grubunda yer alan bir gaz olmakla birlikte hidrojenden sonra en hafif gazdır

Selanik Yangını (1917)

Osmanlı Devletinin Balkan Savaşları sonrası kaybettiği Selanik'te 18 Ağustos 1917'de 32 saat süren büyük bir yangın çıktı. Yangın çok geniş bir alanı etkiledi. Yangın özellikle Vardar caddesi ile şehrin rıhtım kısmı arasında kalan, Türk ve Yahudi nüfusunun yoğun olduğu alanı etkiledi. Şehrin nufüs yapısı bu yangından etkilendi. Mübadele sonrası ise şehir, artık bir Yunan şehri haline gelmişti.

8 Yıllık Kesintisiz İlköğretim Resmi Gazete’de Yayınlandı(1997)

TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen İlköğretimin 8 yıl zorunlu ve kesintisiz olmasını öngören 4306 sayılı kanun Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in onayı ile 18.08.1997 tarih ve 23084 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Atlasjet uçağı kaçırılmak istendi (2007)

AtlasJet'e ait Lefkoşa-İstanbul seferini yapan uçak , amaçlarının ABD ‘yi protesto etmek olduğunu söyleyen biri Türk diğeri Filistin kökenli Mısır vatandaşı olan iki hava korsanı tarafından kaçırılmak istendi. Uçak, pilotlar tarafından yakıt ikmali gerekçesiyle Antalya Havaalanı'na indirildi. Bomba süsü verdikleri oyun hamuru ile uçağı kaçıran korsanların teslim olması ile olay kansız bir şekilde sona erdi.

[Ertuğrul ÖZGÜL]

Yermük Savaşı (634)

Yermük savaşı İslam halifesi Hz.Ebubekir döneminde Bizanslılar ile Müslümanlar arasında gerçekleşmiştir. İslam ordusu Halid bin Velid komutasında sayıca kendilerinden çok fazla olan Bizans ordusunu yendi. Savaş bir aydan fazla sürmüş kesin sonuç 20 ağustos da alınmıştır.Bu zaferden sonra Müslümanlar Suriye bölgesine hakim oldular. Tarihçiler yenilgiyi duyan imparator Heraklius’un ‘’Elveda sana Suriye,ebediyen elvada’’ diye mırıldandığını söylerler.

Nice(Nis) fethi (1543)

Fransızların isteği üzerine Barbaros Hayrettin Paşa komutasındaki 150 parçalık Osmanlı donanması ve 40 parçalık Fransız donanması Kutsal Roma Germen İmparatorluğundan Nice şehrini aldı. Fransa kralı Fransuva sefer masraflarını üstlenmişti.

İstolni Belgrat Kuşatıldı (1543)

Macar krallarının taç giydikleri şehir olan İstolni Belgrat (Budin’in batısında) Kanuni Sultan Süleyman tarafından 20 ağustos 1543 günü kuşatıldı.15 Günlük bir kuşatma sonrası alınan şehir sancakbeyliği haline getirildi.

Tepedelenli Ali Paşa İsyanı (1820)

Yanya valisi Tepedelenli Ali Paşa hakkında ileri sürülen çeşitli iddialar nedeniyle II. Mahmut tarafından görevden alındı. Bu durumu haksızlık olarak gören Tepedelenli Ali Paşa isyan etti. (20 Ağustos 1820) O’nun ortadan kaldırılmasından hemen bir süre sonra Yunanlıların isyan çıkarmaları manidardır.

Çekoslavakya SSCB Tarafından İşgal Edildi(1968)

Çekoslavak’ya da 1968 baharında hükümet değişikliği ile birlikte Prag İlkbaharı denilen yeni bir dönem başlatıldı. Ancak bu yeni durumu başta SSCB olmak üzere bir çok Varşova Paktı ülkesi hoş karşılamadı. Yapılan uyarıların dikkate alınmaması üzerine komünizmin tehlikeye düştüğünü iddia eden SSCB lideri L. Brejnev ‘in öncülüğünde müdahale kararı alındı. 20-21 Ağustos gecesi SSCB öncülüğünde Varşova Paktı askeri birlikleri tarafından tüm ülke işgal edildi.Cumhurbaşkanı dışındaki bir çok hükümet üyesi tutuklandı. Bazı komünist ülke ve bazı ülkelerdeki komünist partilerin olayı protesto etmesi dikkat çekiciydi.

Mars’a inen ilk uzay aracı Viking 1’in gönderilmesi (1975)

20 Ağustos 1975 ‘te Nasa tarafından Amerikan Viking 1 uzay aracı Mars’a fırlatıldı. Viking 1 , 20 Temmuz 1976'da Mars toprağına başarıyla ulaştı ve bir başka gezegene inmeyi başaran ilk uzay aracı oldu.

Sovyetler Birliği'nden İlk Ayrılan Ülke Estonya (1991)

20 Ağustos 1991 tarihinde, Sovyetler Birliği'nden ayrılarak bağımsızlığını ilan etti.1918’ki bağımsızlıktan sonra ikinci kez bağımsızlığını ilan eden Estonyalılar bunu Şarkı Devrimi olarak adlandırmışlardır. 20 Ağustos Estonya'nın ulusal bayramı olarak kabul edilmektedir

[Ertuğrul ÖZGÜL]

Tunus’un Fethi(1534)

Barbaros Hayrettin Paşa kalabalık müttefik donanmasını yenerek 22 ağustos 1534’te Tunus’u aldı. Ancak Alman imparatoru Charles-Quint bizzat Tunus’u geri aldı.Tunus ancak kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa tarafından 1574’te kesin olarak İspanyolların elinden alınacaktır.

III. Ahmet Tahta Çıktı(1703)

Lale devri ile ünlenen Sultan III.Ahmet cebecilerin başlattığı bir isyan (Edirne Olayı) sonrası tahta geçti. (22 Ağustos 1703)Kendiside yine bir isyan (1730-Patrona Halil İsyanı) ile tahttan indirilecektir. Topkapı sarayı önündeki III.Ahmet çeşmesi O’nu unutulmaz yapan en önemli eserdir.

Kölelerin Büyük Başarısı Haiti Devrimi (1791)

Fransız kolonisi olan Haiti’deki Afrika kökenli köleler Fransız İhtilali’nden etkilendiler. Zengin ve özgür bir siyah olan Vincent Oge siyahlara bazı hakların verilmesini istediği ve bunun için ayaklanmaya yol açtığı için öldürülür. Bu olay köleleri daha da birleştirdi ve bilinçlendirdi. 22 Ağustos 1791 günü başlayan büyük köle ayaklanması ülkeyi büyük bir iç savaşa sürükledi. Oldukça kanlı olan köle ayaklanması başarıya ulaştı . Fransa bir çok ayrıcalıklar vermek zorunda kaldı.Hatta 1834’te Haiti’nin bağımsızlığını tanıdı. Böylece tarihte siyahlar tarafından yönetilen ilk cumhuriyet kurulmuş oldu.

Edirne İlk Kez İşgal Edildi (1829)

1827-1829 Osmanlı –Rus savaşı sırasında Osmanlı ordusunu yenen Ruslar Edirne önlerine geldiler ve şehrin teslimini istediler. Şehrin yöneticileri Osmanlı Devletinin barış isteyeceği ve direnişinde imkansız olduğu düşüncesiyle şehri teslim etme kararı aldılar. Bu sırada şehirde yaşayan Hıristiyan ahalinin Rusları karşılamak için yaptıkları etkinlikler oldukça düşündürücü idi. 22 Ağustos 1829 yılında Rusların şehre girip birkaç ay kalmaları Edirne’nin uğradığı ilk işgal olmuştur.

İlk Beşiktaş-Galatasaray Maçı (1924)

Beşiktaş ile Galatasaray arasındaki ilk derbi maç 22 Ağustos 1924 tarihinde Taksim Stadı'nda yapılan İstanbul Ligi maçıdır.Bu ilk maçı Beşiktaş 2-0 kazandı. Siyah-beyazlı takım adına ilk golü atan Refik Osman Top oldu.

Sakarya Savaşı Başladı(1921)

İstiklal Savaşı’nın en önemli savaşlarından biri olan Sakarya Savaşı 22 Ağustos’ta başladı. TBMM ordusu ile Yunan ordusu arasında 22 gün ve gece süren savaş Yunanlıların geri çekilmesi ile sona erdi.


Japonya işgal ettiği Kore’yi topraklarına kattı (1910)

22 Ağustos 1910’da Japonya işgal ettiği Kore’yi kendi topraklarına kattığını açıkladı. Kore’deki Japon işgali 35 sene sürdü. İşgal süresince Koreliler, köle gibi çalıştırıldı ve dünya savaşlarında ön cephelere sürüldü. Tarihi eserlere el konularak Japonya’ya götürüldü. Kore, Japonya’nın işgalinden 15 Ağustos 1945’de kurtuldu.

Ebulfeyz Elçibey’in Ölümü (2000)

Azerbaycan’ın II. Cumhurbaşkanı siyasetçi ve yazar Ebulfeyz Elçibey 22 ağustos 2000 günü 62 yaşında Ankara’da vefat etti.

[Ertuğrul ÖZGÜL]

Hz. Ebubekir’in Vefatı(634)

İlk Müslümanlardan olan ve ilk İslam halifesi Hz. Ebubekir yakalandığı hastalık neticesinde hicretin 13.senesinde vefat etti.(23 Ağustos 634)Vasiyeti üzerine Hz. Muhammed’in yanına omuz hizasına gelecek şekilde defnedildi.

İskoçyalı Halk Kahramanı William Wallace'ın İdamı (1305)

İskoçyalı halk kahramanı William Wallace'ın 23 Ağustos 1305 günü vatan hainliğinden suçlu bulunarak duruşmadan sonra idam edildi. Öldürülmesinde inanılmaz bir vahşet uygulanarak vücut azaları parçalandı. Kkraldan af dilemesi istendi. Son sözü ‘’özgür İskoçya’’ oldu.

Çaldıran Muharebesi (1514)

Osmanlı hükümdarı Yavuz Sultan Selim Osmanlı’daki Şii yayılmacı faaliyetlere son vermek ve doğu sınırlarının güvenliğini sağlamak için İran seferine çıktı. Çaldıran’da yapılan savaş sonunda Safevi hükümdarı Şah İsmail yenilerek tacını tahtını savaş alanında bırakarak kaçmak zorunda kaldı.(23 Ağustos 1514)

Yemen’in Fethi (1547)

Özdemir Paşa, 23 Ağustos 1547’de Özdemir Paşa Yemen’in merkezi San’a kalesini aldı. Ancak bu hakimiyet uzun sürmedi Yemen’in kesin fethi Sokullu Mehmet Paşa döneminde olacaktır.

Sakarya Meydan Muharebesi Başladı (1922)

Eskişehir-Kütahya Muharebeleri sonrası Türk ordusu Sakarya nehrinin doğusuna çekilmişti. Yunanlılar 14 ağustos 1922’de ileri harekata başladılar. Türk ordusu ile Yunan ordusu 23 Ağustos da karşılaştılar. Böylece 22 gün 22 gece sürecek olan Kurtuluş savaşının en kritik mücadelesi olan Sakarya Meydan Muharebesi başladı.

Lozan Antlaşmasını TBMM Onayladı (1923)

İsviçre’nin Lozan kentinde 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Antlaşması 23 Ağustos 1923’te II.TBMM tarafından onaylanarak yürürlüğe girmiştir.

Son Halife Abdülmecit’in Ölümü (1944)

3 Mart 1924’te Halifeliğin kaldırılması ile sürgün edilen son halife Abdülmecit, 23 Ağustos 1944’de Paris’te kalp krizinden öldü. Kızı Dürrişehvar Sultan'ın Berar Prensesi sıfatıyla Cumhurbaşkanı İsmet İnönü nezdindeki tüm girişimleri sonuçsuz kaldı ve cenazesi Türkiye'ye kabul edilmedi. Paris Cami’inde 10 yıl bekletilen cenaze Medine’ye nakledilerek Cennet’ül Bakî Mezarlığı'na defnedildi.

Stalingrad Kuşatması (1942)

II.Dünya savaşında 23 Ağustos 1942 günü Stalingrad’a yönelik Alman taarruzunun başladığı gündür.II.Dünya savaşının dönüm noktalarından biridir.Hem Almanya hem de SSCB tüm gücünü ortaya koydu.Almanlar bu cepheye gönderdikleri tüm ordularını kaybettiler (Yaklaşık 235 bin kişi ).Rusların kaybı ise milyonları bulmuştur.

Yönetmen Yücel Çakmaklı’nın Ölümü (2009)

Mlili sinema akımının öncülerinden ünlü yönetmen Yücel Çakmaklı, geçirdiği by-pass ve kalp kapakçığı ameliyatı sonrası yoğun bakımdan çıkamayarak 23 Ağustos 2009 tarihinde İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi'nde vefat etti.

[Ertuğrul ÖZGÜL]

Vezüv Yanardağı Pompei Şehrini Yuttu (79)

24 Ağustos 79 günü Vezüv yanardağı faaliyete geçerek iki gün içinde Pompei şehrini tarihten sildi. Şehrin yeri ancak 1700 yıl sonra bulunabilmiştir. Arkeolojik çalışmalar 19.Yüzyılın ikinci yarısından sonra hız kazanmıştır. Lav tabakasının altındaki şehir günümüze kadar aynen korunmuş arkeolojik çalışmalar ibretlik manzaraları ortaya çıkarmıştır.

Mainz'de 6000 Yahudi Öldürüldü (1349)

14.Yüzyılın ilk yarısında Avrupa tarihinin en büyük veba salgınını yaşadı.Yahudiler inançları gereği hijyenik perhiz kuralları uyguladıkları için veba salgınından fazla etkilenmediler. Bu durum onları şüpheli konumuna düşürdü. Hıristiyanları yok etmek için suları zehirlemekle suçlandılar. Avrupa’da Yahudilere yönelik bir katliam başlatıldı. Yakılarak ve kazığa bağlanarak bir çok Yahudi öldürüldü. 24 Ağustos 1349’da Almanya’nın Mainz şehrinde de aynı şekilde 6000 civarında Yahudi öldürüldü.

Mercidabık zaferi (1516)

Fatih Sultan Mehmet döneminde Hicaz su yolları meselesi nedeniyle Osmanlı –Memluk ilişkileri bozulmuş II.Bayezit döneminden itibaren çatışmalar başlamıştı. Bu duruma son vermek isteyen Yavuz Sultan Selim Mısır Seferine çıktı. Bir amacı İslam dünyasında birliği gerçekleştirmekti. Osmanlı ile Memluk ordusu Suriye’de 24 Ağustos 1516 günü Mercidabık denilen yerde karşılaştılar. Memluk ordusu ağır bir yenilgi aldı bu yenilgiye dayanamayan Sultan Kansu Gavri öldü. Memluk ordusu Mısır’a doğru çekildi.

Fransa’da Protestanlar Katledildi (1572)

Aziz Barthelemy Günü'ne denk düşen 24 Ağustos 1572 tarihinde Fransa'da Katolikler tarafından başta Paris olmak üzere ülke genelinde Protestanlara karşı bir katliam yapıldı. Bu olay tarihte Saint Barthelemy Katliamı, olarak bilinir. Beyaz haçlı giysileri giymiş Katolikler sabaha karşı katliama başladılar ve iki gün içinde binlerce insanı katlettiler. Bu olay sonrasında neredeyse Fransa’da Protestan kalmadı.

Milli Aşireti İsyanı (1920)

İstiklal Savaşı sırasında Urfa’da Milli Aşireti isyanı çıktı. (24 Ağustos 1920) Büyük bir kuvvetle harekete geçen isyancılar, Viranşehir'i aldıktan sonra Karakeçili Aşireti'ne mensup olanları öldürmüşler, fakat üzerlerine kuvvet sevk edilince dağılmışlar ve Suriye taraflarına kaçmışlardır.

Bursa Kapalıçarşı Yangını (1958)

24 Ağustos 1958 günü öğleden sonra Bursa Kapalıçarşı’da gaz ocağı devrilmesi nedeni ile büyük bir yangın çıktı. Yangın Kapalıçarşı ve bölgesine büyük hasar vermiştir.İki bin kadar ev ve işyeri yanarak yok olmuştur.

Fransa İlk Hidrojen Bombasını Denedi (1968)

24 Ağustos 1968 Fransa ilk hidrojen bombasını Fransa Polinezyası’nda denedi. Bomba denenmeden bir hafta önce Fransız vatandaşlar adadan çıkarıldı ve ada da yalnız yerli halk ile 5000 mahkumun bulunmasına izin verildi. Bu konu da ilk denemeyi ABD, New Mexico çölünde yapmıştı. Fransa beşinci ülke oldu. Uzmanlar Hidrojen bombalarının atom bombasından onlarca kat daha güçlü olduğu belirtmektedirler.

[Ertuğrul ÖZGÜL]

Osmanlılar ile Venedikliler arasında Sapienza Deniz Muharebesi yapıldı(1499)

Osmanlılar ile Venedikliler arasında yapılan savaş, I. İnebahtı Savaşı olarak bilinir. Osmanlı Devleti’nin Adriyatik denizindeki üstünlüğü bu savaş ile başlamış, Venedikliler, Akdeniz’deki hakimiyetlerini kaybetmişlerdir.

Van, Osmanlı Devleti’nin hakimiyetine girdi((1548)

Kanuni Sultan Süleyman’ın çıktığı İran seferi sonrasında Van alınarak Osmanlı topraklarına katıldı. Van bu tarihten sonra Osmanlı Devleti’nin İran ile sınırını oluşturdu.

Mustafa Kemal Şapka devrimini başlattı (1925)

25 Ağustos 1925 tarihinde meşhur Şapka devriminin işaretini verdiği Kastamonu gezisinde Kastamonu Belediye salonunda halka çağdaşlaşmanın önemi konusunda bir konuşma yaptı. İşte kendi ağzından Atatürk’ün Şapka konusundaki düşüncelerinin özü;

“Biz her nokta-i nazardan medeni insan olmalıyız. Fikrimiz, zihniyetimiz, tepeden tırnağa kadar medeni olacaktır. Medeni ve beynelmilel kıyafet milletimiz için layık bir kıyafettir onu giyeceğiz.”

Öğretmenlerin Ant İçmesi (1928)

25 Ağustos 1928 Ankara'da IV. Muallimler Birliği Kongre'sinde öğretmenler yeni harfleri öğreteceklerine dair ant içtiler. Bu olayın dikkat çeken yönü harf inkılabından önce gerçekleşmiş olmasıdır. Yeni Türk Harfleri 1 kasım 1928’de kabul edilecektir.

Paris Alman işgalinden kurtarıldı (1944)

II.Dünya savaşında Fransızların çok güvendikleri Majino hattı hiçbir işe yaramadı. Fransızlar 23 haziran 1940’da Almanlara teslim oldular. Fransa Almanlar tarafından işgal edildi.1944 Normandiya çıkartması sonrası müttefikler 24 Ağustos da Paris’e girdiler 25 Ağustos da artık Paris Almanlardan kurtulmuştur.


Galatasaray Süper Kupayı aldı (2000)

1999 - 2000 sezonunda finalde Arsenal'i yenerek UEFA Kupası'nı müzesine götürmeyi başaran ilk Türk takımı olan Galatasaray oldu. Yine aynı sezon Monaco’nun II. Louis Stadı’nda 25 Ağustos 2000 günü oynanan süper kupa maçında Şampiyonlar Ligi Şampiyonu Real Madrid'i 2-1'lik skorla devirerek Süper Kupa'yı da kazandı ve Türk futbolunda yeni bir sayfa açtı. Galatasaray'ı Avrupa'nın bir numarasına taşıyan golleri 41 ve uzatmanın 103. dakikasında Mario Jardel kaydederken, İspanyol devinin tek golü 79. dakikada Raul'den geldi.

Rus satranç ustası Kasparov, Satrançta Bilgisayara Yenildi (1997)

Rus satranç dünya şampiyonu Kasparov, IBM Deeper Blue 2′ye karşı 2-1 yenildi. Bu bir dünya satranç şampiyonunun bilgisayara yenildiği ilk karşılaşmadır.

Emeklilik yaşı düzenlemesi yapıldı (1999)

25.08.1999 günlü 4447 sayılı yasa ile emeklilikte kademeli geçiş esası getirildi. Yine aynı kanunla işe yeni başlayacaklar için emeklilik yaşı erkeklerde 60 kadınlarda ise 58 olarak düzenlendi.

Belarus Bağımsızlığını İlan Etti (1991)

Beyaz Rusya’da denilen belarus 25 Ağustos 1991’de SSCB’den ayrılarak bağımsızlığını ilan etti. BDT içerisinde Rusya’ya yakınlığı ile bilinir.

[Ertuğrul ÖZGÜL]

Tarihte bugün meydana gelen olaylardan bazıları şunlar:

İttihatçılar idam edildi(1926)

Mustafa Kemal’e suikast düzenledikleri iddiası ile İttihatçıların ileri gelenleri Ankara İstiklal Mahkemelerinde yargılandı. Mahkeme sonunda İttihatçıların teşkilat ve eylemcilerinden Dr Nazım, Eski Maliye Bakanı Cavit Bey, Hilmi ve Naili Bey’ler idam edildi. Yargılanan diğer İttihatçılar hapis cezalarına çarptırıldı ve ömür botu siyasetten men edildi. Böylelikle 1908 I. Meşrutiyet’le başlayan İttihatçılar dönemi sona ermiş oldu.

SSCB, ABD ve İngiltere İran’ı işgal etti.

İran, II. Dünya Savaşı’nda tarafsızlığını ilan etmesine rağmen anti Nazi devletler olarak bilinen SSCB, ABD ve İngiltere, Hitler’in İran yönetiminden istihbarat desteği aldığı gerekçesiyle26 Ağustos 1941’de İran topraklarına girdiler. 4 yıl süren işgal süresince binlerce İran hayatını kaybetti ve göçe zorlandı. ABD ve İngiltere 1943’de İran’dan çekilirken Stalin yönetimindeki Rusya savaşın sona ermesi ile çekildi.

Sultan Alparslan Malazgirt’te Bizans ordusunu yenilgiye uğrattı (1071)

Bizans imparatoru Romen Diyojen Anadolu’ya yapılan Türk akınlarını kesin şekilde durdurmak istiyordu. Bu amaçla büyük bir ordu oluşturarak yola çıktı. Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Sultan Alparslan bu orduyu Malazgirt ovasında karşıladı. Sultan Alparslan’ın barış önerisi korktuğuna yorumlanarak kabul edilmedi.

Savaşın kaçınılmaz olduğunu gören Sultan Alparslan askerleri ile birlikte Cuma namazını kıldı ve onlara moral verici bir konuşma yaptı. Savaş Türk atlı birliklerinin saldırısı ile başladı. Bozkır taktiğine aldanan Bizanslılar ağır bir yenilgi aldılar hatta mağrur imparator Romen Diyojen esir düştü.Böylec e Bizans’ın gücü kırılmış Anadolu’nun kapıları dek Türklere açılmıştı.

Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi (1789)

1789 Fransız İhtilali'nin hemen ardından, insan haklarını korumak amacıyla Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi yayımlandı. Bu bildiri Avrupa’daki ilk insan hakları bildirgesidir. 26 Ağustos 1789′da Fransa Ulusal Meclisi'nde kabul edildi. Daha sonra düzenlenen Fransız Anayasalarında ön söz olarak yer aldı. İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi bir önsöz ve 17 maddeden oluşmaktadır.

Osmanlı Bankası Baskını (1896)

1896 yılı 26 Ağustos günü Taşnak komitesi üyesi bir grup Ermeni Osmanlı bankasını bastı. Teröristler bazı isteklerde bulunmuşlar, kabul edilmezse bankayı havaya uçurma tehdidi yaptılar. Sonuçta Banka Genel Müdürü Sir Edgar Vincent’in ve Rus Sefareti’nin de devreye girmesi ile sorun çözüldü. Sağ kalan 17 Eylemci,kendilerine verilen garanti sonrası gemi ile Fransa’nın Marsilya şehrine gittiler. Böylece eylem sona ermiş ancak bu olay Ermeniler ile Müslüman ahali arasında kanlı çatışmalara neden olmuştur.

Büyük Taarruz Başladı (1922)

TBMM ordusu ile Yunanlıları karşı Büyük Taarruzu başlattı. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, yanında Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa(Çakmak), Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa (İnönü) ile birlikte muharebeyi Kocatepe'den idare etti.Topçuların saat 5 ‘teki yoğun atışı ile Büyük Taarruz başladı. Topçu atışı ile başlayan taarruz piyadelerin hücumu ile devam etti. Taarruz gizli tutulmuştu hatta TBMM’ne taarruz o gün bildirildi.

Türkiye İş Bankasının Kurulması (1924)

İzmir iktisat kongresinde alınan karar doğrultusunda Türkiye Cumhuriyetinin ilk özel bankası olan İş bankası kuruldu .Banka 1000000 TL sermaye ile kuruldu .Kurucusu Mustafa Kemal ilk genel müdürü Celal Bayar’dır.

[Ertuğrul ÖZGÜL]

Kamaniçe Alındı (1672)

IV.Mehmet meşhur sadrazamı Köprülü Fazıl Ahmet Paşa ile 1672’de Lehistan Seferine çıktı.27 Ağustos 1672’de Kamaniçe kalesi teslim alındı.Hükümdar savaşı izlemiş ve teslim alınan şehri gezdikten sonra Edirne’ye dönmüştür.

Olaş Meydan Muharebesi yapıldı (1696)

Sultan II. Mustafa II. Viyana kuşatması ile başlayan kötü gidişata son verip devleti tekrar eski kudretli günlerine döndürmek istiyordu. Hatta bu amaçla bizzat ordunun başına geçip seferlere katılıyordu. Almanlar üzerine yaptığı seferde Alman ordusunu 27 Ağustos 1696’da Olaş Meydan Muharebesinde tekrar bozguna uğrattı.

Şam-Medine Demiryolu Açıldı(1908)

Hicaz demiryolu hattı II.Abdülhamit’in gerçekleşmesi imkansız görülen en büyük projelerinden biri idi. II. Abdülhamit Hicaz demiryolu hattı için ilk bağışı kendisi yaparak tüm İslam dünyasını kapsayan bir yardım kampanyası başlattı. İslâm dünyasınca yapılan bu yardımların tek elde toplanması için, “Hicaz Şimendifer Hattı İanesi” kuruldu.(1900)Sadece Osmanlı Müslüman vatandaşları değil bütün İslam dünyası kampanyaya büyük ilgi gösterdi ve fedakar bağışlar yapıldı.

Demiryolu inşaatına, 1903 yılı Ekim’inde başlandı. Görevli işçiler, askerler ,subaylar sıcak, susuzluk, eşkıya saldırıları gibi olumsuzluklara karşı büyük fedakarlıklar göstererek çalıştılar.1908’de Medine’ye ulaşıldı. II. Abdülhamit büyük bir incelik örneği göstermiş ve kutsal topraklarda gürültülü çalışılmamasını (amaç Hz. Muhammed’in yüce ruhaniyetini rahatsız etmemek) istemiştir. Bunun için rayların altına keçe döşenerek çalışmalar devam ettirildi. Çalışmalar süresince bölgede sesiz lokomotifler kullanılmaya özen gösterildi. İlk trenin törenle 27 Ağustos 1908’de Şam’dan yola çıkmasıyla Şam-Medine hattı açıldı. Hattın bu kadar kısa sürede bitmesi batı dünyasında şaşkınlığa yol açmıştır.

Afyon Kurtuldu (1922)

13 Temmuz 1921’de Yunanlılar tarafından işgal edilen Afyon Büyük Taarruz’un başlamasından bir gün sonra yani 27 Ağustos 1922 tarihinde yunan işgalinden kurtarıldı.

Kuşçubaşı Hacı Sami Öldürüldü (1927)

Teşkilat-ı Mahsusa Lideri Eşref Sencer Kuşçubaşı’nın kardeşidir. Enver Paşa’ya olan yakınlığı ile bilinir. Enver Paşa ölünceye kadar yanından ayrılmamıştır.Teşkilatı Mahsusa’nın önemli adamlarındandır. Hindistan, Afganistan ve Orta Asya bölgesinde Türkçülük ve İslamcılık çalışmaları yapmıştır. Kendisi 1924’te hazırlanan 150’likler listesinde olduğu yer almıştır. 27 Ağustos 1927’de gizlice Sisam adasından yurda girmeye çalışırken Karaburun bölgesinde öldürüldü.

Bediüzzaman Said Nursi’nin Zorunlu Emirdağ İkameti başladı (1944)

Eserleri nedeniyle sürekli kovuşturma geçiren Bediüzzaman Sait Nursi Ankara hükümeti tarafından 27 Ağustos 1944 tarihinden itibaren Afyon Emirdağ’da zorunlu ikamete tabi tutuldu. Hatta kaydı da Emirdağ nüfusuna alındı.