Siyaset Forum

[murataltug1985]

Sah Ismail, Anadolu'daki Alevîleri kendine baglamak için Anadoluda propaganda yaptiriyor* Osmanli idaresindeki Kizilbaslari, ayaklanmaya hazirliyordu. Anadolu'ya, halife ismi verilen alevîler gönderiliyordu.Bâyezid'in, Arnavutluk Seferi esnasinda Isik adinda bir Kizilbasin,suikast yapmak üzere iken öldürülmesi, Sah Ismail faaliyetinin ne kadar genisledigini gösterir.

Sultan Ikinci Bâyezid döneminin devleti sarsan olaylarindan biri de Teke Sancagi'nda patlak verip Kütahya'ya yayilan Sah- Kulu vak'asidir. iç inzibat ve asayisi ilgilendiren tipik bir eskiyalik hareketidir. Selçuklular devrinin Babaî isyani, Çelebi Mehmedin Seyh Bedreddin isyani Sah Kulu vak'asi, Celalî hareketleri, Sia mikrobunun huruc için ictimaî aksakliklardan faydalanma zemini bulmasi diger yüzüyle de âdi sekavet hareketi olarak görülebilir.

[murataltug1985]

CEM SULTAN

Sultan Bâyezid, Cem'in vefatinda memlekette üç gün yas ilan ettirdi câmilerde giyabî cenaze namazi kildirdı. Cem Sultan'in cenazesi Sultan Bâyezid tarafindan Bursa'da, Fâtih Sultan Mehmed'in oglu ve Cem'in agabeyi Sultan Mustafa'nin türbesine defnedilir. Sultan Bâyezid, kardesi için yüzbin akça sadaka dagitmis, onun anne ve kizlarina her türlü riayeti göstermisti.*

Islâm'a olan bagliligi ile taninan Sultan Cem, Papaya satilip* Vatikan'a yerlestirilir.bütün israrlara ragmen Papanin huzurunda diz çöküp bagislama dilememisti."Onlar, Papa'dan magfiret umarlarmis, ben magfireti Allah u Taâla'dan umarim.Papa'ya ihtiyacim yok. Ölümüme razi olurum, dinime zarar islemezem" diyerek Osmanli sarigini çikarmadan Papa ile konusur.*

Osmanli Devleti'ne* tehdid olarak kullanilan Cem Sultan, bütün Avrupanın ele geçirmek istedikleri bir rehine idi. Papa Napoli* Macar Krali onu d'Aubusson'dan isterlerken, sövalye reisi Bâyezid'den aldigi paradan baska, Cem'in agzindan sahte mektuplar yazarak, annesinden para çekmenin yolunu bulmus Rodos'un emniyeti bakimindan sehzâdeyi elde tutmayi faydali ve vazgeçilmez bir firsat olarak görmüstü.

[murataltug1985]

CEM SULTAN

Fâtih'in oglu cemin Rodos'a gelisi esnasinda çok parlak bir tören yapilir. Geçecegi yollar çiçekler ve bayraklarla donatilir. Gemiden ati ile inmesi için tertibat alinir. O, sokaklara dökülen halkin arasindan,at üzerinde satoya girer. Cem Sultan, gördügü bütün hürmet ve saygiya ragmen, artik St. Jean sövalyelerinin menfaatine kullanilacak kiymetli bir esirdi.*

Bursa halki yeniçerilerin yaptiklarini unutmamisti.
Bursa'ya giren Cem, saltanat alameti olarak hutbe okutmus sikke bastirmistir. l8 gün hükümdarlik eden Cem kendisini Anadolu hakimi saymis agabeyine elçilik heyeti göndermisti giristigi tesebbüsler, basarisizlikla sonuçlanir kendisine Rumeli ile yetinip Anadolu'yu Cem'e birakmasi, böylece Osmanlının ikiye bölünmesi teklif edilen Bâyezid, bunu kabul etmez. Bu durum, Osmanlilardaki "Tek Ülke Tek Sultan" ilkesinin ne kadar köklestigini göstermektedir.

Osmanli Devleti'ne* tehdid olarak kullanilan Cem Sultan, bütün Avrupanın ele geçirmek istedikleri bir rehine idi. Papa Napoli* Macar Krali onu d'Aubusson'dan isterlerken, sövalye reisi Bâyezid'den aldigi paradan baska, Cem'in agzindan sahte mektuplar yazarak, annesinden para çekmenin yolunu bulmus Rodos'un emniyeti bakimindan sehzâdeyi elde tutmayi faydali ve vazgeçilmez bir firsat olarak görmüstü.

[murataltug1985]

Bismillahirrahmânirrahîm.Elhamdü lillâhi rabbil'alemin Errahmânir'rahim Mâliki yevmiddin İyyâke na'budü ve iyyâke neste'în İhdinessırâtel müstakîm Sırâtellezine en'amte aleyhim ğayrilmağdûbi aleyhim ve leddâllîn

Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın ismiyle.Hamd o âlemlerin Rabbi,O Rahmân ve Rahim,O, din gününün maliki Allah'ın.Ancak sana ederiz kulluğu, ibadeti ve ancak senden dileriz yardımı, inayeti.
Hidayet eyle bizi doğru yola,O kendilerine nimet verdiğin mutlu kimselerin yoluna; o gazaba uğramışların*ve o sapmışların yoluna değil.

[murataltug1985]

Kaynak enfal.de.com
Canberdi Gazalî Hadisesi

Memlûk Sultani Melik Eşref Kayıtbay'ın azadlı kölelerinden Sultan Gavri ile Tomanbay'ın nüfuzlu beylerinden Canberdi Gazalî, Mısırın ilhakında af edilmis ve Sultan Selim'in, şam'dan istanbul'a hareketinde Sam Beylerbeyliğine tayin edilmiştir

Yavuz'un ölümü ve yerine kanunini geçmesiyle Melik Eşref ünvanıyla hükümdarligini ilan ederek isyan etmis, adına hutbe okutup para bastırmıştı.kendisi ile birlikte hareket etmeleri için Şah Ismail ile Mısır Beylerbeyi Hayır Bey'e elçi ve mektup göndererek onları yanına çekmeye çalışmıştı.ona göre Osmanli tahtına geçen genç ve tecrübesiz hükümdarın, kendisine bir sey yapamayacağına inanmisti devir "eyyam-i fetret ve hengâm-i firsat" devri idi.

böyle bir düsünceyle isyan bayrağı açan Canberdi daha önce af edilmiş itibar gösterilmiş.rahat ve huzur içinde yaşaması temin edilmisti o, Selim hanın ölümünden Yavuz Sultan ın ölümünden önce silah arkadaşlarını toplayarak, yönetimindeki Şam vilayetinde onlara mevkiler vermişti.

Canberdi Gazalî, Suriye ve Filistin'i ele geçirmek, Mısırı zapt edip hilâfeti elde etmek gibi büyük emeller peşindeydi Hayır Beye mektuplar göndermistir tekliften telaşa düsen Hayır Bey, onu oyalarken deniz yoluyla devleti haberdar ederek, Gazalî'nin mektuplarını Istanbul'a gönderir.

20.000 kişiyle Beyrut'u zapteden Gazalî, Cebel-i Lübnan'da Dürzîleri de isyana tesvik etmiştir .Haleb'i kuşatıp muhasaraya alan Canberdi büyük bir mukavemetle karşılaşmıştır.Gazalî üzerine üçüncü vezir Ferhad Pasa ile Anadolu, tımarlı sipahileri kapıkuludan dört bin yeniçeri gönderilerek Dulkadiroglu Ali Bey isyanı bastırmak üzere memur edilmiştir*

Ferhad Paşanın kuvvetleri yetişmeden Sehsuvaroglu Ali maiyyetindekilerle Halebe yürür. Ali Bey'in gelişini haber alan Gazalî, kuşatmayı kaldırarak şam'a çekilir. Ferhad Pasa'nın kuvvetleriyle birleşen Haleb Beylerbeyi Karaca Ahmed Paşa Şehsuvaroğlunun kuvvetleriyle,şam yakınlarına gelir 27 Ocak l52l'de Mastaba mevkiindeki çarpismalarda Gazalî yakalanir.*

Devletin,kendisine ve arkadaşlarına sağladığı imkânlari bir tarafa bırakıp halifelik sevdasına düşen Canberdi Gazalî'nin nankörlügü, ibret-i âlem olmak için başının kesilip Istanbul'a gönderilmesi ile son bulur.Bu hâdiseden sonra Şam Beylerbeyligi'ne Ayas Pasa, Kudüs, Gazze sancaklarina da birer sancakbeyi tayin edilmisti.

[murataltug1985]

2.Düzme Mustafa Olayı
Kaynak enfal.de.com*

Kanunî, 2l Haziran'da Amasya'dan istanbul'a ilerlerken, Sehzâde Bâyezid'den haber alır. Sehzâde Mustafa'ya benzeyen bir adam, geniş çaplı bir isyanda bulunmaktadır.Kimliği ve nesebi bilinmeyen bu adam, maktul şehzâde'ye benzerliğinin söylenmesinden cesaretle saltanat sevdasına düşer.*

Şehzade Mustafa oldugunu söyleyerek Selanik ve Yenişehirde ortaya çıkar. Niğbolu sancaklarında Simavna dervişlerinden taraftar toplar isyanın, Dobrucada Şeyh Bedreddin taraftarları arasında gelişmesi dikkat çekicidir. Saltanatını ilan eden kendisine vezir kadıasker tayin eden Düzme Mustafa, çiftlikler basıp vergi toplar gasb ettiğini dağıtarak etrafina l0.000'e yakin adam toplar*

tarihçi peçevi bu anarşik olayı kısaca şöyle anlatır
l555 de Yenişehir ve Selanikte nesebi meçhul kötü biri ortaya çikar. serseri ve asagilik kimseler, kendisine rahmetli Sehzâde Mustafa'ya benziyorsun diye onun fesad kafasına saltanat sevdası sokarlar.birçok serseri ve akli kimseler, kandılar. Güya rahmetli Sehzâdenin katlinde celladın elinde Mustafa'ya benzer baska bir suçlu bulunuyormuş, Mustafa serbest bırakılmıştı."

Durumun, ehemmiyetiyle Şehzade Bâyezıd, Niğbolu Beyini vazifelendirdi vaadlerle Düzme Mustafa'nin veziri kandırılıp Düzme Mustafa yakalandı istanbulda idam ettirildi ceset Şehzade Mustafa olmadığının işaretiyle teşhir edildi

[murataltug1985]

2.Düzme Mustafa Olayı kaynak enfal.de.com*

Kanunî, 2l Haziran'da Amasya'dan istanbul'a ilerlerken, Sehzâde Bâyezid'den haber alır. Sehzâde Mustafa'ya benzeyen bir adam, geniş çaplı bir isyanda bulunmaktadır.Kimliği ve nesebi bilinmeyen bu adam, maktul şehzâde'ye benzerliğinin söylenmesinden cesaretle saltanat sevdasına düşer.*

Şehzade Mustafa oldugunu söyleyerek Selanik ve Yenişehirde ortaya çıkar. Niğbolu sancaklarında Simavna dervişlerinden taraftar toplar isyanın, Dobrucada Şeyh Bedreddin taraftarları arasında gelişmesi dikkat çekicidir. Saltanatını ilan eden kendisine vezir kadıasker tayin eden Düzme Mustafa, çiftlikler basıp vergi toplar gasb ettiğini dağıtarak etrafina l0.000'e yakin adam toplar*

tarihçi peçevi bu anarşik olayı kısaca şöyle anlatır
l555 de Yenişehir ve Selanikte nesebi meçhul kötü biri ortaya çikar. serseri ve asagilik kimseler, kendisine rahmetli Sehzâde Mustafa'ya benziyorsun diye onun fesad kafasına saltanat sevdası sokarlar.birçok serseri ve akli kimseler, kandılar. Güya rahmetli Sehzâdenin katlinde celladın elinde Mustafa'ya benzer baska bir suçlu bulunuyormuş, Mustafa serbest bırakılmıştı."

Durumun, ehemmiyetiyle Şehzade Bâyezıd, Niğbolu Beyini vazifelendirdi vaadlerle Düzme Mustafa'nin veziri kandırılıp Düzme Mustafa yakalandı istanbulda idam ettirildi ceset Şehzade Mustafa olmadığının işaretiyle teşhir edildi