Siyaset Forum

Mahkemeye gitmeden çözüm

Devlet-vatandaş arasında yaşanan sorunların çözümünde yeni bir müessese oluşturuluyor. Kökeni Osmanlı'ya dayanan, oradan da İskandinav yarımadasına sıçrayan ve gelişmiş Batı demokrasilerinde yaygın olan ombudsmanlık mekanizması kuruluyor. Vatandaş mahkemeye gitmeden, ilk elden ombudsman aracılığıyla sorunlarına çözüm arayacak. Devlet kurumlarının her türlü işleminde haksızlığa, kötü muameleye uğrayan vatandaş mahkemeye müracaat etmeden sorununu Meclis'e bağlı oluşturulacak kamu denetçiliği (ombudsmanlık) aracılığıyla çözebilecek.

Anayasa değişiklik paketi ile getirilen Ombudsmanlık Kurumu nedir? Vatandaşın günlük hayatına ne tür kolaylıklar getirecektir?

Değişiklikle, idarenin her türlü iş ve işlevinden dolayı haksızlığa uğrayan veya uygunsuz bir muamele ile karşılaşan vatandaşların şikâyetlerini iletecekleri bir denetim mekanizması kurulmaktadır.

Batı ülkelerinde Ombudsmanlık denen bu Kurum, bir Kamu Denetçiliği kurumudur.

Vatandaşlar, mahkemeye müracaat etmeden, karşılaştıkları sıkıntıları Kamu Denetçiliği Kurumu aracılığı ile ilk elden çözüme kavuşturulabilecek ve hakkın çok daha seri olarak tecelli etmesini sağlayabileceklerdir.

&nbspaha önce aynı konu ile ilgili olarak çıkarılan Kanun, anayasal bir dayanağı olmadığı gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir.

AB Katılım Ortaklık Belgesi ve Ulusal Programı uyarınca kurulması gereken ve Avrupa Komisyonu’nun tüm ilerleme raporlarında eksikliği vurgulanan Kamu Denetçiliği’nin kurulması, mevcut Anayasamızın 74. maddesi değiştirilerek mümkün hale getirilmiş olacaktır.

Kamu Denetçiliği Kurumu’nun başına getirilecek Kamu Baş Denetçisi TBMM tarafından seçilecek, bu kurumun işleyişi ve yaptırım gücü ile ilgili detaylar kanunla düzenlenecektir.

Bu kurumla birlikte, artık vatandaşlarımızın idarenin iş ve işlemleri ile ilgili olarak “Yok mu buna müdahale edecek birileri?”, “Devlet nerede?”, “Bu da olmaz”, “Bu kadarına da pes!”, “Hak, hukuk yok mu?” gibi itiraz, sızlanma ve yakınmalarına cevap verecek ve mahkemelerin görev alanı dışındaki konularla ilgili bir muhatap bulunacaktır.

Demokratik yönetimlerde bireysel haklar ve bireyin idare karşısında güçlü hale getirilmesi esastır. Totaliter yapılarda millet, devlet için var kabul edilir; hâlbuki demokratik hukuk devletlerinde devlet, millet için vardır.

Demokratik hukuk devletlerinde devletin varlık sebebi, vatandaşların güvenliğini, akıl, ruh ve beden sağlığını ve haksızlıklar karşısında haklarını korumak, başta eğitim olmak üzere kamunun tüm imkânlarından yararlanmasını sağlamaktır.

Tüm bunlar yapılırken adalet duygusunun zedelenmemesini sağlamak da devletin görevidir.

Bilgi edinilmesi, kamu yönetiminde şeffaflığın sağlanması ve vatandaşın idare karşısında elinin güçlenmesi ve kişi haklarının garanti altına alınması, demokratikleşmenin olmazsa olmazıdır. Bu bağlamda, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun, önemli bir boşluğu dolduracağına inanıyoruz.