Kaynak tdv islam ansiklopedisi
KUDÜS ve islam tarihi selçuklular
*Kudüs, Fâtımîler’den sonra çeyrek asır* Selçuklu-Türkmen hâkimiyetinde kaldı. Selçuklu kumandanı Atsız Kudüs’ü 1073 te zaptetti Fâtımîleri uzaklaştırdı Fâtımî Halifesi Billâh adına okunmakta olan hutbeye son verdi Abbâsî Halifesi Biemrillâh ve Büyük Sultan Alparslana hutbe okuttu. *Kahire önlerinde Fâtımîlere mağlûp oldu. Kudüs’teki Araplar Atsıza* isyan etti şehirde Fâtımîler adına hutbe okundu Dımaşk’a çekilen Atsız, Anadolu Türkmen kuvvetleriyle Kudüse yürüdü bir günlük kuşatmadan şehri ele geçirip isyancıları cezalandırdı. Sultan Melikşah’ın kardeşi Tutuş 1079 da Atsız’ı ortadan kaldırdı, Kudüs ve çevresini Artuk beye verdi
*Artuk Bey 1089 da* Kudüs’te yeni bir cami yaptı Artuk Bey’in ölümüyle kudüs oğulları Sökmen ve İlgazi’nin elinde kaldı. Halep Selçuklu Meliki Tutuş ile Dımaşk Selçuklu Meliki Dukak mücadelesinden istfade eden Fâtımî veziri* başkumandanı Efdal Kudüs’ü kuşatarak İlgazi ve Sökmen’den teslim aldı (Temmuz 1098). *Selçuklu Antakya emîri Yağısıyan kudüsü Fâtımîler’den almak amacıyla Nablusta Kudüse* yürüdüyse başarı sağlayamadı. Bir yıl sonra da şehir Haçlılar’ın eline geçti (1099).
*Selçuklular’ın Kudüs hâkimiyeyindeki yirmi beş yıl şehir Sünnî çizgide gelişti Şâfiî âlim Nasr Nasriyye Medresesi’ni hanefî medresesi kurdu.Ferec eş-, Hanbelî mezhebinde dersler verdi.İslâm dünyasının* âlimleri Kudüs’e geldi Gazzâlî ve İbnü’l-Arabî de vardı Mutahhar Makdisî Kayserânî Kudüslü meşhur âlimlerdendir* *Yahudilik’te ve Hıristiyanlık’ta da kutsal sayılması, Hz. Peygamber’in mi‘raca götürülmesi ilk kıble olması Kur’an’da olmasıyla* Kudüs’ün islamda önemli bir yeri vardır.
|