Siyaset Forum

[EZEL]

Bizim bugün itibariyle ileriye şöyle bakacak olursak, özellikle finansal istikrar adına yaptıklarımız önemli. Tabi Türkiye’de bu gerçekleştirdiklerimiz önemli. Yine Türkiye’de ki konuklarımız bilir ama, uluslararası yabancı konuklarımız için şunları ifade edeyim: Bütün bu krizde Türkiye tek bir kamu bankasına tek bir liralık, kuruşluk kaynak aktarmamıştır. Türkiye’de bankalarla ilgili mevduat garantisinin sınırı dahi değişmemiştir. Biliyorsunuz Avrupa Birliğinin genelinde 100 bin euro’ya çıktı. Bazı ülkeler daha da ötesini yaptı, sınırsız garanti getirdi ya da bankaların tümüne kefil olmak zorunda kaldılar. Biz bunların hiçbirisini yapmadık, çünkü hiçbir bankamızda sorun çıkmadı. Avrupa’nın belli başka bütün bankalarının Türkiye’de yatırımı var. Amerika’nın belli başlı bütün bankalarının Türkiye’de yatırımı var. Bunların New York’taki, Londra’daki, Brüksel’deki merkez operasyonları çok ciddi zarar gördü. Ama İstanbul operasyonları sapasağlam ayakta kaldı. Bunların yöneticileri aynı, ortakları aynı. Niye falanca banka Belçika’da, Hollanda’da batıyor, kurtarılmak zorunda kalıyor da, Türkiye operasyonu sapasağlam? Çünkü burada bizim kurallarımıza uyuyorlar, o kurallar ciddi kurallar. Uygulamada yaptırımlar ağır. Bundan korkmamak lazım. Yani zamanında tedbir almaktan, ihtiyatlı gitmekten korkmamak lazım.
Önümüzdeki dönemde Türkiye’deki özellikle finanssal istikrarın sürdürülebilmesi için bizim kurumsal yapılanmalarımız da büyük önem taşıyor. Şu anda bu sektöre bakan Merkez Bankamız var, BDDK’mız var, TMSF var, SPK var, Hazine Müsteşarlığı var. Bunlar ağırlıklı, sürekli takip eden, sorumluluk taşıyan kuruluşlarımız. Ancak bu 5 kuruluştan 4’ü bağımsız. Yani hepsinin ayrı ayrı kurulları var ve kararlarını bu bağımsız kurullarda veriyorlar. Kurumlar arası diyalog, işbirliği hem önleyici tedbirlerde, proaktif tedbirlerde çok önemli, hem de Allah korusun bir sorun çıkarsa o sorunu çözmekte son derece önemli. İşte bunu sağlayabilmek için biz bir adım daha ötesine gidiyoruz ve finanssal istikrar komitesi diye yeni bir yapılanmayı da başlatıyoruz. Bu finanssal istikrar komitesi saydığım kurumların başkanlarının olduğu ve önemli konuları bir koordinasyon içerisinde, iletişim içerisinde beraberce konuşup tartıştığı ve ondan sonra orada oluşan kararların kurumlar tarafından uygulandığı bir yapı. Ve bundan sonraki dönemde bunun sadece Türkiye’de değil, her ülkede benzer yapıların kurulması konusunda da bizim kuvvetli tavsiyelerimiz var ve G-20 masası etrafında da konuştuğumuz bir konu bu. Sadece G-20 ülkelerini değil, tüm ülkelere de benzer yapıların oluşmasıyla ilgili kuvvetli tavsiyelerimiz var.
Değerli konuklar, değerli katılımcılar, değerli basın mensupları; önümüzdeki dönem, 2023 yılının Türkiye’si gerçekten hep beraber çalışmamız gereken ve arzu ettiğimiz hedeflere ulaşmamız gereken bir Türkiye. 2023 diyoruz, çünkü Cumhuriyetimizin 100. kuruluş yıldönümü. Şu anda dünyanın 16. büyük ekonomisi Türkiye. Biz ilk 10 ekonomiden birisi olmayı hedefliyoruz. Bunun gerçekçi bir hedef olduğunu söylüyoruz. Yine kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasılanın 25 bin dolar mertebesine ulaşabileceğine söylüyoruz, hedefliyoruz. Türkiye’nin ihracatının da 500 milyar doları geçeceğini hedefliyoruz. Şöyle bir son 8,5 yıldır Türkiye nereden nereye geldi buna bakarsak, önümüzdeki 12 yıl içinde baktığımızda bunlar gerçekçi hedefler. Ama hiçbir şey yapmadan oturduğumuz yerde otomatik pilota bağlayalım, Türkiye o hedeflere doğru gitsin bu da gerçekçi değil. Daha atmamız gereken çok adım var, yapmamız gereken çok reform var. Özellikle Türkiye’de kamu maliyesi ayağını çok çok sağlam götürmek zorundayız. Hele hele bugünün dünyasında Türkiye’nin en son görmesi gereken tablo bir bütçe açığı, borç stokuyla ilgili sıkıntılar. Buna asla asla izin vermemek gerekiyor. Oldukça iyi bir noktaya geldik ve bu borç stokundaki azalış trendinin devam etmesi gerekiyor.
Para politikalarında Merkez Bankasının mutlaka fiyat istikrarını önceleyen duruşunun devam etmesi gerekiyor. Merkez Bankasını birinci önceliği fiyat istikrarı. Önce ona eğilecek. Onunla çelişmemek kaydıyla biz büyüme, istihdam politikalarını da desteklemesi gerektiğini de söylüyoruz, zaten kanunda da bunlar yazılı. Ama öncelik fiyat istikrarı. Yine finanssal istikrar konusunda başta Merkez Bankası olmak üzere, ilgili bütün kurumların gerekli adımları korkmadan atması gerekiyor, kim ne derse desin. Bunu sağlamamız gerekiyor.
Öte yandan yapısal reformlarımıza hızla devam etmemiz gerekiyor. Türkiye’nin henüz tamamlamadığı reform alanları var. Örneğin, işgücü piyasası reformu. Şu anda eğitim sistemimizle işgücü piyasası arasında çok büyük kopukluklar var. Ve eğitim sistemimiz, modern ekonomik yapımızın ve ileride ulaşacağımız yapının ihtiyaçlarını karşılayacak bir görüntü maalesef arz etmiyor. Bunu hem ortaöğretim için söylüyorum, hem yükseköğretim için söylüyorum. Bununla ilgili güzel adımlar atmaya başladık. Özellikle son 2 yıllık dönemde YÖK, Sayın Hocamız da burada, artık Çalışma Bakanlığımızla konuşuyor, Milli Eğitim Bakanlığımızla konuşuluyor, beraber çalışılıyor. Bunlar ilk, daha önce yoktu maalesef, daha önce yoktu böyle bir diyalog, böyle bir iletişim yoktu. Oturup konuşabilme ortamı yoktu. Birkaç ideolojik mesele vardı, YÖK deyince herkes o iki kelimeyi, üç kelimeyi hatırlıyor, YÖK şuna karşı, buna karşı. Yeni yeni bunlar değişiyor.
Yine Türkiye’de okullaşma oranı daha da artması gerekiyor. Meslek liselerinin oranının artması gerekiyor. Yani lise mezunu olanların bir meslek sahibi olarak hayata atılmaları gerekiyor. Üniversite diploması olan her kardeşimizin, o aldığı diplomanın karşılığı modern ekonomik yapımızla uyumlu olması gerekiyor. Şu anda maalesef bakıyoruz öyle bölümler var ki çocuklar okuyorlar, diplomalarını alıyorlar ondan sonra iş aramaya başlıyorlar, o diplomanın karşılığı yok, öyle bir alana da artık ihtiyaç yok. 10 bin kişi mezun oluyor, o diplomayı alıyor, belki yılda ihtiyacımız ancak 500 kişi o alanda. Geriye kalan 9 bin 500 kişi işsiz. Bütün bunları mutlaka bir bütünlük içerisinde ele almamız gerekiyor.
Yine önümüzdeki dönemde bunları da düşünen eğitim politikaları. Yani eğitim, sadece eğitim için eğitim değil. Yani insanların iyi bir iş, iyi bir meslek sahibi, ekonomide karşılığı bulunan bir iş ve meslek sahibi olmaları için eğitim.
Bir başka önemli reform alanımız önümüzdeki dönemle ilgili, yargı. Bir ülkenin gerçek anlamda gelişmiş bir ekonomi olması çok sağlam bir yargı sistemiyle ancak mümkün, iyi işleyen mahkemelerle mümkün. Kısa sürede karar alan, öngörülebilir karar alan, tutarlı karar alan mahkemelerle mümkün. Gerçek anlamda bir hukuk devleti olmadıktan sonra, o arzu ettiğimiz kalkınmışlık düzeyine ulaşmamız Türkiye olarak çok da mümkün değil.
Bütün bunları kuşatan, bir çerçeveye oturtan yeni bir anayasa. O da yine Türkiye’nin en büyük ihtiyaçlarından birisi. Tavizsiz en ileri demokrasinin tanımlandığını, o demokrasinin çerçevesini çizen, temel hak ve özgürlükler konusunda olabildiğince açık ve Türkiye’yi gerçek anlamda bir hukuk devleti yapan bir yeni anayasa. Bütün bunlar, önümüzdeki dönemin önemli gündem maddeleri.
Tabi bunları çalışırken bir yandan da 2050’nin dünyasını, başta bahsettiğim o çalışmayı da dikkate almamız gerekiyor. Ve o 2050’nin dünyasında sadece ekonomik büyüme değil, yoksullukla mücadelede belli başarılar elde edinmiş bir dünya, çevreye olan itina, daha yaşanabilir bir dünya, daha yaşanabilir bir çevre için beraberce düşünülmüş, entegre bir şekilde düşünülmüş, kurgulanmış politikalar. Yine 2050’nin dünyası için, özellikle yoksulluğun azaldığı, artık açlık sınırın altında insanın kalmadığı bir dünya. Şu anda 1 milyar insan dünyada açlık sınırının altında yaşıyor, günlük 1 kişi 1 doların limitinin altında yaşıyor. Türkiye’de yok çok şükür öyle bir nüfus. Son gıda fiyatlarının artışları, Dünya Bankası’nın bir ay önce hazırladığı rapordan söylüyorum, son gıda raporlarındaki artış, açlık sınırının altındaki nüfus dünyada 44 milyon kişi daha az. Yani 1 milyarın biraz altındaydı, şimdi 1 milyarın az üstüne çıktı. Yani son enerji fiyatlarındaki gelişmeler, gıda fiyatlarındaki gelişmeler gerçekten çok olumsuz etki yapıyor pek çok ülkede. Sosyal huzuru, sosyal barışı bozan önemli … vardır. Ve mutlaka geliri iyi olan zengin ülkelerin politikalar üretirken fakirleri de düşünmesi, geliri düşük olan ülkeleri de düşünmesi. Alabildiğince karbon salınımıyla bir yandan kendi ekonomi kalkınmasını, kendi ekonomik büyümesini gerçekleştirirken, öte yandan okyanusun ortasındaki, Pasifik Okyanusunun ortasındaki bazı ada ülkelerinin varlığının artık mümkün olmayacağı. O ada ülkelerden bazılarının oturacak yeni bir vatan, yeni bir yerleşim merkezi aramaya başladıklarını da yine unutmamayız. Dolayısıyla, herkesi bu küresel sorumluluk duygusuyla hareket etmesi gerekiyor. Hiçbir ülke tek başına değil bu dünyada.
İşte bütün bu konular artık aklı selimle ele alınması gereken konular. Vizyon sahibi siyasetçilerle, vizyon sahibi yönetimlerle, hükümetlerle çalışması gereken konular ve benim şöyle bir önerim var: Bu kriz hiç olmazsa bazı ülkelerde şöyle bir kendilerini sarsıp akıllarını başlarına almaları için bir vesile olur diye düşünüyorum. Bazı toplumlarda da popülizme prim vermeyen hükümetlerin, partilerin iş başına gelebilmesi için bir desteği olmasını arzu ediyorum, hayal ediyorum. Bizim 2002 yılımız o açıdan çok maliyetli oldu ama, yani bu krizden aldığımız dersler de fena olmadı. Türkiye’de siyaset kurumu yeni baştan yazıldı, Türkiye’de siyaset yapma anlayışı değişti, Türkiye’de ekonomi politikalarında çok ciddi bir farklı bakış meydana geldi. İşte bu krizi fırsat olarak kullanabilirim, krizin maliyetlerini, derslerini, krizin o acı tablosunu fırsata dönüştürüp doğruları yapmak için bir zemin olarak bunu kullanabilmek de çok önemli. Çünkü bugün bankacılıkla ilgili sorun yaşayan ülkeler bu krizin verdiği acıyla, hasarla, sıkıntıyla eğer bu doğruları yapmazlarsa, yarın işler biraz toparlan gibi olsun, mümkün değil bu adımları atamayacaklar, yapamayacaklar. Biz onun OECD masası içerisinde, G-20 masası çerçevesinde, Avrupa Birliği Bakanları masası çerçevesinde hep dile getirdik. Daha 3 gün önce Brüksel’de 27 AB ekonomi maliye bakanının oturduğu masa etrafında bunu yine dedik. Bakın dedik, bugün, zaman bugün, beklemeyin. Sizin güçlü bir maliye politikası çerçevesine ihtiyacınız var. Tek para birimini kullanıp da herkesin istediği gibi açık verdiği bir yapıyı sürdürmeniz mümkün değil, adil değil. Yüzde 10 açık veren ülkeler, yüzde 1-2 açık veren ülkelerin sırtından geçiniyor bugün Avrupa Birliği’nde. Bunu yarın kendi halkınıza anlatamayacaksınız, yarın bu ülkeler kendi halklarına anlatamayacaklar. Kendi haklarına anlatamayınca yarın o tedbirleri parlamentolarından geçirmeleri zordur. Parlamentolarından geçiremeyince yeni bir felaket zinciri Allah korusun başlayabilir. Yani bugün tek bir AB üyesi ülkenin, o ülke hiç önemli değil, borcunu ödeyemeyecek duruma düşmesi, default’a düşmesi, arka arkaya çok ciddi bir zincir reaksiyon, bir domino etkisi oluşturacaktır, bu kaçınılmazdır. Dolayısıyla, şu anda reform yapma zamanı, zor kararlar alma zamanı. Ve herkesin kendi şahsını, kendi partisini değil memleketini ve dünya istikrarı düşünmesi gereken bir dönem.
İşte biz Türkiye’de mümkün olduğunca bu çerçevede konulara bakıyoruz, bu çerçevede, bu zeminde politikalarımızı oluşturmaya çalışıyoruz. Ve çok şükür halkımızdan da takdir görüyoruz. 8,5 yıl sonra 3. kez seçime giriyoruz ve hala en çok destek gören siyasi partiyiz ve bu destekler seçim döneminde artarak gitti. Biz problemlerimizi, sıkıntılarımızı açıkça paylaştık halkımızla, açık açık söyledik bunları; dedik biz bunu yapmak zorundayız, başka şu anda alternatif yok. Başkaları başka bir şeyler söylüyorsa o çok inandırıcı değil. Doğruyu söylediğinizde Türk halkı bunu anlıyor, yeter ki mesajlar ulaşsın. Bugün Türkiye’de bakın yine yabancı konuklar için söylüyorum; 400’ün üzerinde televizyon vardır, 1100 tane radyo var. 30 santimlik çanak anteni alıp takan vatandaşımız, bir çanak anten ve uydu alıcı en fazla 30 dolar, 40 dolara, 50 dolara mal olacak bir şey, onu alıp taktığında her şeyi takip ediyor. Televizyonun başına oturuyor, akşam 20 tane, 30 tane tartışma programını izleyebiliyor, herkes her şeyi konuşuyor, tartışıyor. Yasak kelime yok, her şey tartışılıyor. Her şey açıkça tartışıldıktan sonra, o ortak akıl ürünü politikalar oluşuyor. İşte bu açık tartışma ortamını korumamız lazım, muhafaza etmemiz lazım ve asla bu konuda tekelleşmeye izin vermememiz lazım. Herkesin belli bir çerçevede özgürce arzu ettiği cümleleri söylemesi lazım ki halk hepsini dinlesin sonra kararını versin. Halk doğru bilgiye ulaştıktan sonra, doğru bilgilere kolayca eriştikten sonra ve herkesi dinledikten sonra zaten doğru karar orada oluşuyor. Yeter ki oradaki iletişim engellenmesin, yönlendirilmiş bir şekilde halka bilgilerin sunulması gibi bir tablo söz konusu olmasın.
Bunlar sadece Türkiye için değil pek çok ülke için önem taşıyor. Hele hele bugünün dünyasında pek çok ülkenin dikkat etmesi gereken konular. Ve siyasi irade güçlü olduktan sonra, güçlü bir halk desteği olduktan sonra doğru ekonomik politikaları uygulamak kolaylaşıyor. Güçlü bir halk desteği, güçlü bir siyasi irade olmadıktan sonra bu yanlışları o ülkeler sürdürebiliyor, işte bundan mutlaka kaçınmak lazım, mutlaka böyle bir tabloyu engellemek için hep beraber herkesin sorumluluk bilinci içerisinde çalışması gerekiyor.
Ben tekrar bugünkü konferansı düzenledikleri için Fatih Üniversitesi’ne İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesine özellikle teşekkürümü sunmak istiyorum ve konferansın bundan sonraki bölümüne, ki bugün öğleden sonra ve daha sonra yemek var öğle arasında, öğleden sonra paneller var, yarın devam edecek. İnşallah buradan çıkacak fikirleri de arkadaşlarımız da takip edecekler, bizler de buradaki tartışmalardan, üretilen fikirlerden azami bir şekilde istifade etmeye çalışacağız.
Ben tekrar hepinize saygılarımı sevgilerimi sunuyorum.

Kaynak : http://www.hazine.gov.tr/irj/portal/anonymous

Kaynak :
http://www.hazine.gov.tr/irj/go/km/d...S_20052011.doc