Siyaset Forum

[dildade]

2. İbrahimî Okuyuşun Özellikleri :
Varlığı yaratılışcı okumak; başka bir ifadeyle, “Doğru anlam” elde etmek için okumanın ilk şartı, yaratılıştan gelen değerleri okumaktır. Her anlam iç ve dış seyirle oluşur. Bu seyirlerinde özürlü olanlar yanlış anlar. İç ve dış yolculuğun nasıl yapılacağını bilemeyenler, bilgili ve akıllı olsalar da yobazlıktan kurtulamazlar. Çünkü yobazlığın soykütüğü iç ve dış seyir özrüdür. Kişinin içinde bulunduğu anı, inanç sistemine uygun yaşayabilmesi de o inanç sistemiyle, durmadan değişen evreni anlama zeminini yeni bir çerçevede birleştirmekle mümkün olur. Bu bir anlamda inanç yenilemesidir. Bunu yapamayanlar, çağlarının dışında kalan bir inançla başbaşa kalmaya mecbur olurlar.[1]

Bizim “Yaratılış değerleri” ifadesiyle kasdettiğimiz şeye, Kur’ân-ı Kerim’de bir yerde “Sıbgatullah”[2] denir. “Allah’ın verdiği renk” olarak çevirebileceğimiz bu form, Yahudi ve Hıristiyanca sapmalardan, tefrika ve ayrılıklardan korunmak için, İbrâhim milletinden olmayı öneren bir bölümde geçer. “Sıbgat” kelimesi, yaratılış anlamındaki hılkat ve fıtrat vezninde, tür bildiren bir masdardır. Allah’ın renk verişi anlamına gelir. Allah’ın yaratışı ve O’nun verdiği asıl demektir.[3] Sıbga kelimesi, boyamak için suya daldırmak anlamı da ifâde eder. Hıristiyanlar, İlk günahlarını silmek amacıyla, ruhî temizliğin sembolü olan suya daldırarak insanları vaftiz yaparlardı. Ayet, bu anlamla onlara atıf yapmış olabilir. O zaman anlam; kiliseyle kurumsallaşan dinle değil, İlahî ve doğal dinle vaftizlenin demek olur. Bu da yaratılıştan gelen değerleri korumak yahut, sonradan kazanılacak her değerin, fıtrata uygunluğunu sağlamakla mümkün olur.[4]

Ancak kabul etmek gerekir ki, “Yaratılış değerleri’ni saklayan iç temizliği korumak da oldukça zor bir iştir. Bu nasıl olur? Kişi ahlâki bozulmadan nasıl kurunabilir? Kendi ihtiyaçları, ailesi, yakın çevresi ve topyekün kucağında yaşadığı evrensel ortam hergün onu tehdit ediyorken, değişime nasıl karşı durabilir? Fıtrat üzere doğan kimseyi, âilesi şu ya da bu dinden yapmaz mı?”

İşte bu soruların cevabı, Kur’ân’da Hz.İbrâhimle ilgili bölümlerde bulunmaktadır. Kur’ân, bunun için üç şeyin oluşmasını gerekli görmektedir. Birincisi dış bakılardan uzaklaşmak. İkincisi iç baskılardan kurtulmak. Üçüncüsü de aklı kullunamaktır. Şimdi bu üç şartı maddeler halinde kısaca inceliyelim.[5]



--------------------------------------------------------------------------------

[1] Ahmet Baydar, İbrâhimi Okuyuş, Beyan Yayınları: s.109.

[2] Sıbğatallahi: Sıbğa, bir şeyi herhangi bir renge boyamak manasına olan Sabğ kökünden alınmıştır. Buradaki maksat dindir. Muhammed Ali es-Sabuni, Safvetu’t-Tefasir, Ensar Neşriyat: 1/180.

[3] İbnü Menzur, Lisânu’l Arab.

[4] Kur’an-ı Kerim: 2/135-138.

[5] Ahmet Baydar, İbrâhimi Okuyuş, Beyan Yayınları: s.110.