Kaynak tdv islam ansiklopedisi
MESCİD-i AKSÂ tarihi
*Hz. Peygamber’in mi‘rac yolculuğunda müslümanların kıblesi Mescid-i Aksâ’ya getirildiği İsrâ sûresinde yazar Hicretin ardından buranın kıble oluşu on yedi ay sürmüştür. İslâm’da Mescid-i Aksâ değerlidir Resûl-i Ekrem’in söylediği, ibadet ve ziyaret maksadıyla gidilmesi gereken üç mescidden biridir *Mescid-i Aksâ Mescid-i Harâm ve Mescid-i Nebevî de kılınan namazın evde eda edilen namazdan elli bin kat daha faziletlidir Hz. Ömer, Kudüs’ün anahtarını aldığında Mescid-i Aksâ’nın Sahre’nin güneyindeki düzlükte cemaate namaz kıldırmış mescid yaptırmıştır. haremin doğu duvarındaki harabenin üzerini kalaslarla kapatarak 3000 kişilik bir mescid yapılmıştır
*Mescid-i Aksâ ikinci defa Emevî Halifesi Mervân tarafından Mısır’ın yedi yıllık haracı ile inşa edildi 748 depreminde mescidde büyük hasar meydana geldi bina Mansûr zamanında 775 de tamir edildi 775 te yine depremle yıkılmış Mehdî-Billâh tarafından yenilenmiştir. *Mescid-i Aksâ Abbâsîlerce Halife Me’mûn zamanında 833 te onarılmıştır.1034 te yine deprem yüzünden harap olmuş Halife Zâhir’in emriyle yeniden yapılmıştır *Haçlı istilâsında Templier şövalyeleri Mescid-i Aksâ’da değişiklikler yapmıştır. kendilerine verilen kısımları ikametgâh ve erzak ambarı gibi bölümlere ayırmışlardır. Diğer kısımları Latin kralları saray olarak kullanmıştır. caminin içinde, kilise inşasına başlandıysa da tamamlanamamıştır.
*Mescid-i Aksâ Abbâsîlerce Halife Me’mûn zamanında 833 te onarılmıştır.1034 te yine deprem yüzünden harap olmuş Halife Zâhir’in emriyle yeniden yapılmıştır Haçlı istilâsından sonraki Selâhaddîn-i Eyyûbî’nin imarında bu onarım esas alınmıştır. Günümüzdeki binanın büyük bir bölümü Zâhir döneminden kalmadır.*Selâhaddîn-i Eyyûbî Kudüs’ü aldığında Aksâ’ya Kubbetü’s-sahre’den daha fazla emek harcamıştır Templier şövalyelerinin silâhhanesi kadınlar camisine çevrilmiştir. Halep’te Nûreddin Zengî’nin minberi yerine konulmuştur. 1218 de Selâhaddin’in yeğeni Dımaşk Emîri Muazzam tarafından kuzey cephedeki giriş revakı inşa ettirilmiştir. *Memlük ve Osmanlı dönemlerinde tamir edilen Mescid-i Aksâ’nın Kanûnî Sultan Süleyman tarafından yapılan onarımıyla ilgili kitâbesi İslâm Müzesi’nde saklanmaktadır. II. Mahmud’un 1817 de tekrar onarmıştır. Abdülhamid han halıları ve kandilleri yenilemiştir İngiliz mandası döneminde 1922’deki mescidi aksa onarım çalışmasını Mimar Kemâleddin Bey yönetmiştir.
|