Kaynak yenidünyadergisi.com
Şefkat ve Vefânın İki Güzel Örneği
İslâm’da Baba-Oğul Diyaloğu
İslâm dîninin getirdiği hükümler Müslümanın hayâtını nasıl düzenlemesi gerektiğini açıklamıştır. Toplumsal bir varlık olan insanın ilişki ve iletişimde bulunduğu kişilerin başında babası ve annesi oğlu ve kızı gelmektedir. Toplumun en küçük yapıtaşı âilenin sağlam olması için âile içindeki ilişki üst düzeyde olmalı söz ve davranışlarda uyum olmalı İslâm’ın dışına çıkılmamalıdır Kur’ân-ı Kerîm’de anne/baba ile oğlun/kızın tavırlarında birçok örnek vardır. âyetler incelendiğinde şefkat ve vefâ duyguları görülecektir. Bu şefkat ve vefâ şahsiyetleri ancak İslâm’ın boyasıyla boyanmış ve Yüce Allâh’ın (cc) emir ve yasakları doğrultusunda hayâtına yön veren kişilerdir şefkat ve vefâ baba-oğul ilişkisinde en önde gelir güzel insanlar ve yol gösteren peygamberlerde gördüğümüz ulvî hasletler, evlâdını sâlih görmek isteyen baba duâsını almak isteyen her Müslümanın örnek alması gereken ahlâkî niteliklerdir.
Hz. İbrâhîm (as) ile oğlu Hz. İsmâîl (as) arasında geçen diyalog, şefkatli bir baba ile vefâlı bir evlâdın en güzel örneğidir. Bir oğlu olduğu takdirde onu Allâh’a (cc) kurban adayan Hz. İbrâhîm’in, oğlu İsmâîl (as) yürüyecek yaşa ulaşınca*‘Oğulcuğum! Rüyamda seni boğazladığımı görüyorum ne dersin’*sorusuna oğlu İsmâîl (as)*‘Babacığım! Emrolunduğun şeyi yap. İnşallah beni sabredenlerden bulursun’*şeklinde cevap vermiştir. evlâdını kurban edecek bir babanın yüreğindeki şefkat ‘oğulcuğum’ hitâbıyla ortaya çıkmış canından olma pahasına, babasına olan vefâsını gösteren İsmâîl (as) sarsılmaz bir itâat ve saygı sergilemiştir. örnek bir baba-oğul karşılıklı saygıdan asla tâviz vermemelidir.
Hz. İbrâhîm in babası Azer’e olan tutumu dikkat çeker Babasına yaptığı İslâm tebliğe her cümleye ‘babacığım’ diyerek başlamış babası müşrik dahi olsa saygı ve hürmetinden vazgeçmemiş her şartta babasına yumuşak davranmıştır Hz. İbrâhîm kavminin babasının kendisini taşlama tehdîdine karşı nâzik olması âileyr yapılacak tebliğde bize yön vermektedir. Bir evlat olarak Hz. İbrâhîm (as) Hz Muhammed (sav) Efendimiz örnek alınması ve yoluna tâbi olunması gereken şahsiyetlerdir İbrâhîm’in dînine tâbi olmanı*vahyettik. İbrâhîm’de güzel bir örnek vardır…’4 dînini kabul etmeyen evlâdını son bir hamleyle de olsa kurtarma çabasında olan Hz. Nuh’un (as) oğluna olan hitâbı baba şefkatinin büyük bir duygu olduğunu göstermektedir;*
‘Gemi, dağlar gibi dalgalar arasında onları götürüyordu. Nuh, gemiden uzaktaki oğluna: Yavrucuğum! Sen de bin, kâfirlerle berâber olma! diye seslendi.*Bu hitap yüreğinde evlat sevgisi ve Allah korkusu had safhaya ulaşmış bir peygamberin boğulmakta olan oğluna son seslenişidir. Ya’kûb’un (as) oğlu Yûsuf’a (as) olan konuşmasında ‘oğulcuğum’ Hz. Yûsuf’un da babacığım’ diyerek başlamışdır. Ya’kûb’(as) oğlunun anlattığı rüyâsına kayıtsız kalmadığı ona verdiği değeri gösterdi Yavrucuğum!’ dedi, ‘rüyânı kardeşlerine anlatma. Sonra sana tuzak kurarlar. şeytan insanın düşmanıdır.’ babasıyla karşılaşana dek onlarca sıkıntı çeken Yûsuf (as) ana-babasını ve kardeşlerini bulduğunda:*Hep berâber Yûsuf’un yanına girdikleri zaman, ana babasını kucakladı, ‘Güven içinde Allâh’ın irâdesiyle Mısır’a girin!’ dedi.’
Bu ana-babasını yıllarca görmeyen özlem çeken bir evlattan müthiş bir vefâ gösterisi ve ibret sahnesidir
Lokmân’ın (as) oğluna verdiği nasihatler babanın oğluna neleri tembih etmesi gerektiğini gödterir*‘Lokmân, Yavrucuğum! Allâh’a ortak koşma! şirk büyük bir zulümdür, demişti. Lokmân, şöyle demişti Yavrucuğum! Yaptığın iş iyilik veya kötülük hardal tanesi ağırlığında bile olsa ve kayanın içinde göklerde yahut yerin derinliklerinde bulunsa, yine Allah onu sana getirir. Allah, en ince işleri görüp bilir ve herşeyden haberdardır. Yavrucuğum! Namazı kıl, iyiliği emret, kötülükten vazgeçir, sabret. bunlar, azmedilmeye değer işlerdir.bir baba oğul ilişkisinde en önemli husus, sorun ve netîcen karşısında sevgi ve saygıyı bırakmamaktır. Babaların âile geçimini temin etmek nafakayı sağlamak için çalışmak gibi sorumluluklarının yanında çocuğunun iyi bir ahlâka ve terbiyeye sâhip olmasını sağlamak gibi görevleri vardır.
Peygamber Efendimiz’in (sav)*‘Hiçbir baba evlâdına güzel edepten daha üstün bir bağışta bulunamaz hadîs-i şerîfi edepli bir çocuk yetiştirmek isteyen babalara bir uyarıdır. çocuğa güzellik sevgi, şefkat ve merhametle yaklaşılmalıdır. Çocukların fikirlerine saygı duymak, ilgiyle dinlemek, âile ve toplumda söz sâhibi olmalarına fırsat vermek onların özgüvenlerini geliştirecek onlarla diyaloğumuzu olumlu yönde etkileyecek onların basîret ve ferâset sahibi olmalarına katkıda bulunacaktır. Hayırlı ve vefâlı bir evlattan beklenen ana-babasına saygı ve hürmet merhamet ve Allâh’a (cc) duâ ve niyazdır Kur’ân-ı Kerîm emir etmektedir*‘Rabbin, sâdece kendisine kulluk etmenizi, ana babanıza iyi davranmanızı kesin bir şekilde emretti.
Onlardan biri veya her ikisi yaşlanırsa, ‘of!’ bile deme; azarlama; güzel söz söyle. Onları esirgeyerek alçakgönüllülükle üzerlerine kanat ger Rabbim! Küçüklüğümde onlar beni nasıl yetiştirmişlerse, sen de sen onlara öyle rahmet et!’ diyerek duâ et. ana-babaya ‘of’ bile denmemeli saygısızlık ve bıkkınlık gösterilmemelidir. of’ ifâdesi kâfir bir evlâdın ana-babasına söylediği kaba ve çirkin bir sözdür. ana-babaya âsî olmak onları üzecek kalplerini kıracak ve kişi Rızâ-i İlâhî’den uzaklaşacaktır Efendimiz (sav) Allâh’ın (cc) rızâsının ana-baba rızâsında, Allâh’ın (cc) gazabının da ana-babanın gazabında olduğunu söylemiştir.
Kur’ân-ı Kerîm baba-oğul ilişkisinde evlatların vazîfelerini şu şekilde açıklamıştır: Ana-babaya ihsanda bulunmak, iyilik etmek iyi niyet beslemek,
kötü sözden sakınmak ve güzel söz söylemek,ana-babaya itâat onlara şükretmek teşekkür etmek hesap gününde anne ve babasının bağışlanması için duâ etmek nesillerin Allâh’a (cc) bağlı ve itâatkâr olmaları için ana-babaya ve evlatlara önemli görevler düşer. Bu görevlerin başında ebeveynlerin şefkat ve merhametle hareket etmeleri, evlatların ana-babalarına vefâ ve saygı ile davranmaları gelmektedir. İyi bir baba-oğul için sevgi ilgi, hoşgörü, sabır, inanç gerekir. çocuklarla istişâre etmek, fikirlerine değer vermek; onların kişiliklerini oluşturur, baba imajının mükemmel olması açısından izler bırakacaktır.
Bir baba ve bir evlat olarak yapacağımız en güzel duâlarla sözlerimizi tamamlamak istiyoruz.* ‘Rabbim, bana ve anne babama verdiğin nimetlere şükretmemi, senin râzı olacağın sâlih amel işlememi ilhâm et. Neslimi de sâlih sana döndüm. sana teslîm olanlardanım.’Ey Rabbimiz! Amellerin hesap olunacağı gün beni, ana-babamı ve bütün mü’minleri bağışla.
|